بر اثر زلزله، بناهای تاریخی تربت حیدریه آسیب دیدند

مدیر اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری تربت حیدریه از آسیب دیدن بناهای تاریخی داخل شهر در زلزله‌ی روز جمعه در این شهرستان خبر داد.

هادی شریفان در گفت‌وگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در خراسان رضوی، با بیان این‌که برخی مجموعه‌های ثبت‌شده در شهر تربت حیدریه در زلزله‌ی اخیر آسیب دیدند، اظهار کرد: مجموعه‌ی قطب‌الدین حیدر، خانه‌ی امینی و رباط علیا در زلزله‌ی روز جمعه آسیب دیدند. بیش‌تر این آسیب‌ها مانند دیگر ساختمان‌های شهر به‌صورت ترک‌خوردگی است.

وی با تأکید بر این‌که به‌جز این سه مجموعه، دیگر نقاط آسیب کلی ندیدند، بیان کرد: البته در حال بررسی و پی‌گیری میزان خسارت واردشده هستیم. هزینه‌ی مورد نیاز برای مرمت این آثار نیز به‌دلیل تاریخی بودن آن‌ها هنوز مشخص نیست و کاری زمان‌بر است.

مدیر اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری تربت حیدریه با اشاره به این‌که مرمت این آثار تاریخی در گذشته به‌صورت مرحله به مرحله انجام شده است، ادامه داد: سال گذشته، بخشی از مجموعه‌ی قطب‌الدین حیدر مرمت شد؛ اما قسمت‌های مرمت‌شده نیز در زلزله آسیب دید.

وی اختصاص اعتبار و آغاز مرمت را منوط به تصمیم ستاد مدیریت بحران دانست و افزود: در صورتی که زمین‌لرزه‌ی دیگری رخ ندهد و مرمت آثار آسیب‌دیده به‌موقع انجام شود، احتمال تخریب این آثار وجود ندارد. در این میان، مجموعه‌ی قطب‌الدین حیدر با توجه به آسیب‌های واردشده، به توجه ویژه‌ای نیاز دارد.
منبع: ایسنا

دیدنیهای استان سمنان

  استان سمنان به دلیل واقع شدن در مسیر شرق به غرب کشور “مشهد – تهران“ و عبور میلیون‌ها زائر آستان قدس رضوی، نقش مهمی در جلب گردشگران و زائرین دارد. از سوی دیگر وجود جاذبه‌ها و چشم اندازهای طبیعی حاشیه البرز و کویر مرکزی، وجود مناطق حفاظت شده .
حیات وحش، گونه‌های گیاهی و جانوری نادر در استان، اقلیم متنوع و آثار به جا مانده از تمدن‌های کهن ایرانی و عبور جاده ابریشم از این استان، سمنان را به یکی از مناطق مستعد برای جلب گردشگرهای ایرانی و خارجی تبدیل کرده که در صورت برنامه‌ریزی درست می‌توان به رونق گردشگری در این منطقه امیدوار شد.

  استان سمنان با وسعتی برابر 96 هزار 816 کیلومتر مربع از شرق به استان خراسان از شمال به استانهای مازندران و گلستان، از غرب به استان تهران و قم و از جنوب به استان اصفهان محدود شده است.

  

شهرستان‌های این استان، سمنان، دامغان، شاهرود و گرمسار است و با آب‌های آزاد خلیج فارس و دریای خزر به ترتیب یکهزار و 600 و 400 کیلومتر فاصله دارد.

  به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، استان سمنان در دوران باستان از تقسیمان شانزده‌گانه اوستایی بود. در تمام دوره حکومت مادها و هخامنشیان این استان جزء ایالت پارت به شمار می‌رفت. این ایالت پیشرفت زیادی طی دوره‌ی ساسانیان داشته است.

سمنان در دوره‌های بعد از اسلام جز سرزمین تاریخی قومس (کومش) به شمار می‌آید، گذر جاده ابریشم از وسط استان سمنان، جاذبه و شکوه دیگری را در این بخش ایجاد کرده که یادآور تمدنی دیرین است.

امکانات زیربنایی:

عبور شاهراه ترانزیتی اروپا، ایران، کشورهای آسیایی میانه از این استان و پل ارتباطی استانهای شمالی کشور با استانهای جنوبی و مرکزی کشور و بنادر خلیج فارس و نیز وجود شبکه فعال راه شوسه و راه‌آهن دو خطه، برق، پست، مخابرات و مراکز دانشگاهی از امتیازات مساعد و بالفعل استان به شمار می‌رود.

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی استان سمنان:

ذخیره‌گاه زیست‌کره توران:

ایران دارای 9 ذخیره‌گاه زیستکره است و ذخیره‌گاه زیستکره توران با مساحت 1470640 هکتار بزرگترین ذخیره‌گاه زیستکره کشورمان محسوب می‌گردد.

این ذخیره‌گاه زیستکره در فاصله‌ی 140 کیلومتری جنوب شرقی شهر شاهرود در 28 کیلومتری جنوب شرقی مرکز بخش بیارجمند در شمال کویر مرکز ایران واقع است و با وجود 28 کال (مسیل) و 97 چشمه مهمترین کال منطقه‌ی کال‌شور است که از ارتفاعات بینالود در استان خراسان سرچشمه گرفته و به کویر منتهی می‌شود.

غار دربند:

این غار یکی از بزرگترین غا‌رهای استان است که در 3 کیلومتری جنوب شهمیرزاد و در شمال مهدیشهر واقع شده و مشرف به دره سرسبز و خرم دربند است.

مدخل غار به ارتفاع یک متر و 35 سانتی‌متر و عرض دو متر و 75 سانتی‌متر است.

پس از عبور از دهانه و مدخل غار وارد دالانی به طول 24 متر و عرض متوسط 3 متر می‌شویم. فضای داخلی غار نسبتا ساده، بصورت تالارهای بیضی شکل است به طول 91 متر که عریض‌ترین قسمت آن 36 متر و بلندترین نقطه‌ی سقف آن به 20 متر می‌رسد. از این نظر یکی از زیباترین و تماشایی‌ترین غارهای ایران به شمار می‌رود. بلندترین ستون استالاگمیت با ارتفاع 12 متر و با قطر متوسط 2 متر و 85 سانتی‌متر است.

چشمه‌علی دامغان:

این چشمه در 35 کیلومتری شمال دامغان قرار دارد. در زمان آغامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار در محل چشمه و چشمه علی دامغان، ساختمانهایی زیبا بنا شده است. چشمه‌علی شامل 2 قسمت است یکی عمارت قراول خانه که بنایی خشتی است و معماری آن به دوره‌ی صفوی مربوط می‌شود که در زمان آغامحمدخان قاجار مورد استفاده قرار می‌گرفت و دیگری بنایی دو طبقه و آجری است که شالوده ی سنگی دارد و در داخل یک دریاچه‌ طبیعی قرار گرفته است که به دوره‌ی فتحعلی شاه مربوط می‌شود.

کویرها:

کویرها با وجود موقعیت نامناسب زیستی، دارای ویژگی‌هایی بی‌نظیر هستند که هر یک از این ویژگی‌ها در صورت برنامه‌ریزی و بهینه کردن ارزش‌های بالقوه آن می‌توانند به مناطقی جذاب تبدیل شوند. چراکه امروزه توریست کویر و آفتاب نتقاضیان زیادی را به ویژه در میان اروپاییان پیدا کرده است.

آسمان پر ستاره کویر برای شهرنشینان و طالبان مناظر بدیع، دیدنی و شگفت‌آور است. سکوت محض و آرامش کامل، مناظر و چشم اندازهای بدیع، سراب‌های اغوا کننده، زمین‌های سیاه و سفید، خاک‌های بر آمده، موزائیک‌های تشکیل شده از نمک لایه‌های نمکی برخاسته از زمین و سایر مناظر طبیعی و زیبا را فقط می‌توان در کویرها دید.

علاوه بر این کاخ‌ها، آب انبارها، قنات‌ها، مراکز زیارتی و مذهبی را در دل خود جای داده است که نشان از قدمت و دیرینگی زیست انسان در حواشی و محدوده‌های آن دارند.

بر پایه پژوهش‌های انجام شده، نیمه جنوبی استان سمنان که نواحی بیابانی و کویری است هر ساله مورد بازدید دانش پژوهان قرار می‌گیرد. ولی سایر مردم اززیبایی های آن بی خبرند. برای نمونه، کویر کهک در جنوب گرمسار با درختچه‌های اسفناج وحشی که به طور مصنوعی کشت شده‌اند و کویر حاج علی قلی در جنوب دامغان از جمله کویرهایی با ارزش‌های دیداری و جهانگردی هستند.

آشنا شدن با شیوه معیشت و خلق و خوی مردمان و ساکنان واحه‌ها که تفاوت فراوان با فرهنگ معیشت دیگر مناطق دارد، خود نوعی جاذبه برای کسانی است که مشتاق دیدن این گونه مناطق هستند.

بسیاری دیگر نیز به سیاحت در کویر و استفاده از شتر رغبت نشان می دهند. لذا برقراری تورهای کویر‌پیمایی با شتر برای استفاده جهانگردان در اکثر مناطق کویری و حاشیه آن در استان میسر است. این کار می‌تواند جهانگردان و ماجراجویان بی شماری را به سوی کویر‌های ایران جلب کند. از سوی دیگر قرار داشتن پارک ملی کویر نیز خود برجاذبه های کویری این استان می افزاید چرا که این پارک گونه های کمیابی از جانداران را در خود جای داده است.

جاده سنگفرش ابریشم:

در امتداد مسیر شاهراه اصفهان - ساری، کاروانیان پس از گذر از کاروانسرای قصر بهرام به باتلاقها و نمکزارهای جنوب گرمسار برخورد می‌نمودند که با احداث جاده سنگفرش به طول 35 کیلومتر و عرض 5 متر کاروانیان با سهولت و سرعت بیشتر خود را به منازل بعدی می‌رسانند. این جاده همچنان پابرجا و استوار در دل کویر به امید دیدار دوباره‌ی جهانگردان و ایرانگردان نشسته است.

«شهرستان سمنان»

در جنوب سلسله جبال البرز در دشتی وسیع با شیب تند از شمال به طرف جنوب ساخته شده و شامل شهرهای سمنان، مهدیشهر، شهمیرزاد و سرخه است؛ این شهر در شرق شهر گرمسار، در غرب شهر دامغان و از شمال به استان مازندران و شهر فیروزکوه و از جنوب به کویر محدود شده است.

این شهر در مسیر تهران و خراسان قرار گرفته و دارای بناهای تاریخی مهمی چون مسجد جامع، حمام حضرت (موزه)، مسجد امام، دروازه ارگ، بازار سرپوشیده شیخ علاءالدوله، کاروانسرای نوشیروانی و شاه عباسی آهوان، لاسگرد و قلعه سارو و مقبره‌ی پیغمبران، است.

آب و هوای این منطقه خنک و دلچسب و فضایی سبز و خرم دارد.

دروازه ارگ سمنان:

این دروازه در سمنان واقع شده که یکی از آثار تاریخی و با ارزشی و زیبای این شهر است. دروازه ارگ در زمان ناصرالدین شاه بنا شد. بنای اصلی دروازده از آجر به ارتفاع بیش از 7 متر ساخته شده، یکی از شاهکارهای این بنای تاریخی، سردر جالب توجهی است که در آن تصویر تاریخی نبرد رستم و دیو سپید به طوری خیره کننده روی کاشی هفت رنگ منقوش شده و درهای دروازه از الوار قطور با گل میخهای آهنی است.

شهمیرزاد:

این منطقه در 24 کیلومتری شمال سمنان قرار دارد.

این شهر با جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد یکی از مناطق جالب گردشگری در سمنان است. مهترین ویژگی‌ این شهر آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان است؛ محیط طبیعی و سرسبز شهمیرزاد این منطقه در 24 کیلومتری شمال سمنان قرار دارد. این شهر با جاذبه‌های طبیعی منحصر به فرد یکی از مناطق جالب گردشگری در سمنان است. مهمترین ویژگی‌ این شهر آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان است؛ محیط طبیعی و سرسبز شهمیرزاد و محصور بودن کامل آن در میان کوه و آب و هوای مناسب و تمامی عواملی که در رشد درختان سردسیری و خصوصا گرودی ایرانی موثر است سبب شده که منطقه‌ی شهمیرزاد به عنوان یک قطب مهم گردوی ایران از سوی فائو (FAO) شناخته شود. باغ بزرگ گردوی شهمیرزاد در مساحتی معادل هفت میلیون متر مربع است.

شاهرود:

این شهر در قسمت شرقی استان سمنان واقع شده و دارای دشت وسیع، سرسبزی است و شامل شهرهای شاهرود، بسطام، کلاته خیج، مجن و میامی است. از اثار تاریخی این شهر؛ مسجد جامع، مسجد شیخ علی‌اکبر، مسجدآقا، تکیه زنجیری، بازار شاهرود، حمام و موزه‌ی مردم‌شناسی است. از دیگر آثار باستانی و عرفانی متعلق به این شهرستان را می‌توان در بسطام مجموعه تاریخی بسطام، مدرسه علمیه شاهرخیه، مسجد جامع و برج کاشانه، مقبره‌ی عراف نامی، بایزید بسطامی و شیخ ابوالحسن خرقانی را نام برد که این شهرستان نیز دارای کاروانسرای میامی، میاندشت، عباس‌آباد، دهملا، مسجد جامع فرومد که هر یک دارای خصیصه منحصر به فرد از نظر معماری تاریخی هستند. همچنین مناطق خوش‌ آب و هوای جنگل ابر، اولنگ و منطقه‌ی حفاظت شده توران از دیگر جاذبه‌های گردشگری شاهرود است.

دامغان:

این شهر در مرکز استان واقع شد و فاصله آن از تهران حدود 335 کیلومتر است. از نباهای مهم آن می‌توان مسجد تاریخانه‌ی دامغان، مسجد جامع، مجموعه امامزاده سید جعفر، بازار قدیمی پیرعلمدار در مرکز شهر و مجموعه تفریحی، تاریخی چشمه‌علی در 35 کیلومتری شمال این شهر و همچنین برج مهماندوست در کیلومتر 15 جنوب شرقی جاده دامغان شاهرود و کاروانسرای دامغان نام برد. از دیگر مناطق دیدنی دامغان، شهر امیریه به همراه آثار تاریخی موجود در آن است.

گرمسار:

این شهرستان در غرب سمنان واقع شده و از شمال به فیروزکوه و دماوند،‌ از غرب به ورامین و قم و از جنوب به بیابانهای اصفهان محدود می‌شود.

گرمسار در راسته جنوبی کوههای البرز در دشت وسیعی قرار دارد و به وسیله رودخانه حبله رود آبیاری می‌شود. این شهرستان دارای آثار تاریخی چون، آب انبار قدیمی، امامزاده شمس‌الدین، امامزاده علی‌اکبر، عبدالله و ذوالفقار در گرمسار، کاروانسرای ایوانکی، امامزاده عاقب و علی ابراهیم در شهر ایوانکی و بازار،‌ امامزاده شاه سلطان نظر، خلیل‌الله، حسینیه، آب انبار علی‌آباد و کاروانسرای ده نمک در شهر آرادان است.

پوشش جانوری:

سمنان به لحاظ تنوع اقلیمی و پوشش گیاهی منطقه نسبتا غنی و در برخی گونه‌ها منحصر به فرد است. در انی منطقه دو راسته مهم پستانداران و پرندگان از جمعیت‌های قابل توجهی برخوردار است؛ گوره‌خر آسیایی، یوزپلنگ آسیایی، هوبره، زاغ‌ بور، بازهای شکاری، انواع گنجشک سانان، انواع حیوانات بومی این منطقه هستند.

صنایع دستی:

مهمترین صنایع دستی استان؛ گلیم، جاجیم، سرامیک، نمد، سفال، صنایع جوبی، قالی، سفره‌های قلمکاری، بافتنی، کرباس بافی، نمد بافی، دستمال‌های نقشدار و چیت زنی است.

سوغات:

پسته دامغان، کماچ،‌ آبغوره، انگور شاهرودی، نان چای (شیرمال و کماج)، گردوی شهمیرزاد، فرآورده‌های لبنی مهدیشهر (سرشیر، کره، عسل)، انار، خربزه، انجیر، قیسی و آلوی شهمیرزاد، زردآلو، سفره قلمکار، قالیچه.

غذاهای محلی استان:

انواع سوپ، آش، کوفته، قورمه سبزی.

منبع: iran-tourism.ir

رامسر شهری میان دریا و جنگل

  به جرأت می‌توان گفت که رامسر در میان شهرهای نوار ساحلی خزر، یگانه شهری است که فاصله جنگل تا دریا در آن به حدود یک کیلومتر می‌رسد. برخی از این مناطق هنوز بکر و دست نخورده اند؛ اما با این همه رسیدگی چندانی به این نعمت‌های خدادادی نمی‌شود.
  قله‌های جنگلی مخروطی شکل در کنار دریا و شهر قرار گرفته‌اند و رودخانه صفارود در میانه شهر جاری است.
  حیات وحش و تنوع جانوری رامسر به دلیل وجود جنگل های انبوه و کوهستان های وحشی و مراتع بسیار، زیستگاه انواع حیوانات وحشی از جمله خرس، خوک، پلنگ، بز کوهی، روباه، خرگوش، گرگ، شوکا، سمور، میش و... بوده و ببر مازندران نیز در گذشته در این جنگل‌ها زندگی می کرده است.
  برخی مورخان بر این باورند که ساکنان نخستین نواحی ساحلی ایران را اقوام بومی آسیایی تشکیل می‌دادند و گفته می‌شود که نام کهن این سرزمین پورستان بوده است. سپس آریایی‌ها به سبب شرایط خوب آب و هوایی به آسیا مهاجرت کرده و نخستین طوایف آریایی در این مکان ساکن شدند.
  این شهر از گذشته‌های دور از چندین آبادی و ولایت تشکیل شده بود که به «سخت سر» معروف بوده است و در واقع؛ منطقه رامسر را در روزگاران کهن، گرمه رود می‌گفتند و پس از آن تا انقراض قاجارها سخت سر یا سوخته سر مصطلح بود که یکی از دلایل این نامگذاری، وجود صخره‌های آهکی و زمین‌های سخت بوده است.
  در عین حال به گفته مردم، سبب این نامگذاری این بوده که در گذشته‌های دور، رامسر هرگز به یاد ندارد که مردمش در برابر زورگویان دوره خود تسلیم شده باشند و با سرسختی تمام مبارزه می‌کردند؛ اما در زمان رضا شاه و بنا به گفته خود وی، این مردم را رام و شهر را رامسر نامیده‌اند.
  از سال 1300 شمسی با ساخت بناهای مجلل و مهمانخانه‌های نو و نیز به دلیل وجود چشمه‌های آب معدنی گرم به همراه چشم‌اندازهای طبیعی بسیار جذاب به رامسر توجه بیشتری شد.  

 

  از آن پس، شهر رفته رفته توسعه یافت و امروز دارای جمعیتی بیش از 30هزار نفر است. پلاژهای ساحلی، هتل قدیم رامسر، موزه تماشاگه خزر، جواهرده و قلعه مارکوه از مهم‌ترین و دیدنی‌ترین نقاط منطقه رامسر هستند.
  محمد شربتدار، مدیر هتل‌های آزادی رامسر ضمن تأکید بر تلاش و دقت هر چه بیشتر مسئولان هتل قدیم رامسر در حفظ و نگهداری این اثر تاریخی درباره پیشینه هتل می‌گوید: «پیشینه این هتل به سال 1310شمسی باز می‌گردد که در سال 1313 به بهره برداری رسیده است.طراح آن یک مهندس ارمنی ایرانی الاصل- که تحصیلات خود را در زمینه معماری در آلمان انجام داده- به نام غریبیان بود. این هتل با توجه به معماری هنر پیش از اسلام و هنر جدید آلمان طراحی شده است. با توجه به اهمیت نگهداری این اثر به‌عنوان یک اثر تاریخی و نیز مصالح به کار رفته در این بنا که عموماً از چوب است و همچنین رطوبت آب و هوای شمال کشور، ما نهایت تلاش خود را برای حفظ آن از هر گونه آسیبی می‌کنیم.»
  با توجه به موقعیت جغرافیایی و جاذبه‌های طبیعی رامسر، گردشگاه‌ها و نقاط طبیعی دیدنی بسیاری در این شهر و اطراف آن وجود دارد که عبارتند از: پارک جنگلی صفارود که در9کیلومتری رامسر و در نزدیکی جاده جواهرده که چشمه‌های آب سرد معدنی در آن واقع شده است، پارک جنگلی دالخانی در 30کیلومتری جنوب شرقی رامسر و در مسیر جاده جنت رودبار و تپه‌های جنگلی که برای شکار و کوهنوردی بسیار مناسب است.
  علاوه بر اینها ویلاهای باشکوه و باغهای مرکبات و کیوی، دهکده ییلاقی جواهرده در 25کیلومتری جنوب غربی رامسر و در پای قله سمام کوچک که آثار باستانی نیز در آن دیده می‌شود و چشمه‌های آب گرم و سرد رامسر که بسیار مشهور بوده و رامسری‌ها بر این باورند که استفاده از این آب گرم‌ها به صورت آب تنی و غرغره کردن برای رفع دردهای استخوانی و مفاصل، دیابت، بیماری‌های قلبی، عصبی و فشار خون بسیار مفید است و چشمه‌های آب سرد نیزهم اکنون به صورت بهداشتی و از طریق لوله کشی در دسترس گردشگران قرار می‌گیرد. 
   

  بناهای دیدنی و آثار تاریخی نیز در رامسر بسیارند و مهمانخانه بزرگ رامسر یکی از دیدنی‌ترین آنهاست که در میان یک باغ مجلل روی تپه‌ای جنگلی و روبه‌روی شهر قرار دارد.
  بقعه آقا سید محمد، امامزاده سید تقی، مسجد و مدرسه عبدالباقی خان، مسجد آدینه و آسا سعید جواهر ده و قلعه پاره نساء از دیگر جاذبه‌های تاریخی این شهر هستند.
  توجه نکردن بیشتر مسافران به حفظ محیط زیست و تمیز نگهداشتن سرویس‌های بهداشتی در برخی مناطق به ویژه در پارک‌های جنگلی سبب شده که گاه، به رغم وجود سطل آشغال و امکانات جمع آوری زباله‌ها، در گوشه و کنار این مناطق رد پای زباله‌ها و آلودگی‌های ناخوشایند دیده شود.
  رامسر اگرچه به نسبت شهرهای بزرگ ایران، شهر کوچکی است اما دارای کتابخانه، مراکز فرهنگی و ورزشی بسیاری بوده که برخی قدمتشان به بیش از 40 سال می رسد و از این رو بسیار مشهور هستند. 
  

   فرماندار رامسر، با تأکید بر اینکه در حال حاضر در استان مازندران از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری از جمله امکانات رفاهی، اقامتی و تفریحی کمترین مشکل را داریم، می‌گوید:«در گذشته ما مشکلات بسیاری را در این زمینه داشتیم اما خوشبختانه امروز این مشکلات به حداقل رسیده و همچنان نیز تلاش می‌شود تا باقی این مشکلات را نیز برطرف کنیم.»
آقای باباخانی با اعلام برنامه‌های آینده برای توسعه شهر رامسر از طرح در دست بررسی ترمیم بافت فرسوده این شهر خبر می‌دهد و می‌افزاید:«طرحی برای ترمیم بافت فرسوده شهر در دست بررسی است و فعلاً مشغول انجام یکسری کارها در زمینه ایجاد امکانات رفاهی برای گردشگران هستیم. فرودگاه رامسر را نیز که زمانی تنها هواپیماهای کوچک می‌توانستند در آن فرود بیایند، تا حد زیادی توسعه داده‌ایم.» (همشهری)

منبع: iran-tourism.ir

تاریخ جزیره کیش

از تاریخ کیش در زمان پیش از اسلام اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها منبع قابل اعتنا در این زمینه نوشته های «نیارخوس» دریاسالار یونانی است که در سال 325 قبل از میلاد به فرمان اسکندر مامور شد سفری اکتشافی را در سواحل دریای عمان و خلیج فارس انجام دهد.
نوشته های نیارخوس دلالت برآن می کند که وی جزیره کیش یا «اراراکتا» را در قرن چهارم پیش ازمیلاد مورد بازدید قرار داده است.
مشخصاتی که وی ارایه می دهد با مشخصات جزیره کیش انطباق دارد. به طوری که نیارخوس می نویسد در این جزیره بوستان‌ها و نخلستان‌های فراوانی وجود داشته است. در دوره هخامنشیان، کیش مرکز عمده صید مروارید بین النهرین و هندوستان بود و بازرگانان بزرگ دنیا به این جزیره رفت و آمد داشتند.
 

دوران عظمت و شکوفایی تاریخ کیش از قرن چهارم هجری، پس از وقوع زلزله در سیراف آغاز شد. پس از آن که بندر سیراف از رونق افتاد تورانشاه به کمک حکام محلی بنی قیصر در این جزیره بندرگاهی ایجاد کرد و به عمران و آبادانی آن همت گماشت و کیش را به مرکز عمده بازرگانی خلیج فارس تبدیل نمود. در دوره اتابکان فارس اهمیت کیش به حدی بود که والی خلیج فارس در این جزیره سکونت داشت و برتمام جزایر خلیج فارس و دریای عمان حکومت می کرد. طبق نوشته های سیاحان و تاریخ نویسان، در این دوره درآمد کیش بابت عشریه کشتی های تجاری مبالغ بسیار قابل توجهی بوده است
از شواهد و قراین چنین پیداست که در عصر غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و مغول جزیره کیش در اوج شکوفایی و رونق و مرکز بازرگانی خلیج فارس بوده است. مورخینی نظیر قزوینی، فضل الله بن عبدالله شیرازی، ابن بطوطه و حمدالله مستوفی که در این دوره از کیش دیدن کرده اند همگی از عظمت، آبادانی و زیبایی کیش سخن گفته اند. بنابر نوشته های مورخین، نام کیش در دوره ایخانیان مغول پیوسته با اسامی ولایات معتبری چون بغداد، شیراز، بحرین و هندوستان آورده می شده و پیوسته پیشوند «دولتخانه» قبل از عنوان کیش ذکر می شده است. علاوه بر این، ویرانه های به جا مانده از شهر حریره در قسمت شمال جزیره نیز از عظمت جزیره کیش در آن دوران حکایت می کند 
 

اهمیت استراتژیک کشور ما به عنوان شاهراه ارتباطی شرق و غرب و نیز موقعیت ویژه کیش در خلیج فارس همواره مورد توجه کشورهای دیگر بوده است. تحولات اقتصادی اروپا در سده های پانزدهم و شانزدهم میلادی، اروپایی ها و از جمله پرتغالی‌ها را متوجه بازارهای مشرق زمین نمود. در اوایل قرن شانزدهم میلادی پرتغالی‌ها به منظور تسلط بر بازارهای تجاری هندوستان، عربستان و ایران و با هدف گسترش قلمرو مستعمراتی خویش کشتی های جنگی و بازرگانی خود را به اقیانوس هند گسیل داشتند.
 

در سال 1912 هجری برابر با 1506 میلادی آلفونس آلبوکرک دریاسالار مستعمره جوی پرتغالی با ناوگانی شامل چهارده ناو جنگی دریای عمان و خلیج فارس را درنوردید وپس از آن که مسقط و چند بندر دیگر را به آتش کشید در برابر شهر هرمز لنگه انداخت و از امیر هرمز و کیش خواست که خود را تسلیم و از شاه پرتغال اطاعت نماید. این درخواست پذیرفته نشد و پرتغالی‌ها هرمز و گمبرون را را تصرف کردند، سرنوشت کیش دگرگون شد و عصر انزوا و سکون آغاز گردید. علت این امر این بود که اهمیت استراتژیک جزیره هرمز به واسطه قرار داشتن بر دهانه خلیج فارس از نظر پرتغالی ها به مراتب بیشتر از جزایر داخل خلیج فارس و از جمله جزیره کیش بود و هرمز می توانست وظیفه دفاع در مقابل یورش و مهاجمین دیگر را به شایستگی انجام دهد.
پرتغالی‌ها تا دوره صفویه در کیش حضور داشتند و متاسفانه جز غارت و ویرانی اثر دیگری از خود بر جای نگذاشتند، تا این که بالاخره شاه عباس صفوی پس از فارغ شدن از جنگ عثمانی‌ها‌ به آزاد ساختن بحرین، هرمز و کیش از تسلط بیگانگان همت گماشت.
با این همه هنگامی که در دهه سوم قرن هفدهم میلادی جزیره هرمز و دیگر جزایر و بنادر ایرانی خلیج فارس، به ایران بازگشت، نه تنها از اهمیت کیش بلکه حتی از اهمیت جزیره هرمز نیز کاسته شد و جای آن را موقعیت جغرافیایی واقتصادی قابل توجه بندر جدید التاسیس عباس گرفت. در این دوران کیش جزیره أی نیمه متروک و منزوی بود و حتی در دوره هایی به جایگاه دزدان دریایی خلیج فارس بدل شد. 

 
 

کیش در دوران ناصرالدین شاه به عنوان تیول به قوام الملک شیرازی – یکی از ایل سالاران متنفذ فارس واگذار شد و او نیز آن را با مبلغ 25000 تومان به محمدرضا خان سطوت الممالک بستکی حاکم لنگه فروخت. جزیره کیش تا دوره پهلوی چندین بار خرید و فروش شد تا این که در سال 1340 خورشیدی دکتر منوچهر اقبال، این جزیره را به مبلغ نه میلیون ریال از ورثه محمدرضا خان سطوت الممالک بستکی خریداری کرد. 
 

در سال 1349 جزیره کیش مورد بازدید هیات‌های کارشناسی ایران و آمریکا قرار گرفت و با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی مناسب، به عنوان یک مرکز بین المللی توریستی - تجاری مورد توجه قرار گرفت. به منظور جلب جهانگردان به این جزیره و تامین آسایش و رفاه آنان، در مهر 1351 سازمان عمران کیش به ثبت رسید. سازمان عمران کیش طرح منطقه توریستی جزیره کیش را با الگو قراردادن جزایر هاوایی و کرانه‌های جنوبی دریای مدینترانه، با هزینه زیادی آغاز کرد و تا پیش از انقلاب فاز اول آن را به همراه بخشی از فاز دوم به اجرا درآورد. با پیروزی انقلاب اسلامی روند فعالیت‌های سازمان عمران متوقف شد. 
 

در اسفند ماه 1358 شورای انقلاب از حقوق و عوارض گمرگی در جزیره کیش عملا سرفصل جدیدی را در جهت شروع فعالیت‌های تجاری و رونق منطقه محروم جنوب کشور گشود. اما مشکلات سال‌های پس از انقلاب موجب شد که این لایحه قانونی تا سال‌ها به اجرا در نیاید. تا این که در تیر 1368 هیات وزیران در خصوص ورود و خروج کالا و نیز صادرات مجدد و تولید برای صادرات، جزیره کیش را به عنوان منطقه کاملا آزاد تجاری – صنعتی ثبت و اعلام کرد واز این تاریخ به بعد فعالیت‌های اقتصادی مجددا در جزیره کیش شروع شد.
بالاخره در سال 1371 با تاسیس سازمان منطقه آزاد کیش این جزیره جانی تازه گرفت و دوران توسعه سریع کیش آغاز شد. 
 

برای آنانی که در جست وجوی بقایایی از تاریخ کهنسال کشور ما هستند، برای دوستداران دریا، خشکی، طلوع و غروب، کیش حرفی برای گفتن دارد.
کیش در قرن‌های پنجم تا هفتم هجری در اوج آبادانی و رونق بوده است. علاوه بر شهادت مورخین و سیاحان ایرانی و عرب، وجود بقایای شهر تاریخی حریره گواه بر این است که کیش در دوره‌های ایلخانیان، تیموریان و اتابکان پارس، جزیره‌ای آباد، شهری زیبا و یکی از مراکز عمده تجاری منطقه بوده است. 
 

شهر زیرزمینی کاریز
قنات کیش بیش از 2500 سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می کرده ولی اکنون به یک شهر زیر زمینی شگفت انگیز بدل شده که بیش از 10000 متر مربع وسعت دارد.
کارگزاران با تجربه آن زحمت تمام طراحی های آن را کشیده و می کوشند تا در پروژه بازسازی قنات کیش که اکنون کاریز کیش خوانده می شود ضمن حفظ بافت تاریخی آن کاربری های جدیدی از این شهر زیر زمینی بدست آورند . شهر زیر زمینی کاریز در فاز یک خود به قسمتهای زیر تقسیم و قابل بهره برداری خواهد بود.
غرفه های صنایع دستی ایران و جهان ، رستوران سنتی و جدید ، موزه سالن آمفی تئاتر سالن کنفرانس ، گالری های هنری .
شهر کاریز در عمق 16 متری زیر زمین قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آن مملو از سنگواره ، صدف و مرجانهایی است که با نظر کارشناسی 270 تا 570 میلیون سال قدمت دارد و تک تک آن شناسایی و دارای شناسنامه رسمی است. کارگزاران شهر زیر زمینی بر این باورند که دو ویژگی کاریز را در فهرست ابنیه جهانی در خواهد آورد.
اول اینکه کاریز در دل تنها جزیره مرجانی دنیا واقع است. دوم آنکه تنها بنایی است که سقف مملو از صدفها و مرجانهای طبیعی است. صدفها و مرجانهایی که برای بازدید آنها دو راه وجود داشته ، بازدید از موزه های طبیعی یا غواصی در آبهای آزاد و اکنون کاریز فصلی جدید و استثنایی در ÷یش روی تمامی دوستداران طبیعت گشوده که بی واسطه خواهند توانست از بزرگترین مجموعه مرجانی بازدید کنند.
درخاتمه گفتنی است که خاکهای برداشت شده از کاریز دارای خواص درمانی زیادی است که در " گل درمانی " استفاده های فراوان خواهد داشت. این امر همراه با خدمات گوناگونی همچون تاسیس مراکز اقامتی ، تجاری و تفریحی در زمینی معادل 60000متر مربع در روی زمین کاریز احداث خواهد گردید. زمین سطحی کاریز به پارک وسیعی بدل خواهد شد که دارای دو تپه مرتفع خواهد بود. این په ها از خاکهای برداشت شده زیر زمین ساخته شده و به چم انداز بی نظیر جزیره کیش دل خواهد شد.

منبع: iran-tourism.ir

آشنایی با محوطه تاریخی چغازنبیل

   

  محوطه تاریخی چغازنبیل در استان خوزستان قرار دارد. این محوطه در جنوب‌غربی ایران، در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش قرار گرفته است.

  ساخت این شهر که حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) در دوران عیلامی‌ها آغاز شد، بعد از حمله آشوری‌ها ناتمام ماند.

  هزاران خشت و آجر استفاده نشده‌ای که در این محوطه باقی مانده، گواهی بر این موضوع است. چغازنبیل به سال 1979 در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد.

  چغازنبیل در اوایل قرن 13 قبل از میلاد توسط پادشاه عیلامی «اونتاش نپیریشا» در نزدیکی رود دز ساخته شد و «دوراونتاش» نامیده شد.

  معنای دوراونتاش، قلعه اونتاش است. البته در برخی متون میخی از این شهر با عنوان «ال اونتاش» به معنی شهر اونتاش نام برده شده است.

  در مرکز شهر، معبد عظیمی به صورت مطبق بنا شده که امروزه دو طبقه از آن پابرجاست.

  این معبد، ذیقورات نام دارد که به دو تن از خدایان بزرگ عیلامی؛ «اینشوشیناک» و «نپیریشا» اهدا شده است.

  

معبد چغازنبیل بزرگترین اثر معماری بر جای مانده از تمدن عیلامی است که تا کنون شناخته شده است.

  دورتا دور ذیقورات را دیواری احاطه می‌کرده که در مجاورت آن در جبهه شمال غربی معابدی برای خدایان کریریشا، ایشنی‌کرب و هومبان بنا شده است.

  همچنین معابد دیگری در جبهه شمال شرقی قرار داشته‌اند و مجموعه این معابد توسط حصار دیگری احاطه می‌شده است.

  در خارج از این حصار بقایای اندکی از خانه‌های شهر در سطح زمین دیده می‌شوند. دورتادور شهر سومین دیوار قرار داشته که کل شهر را محصور می‌کرده.

طول این حصار خارجی حدود چهار کیلومتر است. در زاویه شرقی شهر و در نزدیکی حصار خارجی، کاخ‌های شاهی قرار داشته‌اند.

در زیر یکی از این کاخ‌ها پنج مقبره زیرزمینی کشف شده است که احتمالا به خانواده شاهی تعلق داشته‌اند. در طرف مقابل شهر و بر روی ضلع شمال غربی حصار خارجی مخزنی برای آب موجود است.

ذیقورات با تشدید روی حروف «ق» و «ر» کلمه‌ایی اکدی است. در ایران این کلمه عموماً زیگورات نوشته می‌شود. واژه زیگورات از فعل زیگورو به معنای بلند و برافراشته ساختن مشتق شده است.

واژه چغازنبیل نیز متشکل از دو جز چغا به معنای تپه و زنبیل به معنای سبد است.

گویا قبل از حفاری معبد، ویرانه‌های تپه مانند آن یک زنبیل واژگونه را تداعی می‌کرده است و به همین علت شهر کهن «دور اونتاش» را به این نام خوانده اند.

بناهای مهم چغازنبیل:

حصار اول:

این حصار در بر گیرنده ذیقورات و معابد و بنای نیایشگاه است که در آن 6  دروازه وجود دارد و از طریق همین دروازه‌ها زائران به محوطه معبد وارد می‌شدند. مصالح به کار رفته در حصار اول خشت و گل‌کوبیده است. به این حصار تمنوس می‌گفته‌اند.

حصار دوم:

حصاری است که حصار اول و بخشی از بناهای تاریخی چغازنبیل را در بر گرفته است.

حصار سوم:

حصار سوم چغازنبیل نشانگر محدوده شهر بوده است و حصارهای اول و دوم و مجموعه بناهای چغازنبیل را در بر می‌گیرد. مصالح به کار گرفته شده در ساخت این حصار، عموما خشتی هستند.

در روی این دیوار ناودان‌هایی به فاصله‌های تقریبی 47 تا 50 متر قرار گرفته‌اند. این ناودان‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که آب را به بیرون حصار و به فاصله دوری هدایت کنند تا مانع نفوذ آب به زیر دیوار و اطراف ناودان شوند.

بناهای داخل حصار اول:

معبد ذیقورات یا زیگورات:

در مرکز شهر چغازنبیل معبد عظیمی به صورت مطبق بنا شده است. این معبد «ذیقورات» نام دارد که به دو تن از خدایان بزرگ عیلامیان یعنی «اینشوشیناک» و «نپیریشا» اهدا شده.

معبد چغازنبیل بزرگترین اثر معماری بر جای مانده از تمدن ایلامی است که تا کنون شناخته شده است. معبد زیگورات شامل چهار جبهه است.

معبد الهه اینشوشیناک:

این معبد که به الهه اینشوشیناک هدیه شده دارای 5 اتاق است که همگی آنها در یک ردیف قرار دارند.

در مدخل ورودی معبد، یک سردر هلالی از خشت و ملات گچ وجود دارد. در زیر تاق ورودی دروازه معبد که به «دروازه مجلل» معروف است، آجرنوشته‌هایی دیده می‌شود که در هر دو سمت دروازه قرار دارند. در دروازه مجلل از جنس چوب و مزین به نقش‌هایی با شیشه بوده است.

معبد اینشوشیناک دارای سالمترین و بهترین‌ کلون‌ها و لولاهای در و همچنین پاشنه‌های سنگی است.

معبد دیگری در نزدیکی این معبد قرار دارد که آن هم اینشوشیناک (آ) نام داشته است اما طبق یافته های باستان شناسان این معبد نسبت به معبد اینشوشیناک (ب) از اهمیت کمتری برخوردار بوده است.

مجموعه معابد شمال غربی:

این سه معبد موقعیت ممتازی در شهر باستانی «دور اونتاش» داشته اند. این مجموعه در مجاورت حصار درونی در جبهه شمال غربی ذیقورات قرار دارند و از دو نیایشگاه برای ایشن‍ی کاراپ و کی‌ر‌یریشا که مستقیماً به روی صحن شمال غربی باز می‌شوند و نیاشگاه سوم که برای خدای گال ساخته شده تشکیل می شوند.

معبد چهارگوش غربی:

هر یک از اضلاع این معبد 17 متر است و هریک از چهار زاویه آن به سمت یکی از جهات اربعه قرار دارد. ورودی این معبد در شمال شرقی آن تعبیه شده است، سقف تمام اتاق ها در این معبد با خشت خام به صورت طاق هلالی از نوع آهنگ پوشانده شده است.

معبد چهارگوش جنوب شرقی:

هر یک از اضلاع این معبد که زوایای آن به طرف جهات اربعه است 18 متر است. حیاطی در زاویه غربی بنا قرار گرفته است، که اتاق‌های معبد به این حیاط وابسته‌اند. ورودی آن در روی وجه جنوب شرقی قرار گرفته و بر دالان کوچکی باز می‌شود.

نیایشگاه‌های سه گانه:

روبروی جبهه جنوب غربی سه نیایشگاه شناسایی شده اند و اشیایی از آنها به دست آمده که نذوراتی بوده است که سربازان آشور میلی به غارت آنها نداشته اند.

از اشیای یافت شده در این سه نیایشگاه می توان به قرص هایی تزئینی که برای تزئین در به کار می‌رفته اند، مهره هایی از جنس خمیر شیشه، مجسمه های گراز، گاو کوهاندار، لاک پشت، پرندگان و حیوانات کوچک از جنس خمیر شیشه و انگشتری از جنس قلع با روکشی از طلا که در آن دایره ای از آهن قلم زنی شده است، اشاره کرد.

دروازه بزرگ:

دروازه بزرگ بزرگترین و عریض‌ترین دروازه‌ای است که در دیوار حصارهای اطراف ذیقورات تعبیه شده است و مخصوص تردد شاه و درباریان بلندمرتبه بوده است.

در این دروازه کلون‌های سنگی مشابهی بسته م‍‍ی‌‌شده که توسط بست‌های فلزی به در چوبی متصل بوده‌اند.

دروازه ارابه‌ها:

این دروازه در گوشه جنوبی حصار اول واقع شده است و کف‌پوشی از سنگ روی سطح دروازه دیده می‌شود.

درز این کف‌پوش سنگی را با با ملات قیر معدنی پر کرده‌اند. بر روی این سنگ فرش آثاری شبیه به آثار چرخ گاری دیده می‌شود و به همین دلیل این دروازه به نام دروازه ارابه‌ها مشهور شده است. چهارپایان را برای قربانی کردن در معابد از این دروازه وارد می‌کرده‌اند.

دروازه شمال شرقی:

این دروازه بزرگترین و مهمترین دروازه تمنوس است که چهار برج دارد. دو برج در خارج و دو برج دیگر در داخل حصار واقع شده است.

تمام کف دروازه با آجرهای شکسته‌ای که هنوز هم لکه‌هایی از آنها باقی مانده فرش شده بوده است. دروازه اینشوشیناک و دروازه غربی دو دروازه دیگر حصار اول بوده‌اند.

بناهای داخل حصار دوم:

معابد هیش‌میتیک و روهوراتیو:

این معبد که در نزدیکی دروازه شمال شرقی تمنوس قرار دارد وقف دو الهه مذکر به نام‌های هیش‌میتیک و روهوراتیو بوده است.

در این معبد 21 آجر کتیبه دار یافت شد که نام این دو خدای باستانی عیلامیان را بر خود داشتند.

دروازه شمال شرقی:

این دروازه در روبروی دروازه شمال شرقی حصار اول قرار دارد. کف پوشی که سطح این دروازه را پوشانده است، از طرفی به جبهه جنوب شرقی ذیقورات متصل شده و از طرف دیگر تا جبهه شمال غربی و نزدیک معبد گال امتداد دارد. در درون این دروازه و در سمت شرقی آن یک پلکان یافت شده است.

دروازه شوش:

این دروازه در دیوار جنوب غربی قرار دارد و به سمت شهر شوش است. چهار برج به این دروازه تکیه زده بوده اند که گذرگاه باریکی را به وجود می‌آوردند.

این گذرگاه باریک نشان می‌دهد که از این دروازه فقط عده معدودی گذر می‌کرده‌اند و وارد تمنوس می‌شده‌اند. کف این دروازه با خشت شکسته فرش شده و زمین بیرون این دروازه را با سنگریزه فرش کرده اند.

دروازه مسدود شده:

در 163 متری زاویه شرقی و 81 متری گذرگاه شاهی قرار دارد. این دروازه از نظر معماری و ابعاد، نسبتاً ساده است و به نظر می‌رسد که تمام این دروازه را مسدود کرده‌اند.

دلیل چنین حذفی روشن نیست. از این دروازه گذرگاهی شروع می‌شود که آن را به سه قسمت مرکزی دروازه با دری یک لنگه منتهی می‌کند.

گذرگاه شاهی:

در دیوار جنوب شرقی دروازه دیگری وجود دارد که به گذرگاه شاهی معروف است. قسمت مرکزی این دروازه با کفسازی زیبایی از آجرهای سالم پوشیده شده بود، که در امتداد طول دیوار جنوب غربی‌اش سکوئی به عرض 2 آجر وجود دارد.

این دروازه، تنها دروازه‌ای است که پلکانی خم شده به شکل آرنج در آن وجود داشته و همین پلکان صعود به بالای برج ها و دیوار حصار را آسانتر می‌کرده است.

برج نورکیپرات:

این برج که پیش‌آمدگی آن بطرف بیرون است، در وسط دیوار جنوب شرقی و درنزدیکی گذرگاه شاهی قرار دارد. در ساخت این برج از آجر استفاده شده است.

مجموعه غربی:

دیوارهای پیدا شده در این مجموعه از آجر شکسته ساخته شده بودند. ضخامت این دیوارها بسیار کم است.

یک آشپزخانه ابتدایی هم در این مجموعه قرار دارد. این بنا برای سکونت کارگران ساخته شده ‌بوده است.

مجموعه شمال غربی:

این مجموعه با دیوارهایی از آجر شکسته ساخته شده است. دیوارهایی که سه حیاط و دو اتاق ساخته شده به درازا را محاط می‌کردند.

در درون این مجموعه محوطه محصوری پیدا شد، که با دو دیواره از خشت خام درست شده بود. در این محوطه گذرگاه عریضی وجود دارد، که به طرف حصار تمنوس می‌رود. در این گذرگاه آثاری از یک ناودان و دو سکوی خشتی وجود دارد.

مجموعه شرقی:

این مجموعه، که در ضلع شرقی حصار اول (تمنوس) واقع شده متشکل از چهار نیایشگاه است.

نمای تمام این نیایشگاه ها رو به گذرگاه شاهی است. این مجموعه توسط راهی کفسازی شده که فقط قسمتهای ناچیزی از آن باقی مانده است، به گذرگاه شاهی متصل می‌شود.

زاویه شمالی تمنوس:

در این بخش 9 مورد کفسازی شده با آجر شکسته از زیر خاک پیدا شد، که همه به موازات همدیگر بودند. طول این کفسازی‌ها به 30 متر می‌رسید و عرض هر یک از آنها بطور متوسط 50/4 متر بود.

در این منطقه همچنین مصالح ساختمانی و اتاق های نیمه تمامی یافت شد که نشان از یک عملیات ساختمانی نیمه تمام بود.

یافته شدن مصالح بنایی و نیز سه نواری که یکی از آنها پر از قیر معدنی و یکی دیگر مملو از گچ بود صحت این فرضیه را تائید کرد. در کنار این مصالح دو حلقه چاه کشف شد که با توجه به آب شور و غیر قابل شرب این چاه ها گمان می رود از آب آنها برای عملیات ساختمانی استفاده می‌کرده‌اند.

مجموعه جنوب شرقی:

این مجموعه شامل سه حیاط است که در اطراف آنها اتاق‌هایی ساخته شده است. این اتاق ها بلند و باریکند و سکوهایی نیمکت مانند دارند. ساختمان این بخش نیز به دلیل هجوم ویرانگر آشوری ها ناتمام مانده است.

بناهای دیگر چغازنبیل:

ورودی شاهی:

این ورودی مجلل در دیوار حصار خارجی شهر در ضلع جنوب شرقی نزدیک به کاخ شماره 3 باز شده است.

کاخ آرامگاه‌ها:

در ضلع جنوب شرقی چغازنبیل و در نزدیکی حصار سوم، مجموعه بناها‌یی قرار دارد که به آن محوطه شاهی گفته می‌شود.

کاخ آرامگاه‌ها در این محوطه قرار دارد. این نام را به دلیل وجود پنج مقبره‌ زیر زمینی سرداب مانند در این کاخ، بر آن گذاشته‌اند.‌

این مقابر آرامگاه پادشاهان و شاهزادگان ایلامی بوده اند. علاوه بر این آثاری از تزئینات شیشه‌ای و گل‌میخ‌های لعابدار در کاخ به دست آمده است.

کاخ شماره 2:

این کاخ سه حیاط دارد و با خشت خام ساخته شده است. در این کاخ چندین اتاق و یک حمام نیز وجود دارد.

کاخ شماره 3:

این کاخ که در نزدیکی زاویه شرقی حصار بیرونی شهر قرار دارد، دو حیاط دارد. حیاط‌های این کاخ نیز مانند کاخ شماره 2 توسط اتاق‌هایی متصل به هم ولی با امکانات و راحتی بیشتر نسبت به اتاق‌های کاخ شماره 2 محاط شده است.

نیایشگاه نوسکو:

این بنا که در محوطه سکونت شاه قرار دارد به شکل (تی) انگلیسی است و نیایشگاه خصوصی شاه و خانواده سلطنتی بوده است.

مخزن:

چسبیده به حصار خارجی رو به جبهه شمال غربی ذیقورات، تاسیساتی متشکل از یک مخزن در خارج دیوار و یک حوض واقع در درون حصار وجود دارد و شبکه ارتباطی آنها یک سیستم متشکل از نهرهای کوچک بوده است.

آب ذخیره شده در مخزن از طریق همین سیستم وارد حوضی کوچک می‌شده و ساکنان چغازنبیل آب مصرفی خود را از این حوض بیرون می‌کشیدند. برای اینکه آب به این مخزن برسد کانالی نزدیک به 50 کیلومتر حفر می‌شود. این کانال از رود کرخه شروع می‌شود.

چغازنبیل ازجمله بناهای باشتانی کشورمان است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده ‌است. 

منبع: iran-tourism.ir