سوریه، سکونتگاهی یک میلیون ساله

 دبیرکل سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه، از سابقه یک میلیون ساله حضور و سکونت انسان در سوریه سخن گفته و افزود: جمعیت‌های مختلفی از انسان‌ها، یک میلیون سال پیش در کرانه رودهایی همچون ارنوتز، فرات و رودخانه کبیر شمالی زندگی می‌کرده و بعدها به بیابان سوریه عزیمت کردند.
وی با نگاهی به یافته‌های باستان‌شناسی در این کشور طی یک دهه گذشته خاطرنشان کرد، مطالعات اخیر حاکی از آن است که انسان‌ها در حدود یکصد هزار سال پیش در غاری به نام الدرایا واقع در شمال شهر حلب در مرکز سوریه زندگی می‌کرده اند. شواهدی که از استخوان‌های کشف شده از این غار به دست آمده اند.
همچنین سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه در کاوش‌های که بالغ بر 10 سال به طول انجامید موفق به کشف بیش از 10 هزار منطقه باستانی شد که قدمت 600 منطقه متعلق به پیش از تاریخ بود. 

اکتشافات اخیر ثابت می‌کنند دهکده‌های نخستین با خانه‌هایی مدور که در اواسط نواحی رودخانه فرات و منطقه جعده المقار در حومه شهر حلب کشف شده اند در حدود 10 هزار سال پیش از میلاد مسیح شکل گرفته و وسعت یافته اند.

در ادامه کاوش‌ها، باستان‌شناسان موفق به کشف سه منطقه باستانی دیگر در حومه شهر دمشق شدند. مناطقی با اسامی تل اسود، الرماد و قرفی. تمامی این مناطق مشتمل برخانه‌ها و ساختمان‌هایی بودند که نشان از نوعی توسعه شهری داشته اما به هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح تعلق داشته اند.

در سال 2010،‌ سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه از کشف دهکده‌ای جدید به نام " الجرف الاحمر در سواحل رود فرات خبر داد. دهکده‌ای که همراه با سنگ نگاره‌ها و سنگ نبشته‌هایی به خط هیروگلیف مصری. تمام خانه‌های موجود در این دهکده دایره‌ای شکل بوده و هیچ ستونی نداشتند و علاوه بر آن پس از گذشت یازده هزار سال همچنان پابرججا ایستاده بودند.

یکی دیگر از آثار جالب توجه و کشف شده در این کشور که در منطقه البلاس در بیابان حماء به دست آمده بود،‌ سمبل‌ها و نشانه‌هایی از یک عقاب و هرمی برعکس بود که نشان دهنده آغاز استفاده از نشان‌شناسی انتزاعی در حدود 10 هزار سال پیش از میلاد مسیح بوده است.

دبیرکل سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه با اشاره به تنوع زیبا شناختی نهفته در اثار هنری کشف شده متعلق به فرهنگ باستان این کشور خاطرنشان کرد: آنچه که از کفپوش‌های موزاییکی و الواح باسالتی در منطقه الابار و از بستر رود فرات به دست آمده تصاویر حکاکی شده از نشان‌ها و سمبل‌هایی است که به تاریخ کهن این سرزمین ارتباط دارند.

از جمله این حکاکی‌ها که می‌توان در آن به عمق شناخت ساکنان پیشین این سرزمین از هنر زیباشناسی پی برد، نقاشی سرخ رنگی از انسانی در حال رقص است که قدمت ان به هزاره هفتم پیش از میلاد رسیده و در منطقه‌ای به نام هلولا کشف شده است. اکتشافات اخیر باستان‌شناسان از گورستان‌هایی در شهر پالمیرا نیز شامل نقاشی‌های دیواری دو هزار ساله‌ای بود که تصویری از زنان را در حین انجام مراسمی مذهبی نشان می‌داد.

از دیگر یافته‌های باستان‌شناسان در این منطقه می‌توان به مجسمه‌هایی سنگی اشاره کرد که نام مالکان آن‌ها بر روی شانه‌هایشان حک شده بود. دبیر کل سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه می‌گوید: باستان‌شناسان در مناطق گوناگونی از این کشوربیش از 60 کشف باستانی انجام داده اند که همه آن‌ها متعلق به دوره نخستین انسان‌ نماهای دوپا بوده است( انسان‌ نماهایی که قدمت انقراض آنها برابر با قدمت حضورشان روی زمین است)

وی اعلام کرد: سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه در آینده‌ای نه چندان دور برنامه‌های بلند مدتی برای اشاعه تاریخ و فرهنگ این کشور در سطح بین المللی دارد که یکی از آن‌ها تاسیس چندین موزه جدید برای استفاده گردشگران است. موزه‌هایی که یکی از آن‌ها موزه موزاییک‌ها در بزرگراه حماء-‌حلب خواهد بود. همچنین توسعه و زیرساخت سازی پارک‌های باستان‌شناسی " دیر ایزور"‌ که صاحب عنوان نخست جایزه بین المللی کارلو اسکارپا شده است.

وی تصریح کرد: سازمان باستان‌شناسی و موزه‌های سوریه در تلاش برای گنجاندن نام‌ها و مناطق جدیدی از این کشور همچون شهر آرمیت، صومعه سایمون و عبادتگاه سلیمان و هشت دهکده باستانی در شهرهای حلبو ادلیب در فهرست میراث جهانی یونسکو است.

منبع: خبرگزاری میراث آریا

رشد چشمگیر گردشگری قطر

                           

در پی برگزاری مسابقات ورزشی گوناگون در قطر، افزایش درآمدها و رشد 40 درصدی اشغال هتل‌ها، سرمایه گذاری‌های کلانی به بخش هتلداری قطر سرازیر شده است.    

به گزارش خبرگزاری شبه جزیره، مدیر سازمان گردشگری قطر با اعلام این مطلب گفت: «با توجه به تبدیل شدن قطر به یک مقصد توریسم ورزشی ، هرچند که درسال 2009 به دلیل بحران اقتصادی شاهد تنزل شاخص های رشد در صنعت توریسم جهانی بودیم اما در سال گذشته قطر شاهد رشد چشمگیر شاخص های گوناگون اقتصادی ازجمله توریسم بوده است.»
 
به گفته وی توسعه خطوط هوایی قطر نیز در پی این شرایط کمک موثری در این زمینه بوده است. بنا به همین گزارش کشور قطر درحال حاضر صرف نظر از هتل آپارتمان ها، دارای 66 هتل با ظرفیت بیش از 9500 اتاق است که از این میان دست کم 17 هتل در شمار هتل های 5 ستاره با 4000 اتاق و نیز یازده هتل چهار ستاره و 21 هتل سه ستاره و 14 هتل دو ستاره و 31 هتل یک ستاره با 56 اتاق است.

 

به گفته نعیمی بخش هتلداری قطر هم اکنون شاهد سرازیر شدن حجم وسیعی از سرمایه گذاری های گسترده است که به این کشور سرازیر شده و درنتیجه حداقل 45 مجموعه هتل آپارتمان تا پایان سال 2011 در این کشور راه اندازی خواهد شد.

 
این درحالی است که قطر تا سال 2009 تنها دارای 58 هتل با ظرفیت 8400 اتاق بود که از این میان تنها 15 هتل 5 ستاره بودند و 13 هتل دیگر چهار ستاره و 17 هتل سه ستاره و یازده هتل دو ستاره و دو هتل یک ستاره بودند.

 

با توجه به این داده ها میانگین نرخ رشد هتل ها در سال 2010 بیش از 60 درصد برآورد می شود که این رقم نشان دهنده رشد سالانه ثبت نام مسافران برای اقامت در هتل ها و نیز رشد چشمگیر درآمدها به ویژه در هتل های پنج و چهار ستاره نیز هست.
 
طبق گزارش ها مقامات توریسم قطر در نظر دارند در سال جاری تعداد جذب توریست خارجی را از تمام کشورهای جهان افزایش دهند. شرکت و حضور نمایندگان متعددی از بخش های بزرگ و شاخص صنعت توریسم قطر از جمله توریسم ورزشی، توریسم فرهنگی، خطوط هوایی قطر و مانند آن در بازارهای جهانی و افزایش تلاش ها در کشورهایی که بیشترین تعداد توریست را به کشورهای مختلف می فرستند ازجمله برخی کشورهای معتبر آسیایی از جمله این تلاش‌هاست.

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی

وضعیت ورود گردشگران خارجی از کشورهای همسایه

با توجه به اینکه کشور ایران دارای بیشترین تعداد کشور همسایه است در این گزارش وضعیت ورود گردشگران خارجی به کشور از طریق کشورهای همسایه مورد بررسی قرار گرفته است.
شایان ذکر است اگرچه جمهوری خودمختار نخجوان از دید جمهوری اسلامی ایران جزء کشور آذربایجان محسوب می‌شود اما با توجه به ماهیت این گزارش، گردشگران خارجی وارد شده از جمهوی خودمختار نخجوان به صورت مستقل از کشور آذربایجان ارائه شده است.

عراق
کشور عراق دارای 7 مرز جاده‌ای با پنج استان غربی ایران شامل تمرچین در استان آذربایجان غربی، مرز باشملق در استان کردستان، مرز خسروی و پرویز خان در استان کرمانشاه، مرز مهران در استان ایلام و مرزهای شلمچه و چزابه در استان خوزستان است.
در این میان در سال 1388 هیچ گردشگری از مرز چزابه وارد کشور نشده است و از مرز پرویزخان تنها 440 گردشگر وارد کشور شده‌اند و در عمل این دو مرز غیر فعال بوده‌اند.

نگاهی به ورود گردشگران از کشور عراق در سال 1388، حاکی از روند منفی ورود گردشگران به کشور است که در آن تعداد گردشگران ورودی به کشور از 558 هزار و 872 نفر در سال 1386 به 447 هزار و 284 نفر در سال 1387 و 438 هزار و 685 نفر در سال 1388 کاهش پیدا کرده است.

نسبت ورود گردشگران خارجی به کشور در سال سال 1388 نسبت به مدت مشابه سال قبل 9/1 درصد و در سال 1387 نسبت به سال 1386 به میزان 20 درصد کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر ورود گردشگران خارجی از کشور عراق طی سال‌های 1386 تا 1388، حدود 22 درصد از کل گردشگران ورودی به کشور طی این مدت را شامل می‌شود.
به عبارت دیگر اگر کل گردشگران وارد شده از مرزهای جاده‌ای با کشور عراق را دارای ملیت عراقی تصور کنیم، با این احتساب 22 درصد از بازار گردشگری کشور در طی این 3 سال مختص کشور عراق بوده است. این رقم جدای از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی وارد کشور شده باشند. بنابراین انتظار می‌رود که سهم گردشگران ورودی از این کشور افزایش پیدا کند.

در سال 1388 بیشترین سهم ورود گردشگران مربوط به مرز مهران با 7/8 درصد از کل گردشگران ورودی در این سال بوده است، بر این اساس هرچند که در مقایسه با سال قبل از آن کاهش قابل ملاحظه‌ 18 درصدی داشته است، اما همچنان به عنوان پرترددترین مرز ورود گردشگران محسوب می‌شود.
به طور مشابه ورود گردشگران از طریق مرز شلمچه با اختصاص 5 درصد از گردشگران خارجی ورودی به کشور در سال 1388 در مقایسه با سال قبل از آن با کاهش 1/1 درصدی همراه بوده است.
در مقابل این کاهش ورود گردشگران از مرز خسروی با افزایش چشمگیر 75درصدی مواجه بوده است که در آن تعداد گردشگران از پنج هزار و 758 نفر در سال 1386 به 32 هزار و 943 نفر گردشگر در سال 1388 افزایش پیدا کرده است. با این وجود این افزایش سهم گردشگران ورودی از طریق مرز خسروی 4/1 درصد از گردشگران وارد شده در سال 1388 را شامل می‌شود.

ترکیه
کشور ترکیه دارای 2 مرز جاده‌ای با ایران شامل مرزهای بازرگان و سرو در استان آذربایجان غربی است که هر دو مرز طی سال‌های 86 و 87 فعال و پذیرای گردشگران این کشور بوده است.
در این سال‌ها تعداد گردشگران ورودی به کشور از 166 هزار و 524 نفر در سال 86 به 180 هزار و 202 نفر در سال 87 و 244 هزار و 429 نفر در سال 88 افزایش پیدا کرد.
به عبارتی نسبت ورود گردشگران از کشور ترکیه، در سال 1388 نسبت به سال قبل، 6/35 درصد و در سال 1387 نسبت به 1386 حدود 8 درصد افزایش پیدا کرده است.

از سوی دیگر ورود گردشگران خارجی از کشور ترکیه در طی سال‌های 1386 تا 1388 حدود 9 درصد از کل گردشگران ورودی به کشور در طی این مدت بوده است.
این رقم جدای از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی وارد کشور شده باشند، بنابراین انتظار می‌رود که سهم گردشگران ورودی از این کشور افزایش داشته باشد.
طی این سه سال بیشترین گردشگران از مرز بازرگان به کشور وارد شده‌اند که این رقم در مقایسه با سال 1387 رشد قابل ملاحظه 52 درصدی را نشان می‌دهد
ورود گردشگران از مرز سرو با افزایش حدود 12 درصدی در سال 1388 نسبته به مدت مشابه سال 87 همراه بوده است.

ارمنستان
کشور ارمنستان دارای 2 مرز جاده‌ای با 2 استان ایران شامل مرز جلفا در استان آذربایجان‌شرقی و مرز پلدشت در استان آذربایجان‌غربی است که هر دو مرز در طی سال‌های 1386 تا 1388 فعال بوده است.
نگاهی به ورود گردشگران از کشور ارمنستان در سال 1388 رشد قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد که در آن تعداد گردشگران ورودی به کشور از 135 هزار و 58 نفر در سال 1386 به 190 هزار و 103نفر در سال 1387 و 282 هزار و 263 نفر در سال 1388 افزایش یافته است.
نسبت ورود گردشگران خارجی از کشور ارمنستان در سال 1388 نسبت به سال 1387، نزدیک به 50 درصد و در سال 1387 نسبت به سال 1386، حدود 40 درصد افزایش پیدا کرده است.
از سوی دیگر، ورود گردشگران خارجی از کشور ارمنستان در طی سال‌های 1386 تا 1388، حدود 4/9 درصد از کل گردشگران ورودی به کشور را شامل می‌شود.
به عبارت دیگر اگر کل گردشگران وارد شده از کشور ارمنستان دارای تابعیت ارمنی باشند در آن صورت حدود 9 درصد از بازار گردشگری ایران متعلق به اتباع کشور ارمنستان است.
این رقم جدای از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی وارد کشور شده باشند. بنابراین انتظار می‌رود که سهم گردشگران ورودی از این کشور بازهم افزایش داشته باشد.

نگاهی به آمار تعداد گردشگران ورودی به کشور طی سال 1388 نشان می‌دهد که ورود گردشگران از طریق هریک از مرزهای مشترک ایران با ارمنستان از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و در طی سال‌های مورد بررسی بیشتر گردشگران از طریق مرز پلدشت به کشور وارد شده‌اند.
آنچه به خوبی مشهود است اینکه ورود گردشگران از هر 2 مرز دارای روند صعودی است.

جمهوری خودمختار نخجوان
جمهوری خودمختار نخجوان دارای یک مرز جاده‌ای با استان آذربایجان شرقی است که این مرز در طی سال‌های 1386 تا 1388 پذیرای گردشگران بوده است. 
نگاهی به ورود گردشگران از جمهوری خودمختار نخجوان رشد قابل ملاحظه‌ای را در سال 1388 نشان می‌دهد که در آن تعداد گردشگران ورودی به کشور از 13 هزار و 901 نفر در سال 1386 به 14 هزار و 411 نفر در سال 1387 و سپس 29 هزار و 701 مفر در سال 1388 افزایش یافته است.
نسبت ورود گردشگران خارجی از جمهوری خودمختار نخجوان، در سال 1388نسبت به سال قبل 106 درصد و در سال 1387 نسبت به سال 1386 به میزان 7/3 درصد افزایش پیدا کرده است.
از سوی دیگر ورود گردشگران خارجی از این جمهوری حدود یک درصد از کل گردشگران ورودی به کشور در طی سال‌های 86 تا 88 بوده است.
به عبارت دیگر می‌توان گفت یک درصد از کل گردشگران وارد شده به کشور در نیمه اول سال‌های 1386 تا 1388 دارای تابعیت این جمهوری بودند.

جمهوری آذربایجان
کشور آذربایجان دارای شش مرز جاده‌ای با 2 استان ایران شامل اردبیل و گیلان است که بیشترین تعداد مرزها در استان اردبیل قرار دارند و طی سه سال گذشته سه مرز جاده‌ای کشور شامل مرزهای اصلاندوز، پارس‌‌آباد و خداآفرین در این استان غیرفعال بوده‌اند.
ورود گردشگران از کشور آذربایجان در سال‌های 1386 تا 1388 حاکی از روند مثبت ورود گردشگران به کشور است که در آن تعداد گردشگران ورودی به کشور از 149 هزار و 460 نفر در سال 1386 به 216 هزار و 385 نفر در سال 1387 و سپس 304 هزار و 271 نفر در سال 1388 افزایش پیدا کرده است.
به عبارتی حدود 10 درصد از کل گردشگران وارد شده به کشور طی سه سال گذشته دارای ملیت آذربایجانی هستند و 10 درصد بازار گردشگران خارجی ایران به این کشور تعلق داشته است.
این رقم جدای از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی یا دریایی وارد کشور شده باشند، بنابراین انتظار می‌رود سهم گردشگران ورودی از این کشور بازهم افزایش پیدا کند.
نسبت ورود گردشگران خارجی از کشور آذربایجان، در سال 1388 نسبت به سال قبل، حدود 41 درصد و در سال 1387 نسبت به سال 1386، حدود 45 درصد افزایش پیدا کرده است.

ترکمنستان
کشور ترکمنستان واقع در شمال شرقی ایران دارای چهار مرز جاده‌ای با 2 استان ایران شامل مرزهای لطف‌‌آباد، باجگیران و سرخس در استان خراسان‌رضوی و مرز پل در استان گلستان است.
  نگاهی به وضعیت گردشگران زمینی ورودی از کشور ترکمنستان در طی سال‌های 1386 تا 1388، بیانگر روند صعودی ورود گردشگران به کشور است؛ به طوریکه تعداد گردشگران ورودی به کشور از 49 هزار و 675 نفر در سال 1386 به 57 هزار و 912 نفر در سال 1387 و 74 هزار و 293 نفر در سال 1388 افزایش پیدا کرده است.
مجموع این تعداد گردشگر حدود سه درصد از کل گردشگران ورودی به کشور در طی این سه سال را به خود اختصاص داده است و به عبارتی حدود سه درصد از گردشگران ورودی به کشور دارای تابعیت ترکمنی بوده‌اند.
این رقم جدا از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی یا دریایی وارد کشور شده باشند، بنابراین انتظار می‌رود سهم گردشگران ورودی به این کشور با افزایش رو به رو باشد.
در مجموع نسبت ورود گردشگران از کشور ترکمنستان در سال 1388 نسبت به سال 1387، رشد 3/28 درصدی و در سال 1387 نسبت به سال 1386، رشد 6/16 درصدی را تجربه کرده است.
  نگاهی به آمار تعداد گردشگران ورودی به کشور در سال 1388 نشان می‌دهد که ورود گردشگران از طریق هریک از مرزهای مشترک ایران با ترکمنستان غیر از مرز باجگیران از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است.
بیشترین سهم ورود گردشگران از کشور ترکمنستان مربوط به مرز لطف‌آباد واقع در استان خراسان رضوی با 5/1 درصد از کل گردشگران ورودی در سال 1388 است که در مقایسه با سال قبل از آن با رشد 33 درصدی همراه بوده است.
در سال 1388 ورود گردشگران از مرز باجگیران به میزان 6/0 درصد کاهش داشته است.

افغانستان
کشور افغانستان در شرق ایران دارای سه مرز جاده‌ای با 3 استان شامل مرز تایباد در خراسان‌رضوی، مرز میل در خراسان جنوبی و مرز میلک در استان سیستان و بلوچستان است که در این میان مرز میل با ورود 13 گردشگر در سال 1388 غیرفعال بود.

نگاهی به ورود گردشگران از کشور افغانستان طی سال 1388، حاکی از روند نزولی ورود مسافران قانونی این کشور به ایران است که در آن تعداد مسافران ورودی به کشور از 149 هزار و 720 نفر در سال 1386 به 145 هزار و 362 نفر در سال 1387 کاهش پیدا کرده است.
نسبت ورود مسافران از کشور افغانستان، در سال 1388 نسبت به سال قبل، 4/1 و در سال 1387 نسبت به سال1386 به میزان 5/1 درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر ورود مسافران خارجی از کشور افغانستان طی سال‌های 1386 تا 1388، حدود 8/6 درصد از کل گردشگران ورودی به کشور در این مدت بوده است.
به عبارت دیگر حدود 7 درصد از گردشگران خارجی وارد شده به کشور دارای ملیت افغانی هستند و این رقم جدای از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی وارد کشور شده باشند. بنابراین انتظار می‌رود سهم گردشگران ورودی از این کشور افزایش داشته باشد.

نگاهی به آمار گردشگران ورودی به کشور طی سال 1388 نشان می‌دهد که ورود گردشگران از طریق مرز تایباد واقع در استان خراسان رضوی، 5/5 درصد از سهم مسافران افغانی را به خود اختصاص داده است، اگرچه حدود 4/5 درصد نسبت به سال 1387 افت داشته است.
در مقابل ورود گردشگران از طریق مرز میلک واقع در استان سیستان و بلوچستان، در سال 1388 با 32 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده و حدود یک درصد از گردشگران را به خود اختصاص داده است.

پاکستان
 کشور پاکستان در شرق ایران دارای دو مرز جاده‌ای با استان سیستان و بلوچستان است که در این میان مرز پیشین در سال‌های 1386 و 1387 غیرفعال بوده و مرز میرجاوه تنها مرز باز در زمینه تردد گردشگران بوده است.
  بررسی گردشگران ورودی از کشور پاکستان طی سال‌های 1386 تا 1388، نشان‌دهنده روند صعودی ورود گردشگران به کشور است که در آن تعداد گردشگران ورودی به کشور از 48 هزار و 667 نفر در سال 1386 به 56 هزار و 561 نفر در سال 1387 و صد هزار و 31 نفر در سال 1388 افزایش پیدا کرده است.
  به عبارت دیگر اگر کل مسافران وارد شده از کشور پاکستان را تبعه این کشور در نظر بگیریم، حدود سه درصد از گردشگران خارجی وارد شده به کشور را پاکستانی‌ها تشکیل می‌دهند.
  این رقم جدا از گردشگرانی است که ممکن است از طریق مرزهای هوایی و دریایی وارد کشور شده باشند، بنابراین انتظار می‌رود که سهم گردشگران ورودی از این کشور به حدود 4 درصد افزایش یابد.

منبع: میراث آریا

آینده گردشگری، ‌منوط به آمارگیری استاندارد

 بهینه‌سازی صنعت گردشگری کشور منوط به ارائه آمار مطابق با تعاریف و استاندار جهانی است؛ این در حالی است که‌ به نظر می‌آید میان مفهوم و نیز روش آمارگیری گردشگران در ایران با آنچه در سطح جهان تعریف شده، فاصله‌ هست.
 آمار و ارقام شالوده برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری است و به دلیل همین اهمیت ویژه، سازمان جهانی جهانگردی نسبت به استانداردسازی مفاهیم استفاده‌شده و نیز روش‌های آمارگیری اقدام می‌کند تا کشورهای دنیا روشی یکسان و آماری قابل مقایسه داشته باشند.
 

  با توجه به آمار جدید در 9 ماه نخست سال جاری، 2 میلیون و 364 هزار و 204 گردشگر به کشور وارد شده و صنعت گردشگری در چند ماهه سال جاری از رشد 40 درصدی برخوردار بوده است. همچنین گفته می‌شود که ماه آذر، آمار گردشگری به تنهایی رشدی معادل 14 درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل داشته است. این آمارها اولین سئوالی را که در ذهن ایجاد می‌کند، مفهوم گردشگری و آمارگیری در ایران است.

تعریف گردشگر

«اسماعیل قادری»، مدرس جهانگردی در دانشگاه با نگاهی به مفهوم گردشگر از نظر تعریف جهانی گفت: «در ایران کل کسانی که وارد ایران می‌شوند را جهانگرد می‌شناسیم در حالی که براساس تعریف سازمان جهانی جهانگردی، گردشگر با قصد گذران اوقات فراغت،‌ تفریح یا زیارت سفر کرده و هدفش کسب درآمد نیست. به این ترتیب کارکنان دولت،‌ دیپلمات‌ها،‌ کارکنان مرزی، گردشگر محسوب نمی‌شوند. اما مهمانان یک کشور اگر ساکن کشور دیگری باشند و به منظور دیدار دوستان و آشنایان سفر می‌کنند، در تعریف ‌گردشگر جای می‌گیرند.»

 قادری ادامه داد: «مشکل عمده آن است که همه مسافران گردشگر شمرده می‌شوند؛‌ به عنوان مثال ما از کشور ونزوئلا توریست نداریم شاید تنها چند مأموریت دولتی باشد، ‌اما در آمار می‌آید. همچنین اگر بر مبنای هدف فراغت و تفریح و دیدار دوستان و یا گردشگر تجاری در نظر بگیریم،‌ آنهایی که در ارتباط با کار و حرفه سفر می‌کنند مانند ورزشکارها و آنهایی که برای شرکت در همایش و یا نمایشگاه می‌آیند،‌ گردشگر محسوب نمی‌شوند چون نه تنها پولی برای شرکت کردن خود نمی‌دهند بلکه پول اقامت و‌ خوراک خیلی از مهمانان را دولت می‌دهد و یک هدیه هم به آنان می‌دهیم و درآمدی نصیب کشور نخواهد شد.»
 
 اما بعد از مفهوم گردشگر، نحوه آمارگیری نیز از موارد مهم است که در کشور تاکنون منبعی جداگانه با توجه به تعریف گردشگر در سازمان جهانی جهانگردی تأسیس نشده و از منابعی مانند امور خارجه و یا نیروی انتظامی استفاده می‌شود که تفکیکی میان گردشگر و سایر مسافران قائل نمی‌شوند.
 
در ادامه از قادری،‌ در رابطه با آمار ذکر شده در سایت سازمان جهانی جهانگردی گفت: «اطلاعات سایت سازمان جهانی جهانگردی حاکی از 642 میلیون نفر گردشگر در 8 ماه نخست سال 2010 است که نسبت به سال قبل با افزایش 40 میلیون گردشگر،‌ از رشدی معادل 7 درصد برخوردار است. برای ایران نیز در سال 2009 در این سایت آماری ارائه نشده است و به این ترتیب نمی‌توان مقایسه‌ای انجام داد.»
 
به نظر می‌رسد لازم است به استانداردسازی مفهوم گردشگر و مطابقت آن با جامعه بین‌الملل و همچنین نحوه آمارگیری گردشگران ورودی و البته به‌روز بودن این آمار توجه خاصی مبذول شود که به دنبال آن بتوان نسبت به برنامه‌ریزی و توسعه پایدار صنعت گردشگری و افزایش درآمد حاصل از آن اقدام کرد.

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی

آمار از ورود گردشگران می گوید

آمارگیری گردشگری در ایران

آمارها، تنها عنصر رو به رشد گردشگری ایران

 لزوم نتیجه‌گیری مطلوب از صنعت گردشگری استفاده از مفاهیم استاندارد شده جهانی است. ابتدایی‌ترین این مفاهیم نیز‌ تعریف گردشگر است که هنوز در کشور ما تعریف واحدی از آن وجود ندارد. از این روست که همواره میان آمارهای دولتی از تعداد گردشگران و آمارهای بخش خصوصی اختلاف فاحش وجود دارد.
20 دی سال 1350 برابر با 1975 میلادی ایران به سازمان جهانی جهانگردی پیوست؛ سازمانی که تشکیل شد تا گردشگری را در کشورهای جهان هماهنگ و هم‌سو سازد و به همین منظور تعاریفی را مطرح ساخت تا مسئولان گردشگری کشورها بر یک مبنا پیش بروند. اما با توجه به وضعیت آماری گردشگری کشور این پرسش مطرح است که چقدر با تعاریف مطرح شده،‌هماهنگ است؟
 اردشیر اُروجی کارشناس برنامه‌ریزی فرهنگی و گردشگری در پاسخ به این پرسش گفت: «سازمان جهانی جهانگردی تعاریفی را مطرح کرده که کشورهای عضو باید رعایت کنند؛ از جمله یکی از نکات مهم آن است که برای این که بتوانیم در سایت اینترنتی سازمان جهانی گردشگری حضور داشته باشیم، ضروریست یک وب‌سایت طبق استاندارد آنها داشته باشیم با آمارهای به هنگام و به‌روز گردشگری کشور ، تا آن سازمان این وب سایت را برای اطلاع رسانی جهانی روی سایت خود لینک بدهد. این بهترین ارتباط و هماهنگی با آن سازمان جهانی است، که البته این مهم تا کنون محقق نشده.»
 وی ادامه داد: «رده پایین‌تر ارتباط این است که آن سازمان از کشورهای عضو می‌خواهد که طبق فرمت مشخصی آمار و اطلاعات خود را به طور مستمر ارائه دهند تا در سایت سازمان جهانی قرار گیرد  که البته مسئولیت با ارائه دهنده آمار است و هر چه آنها در قالب آن فرمت ارسال کنند، درج می‌شود. در این مورد نیز ما ضعیف عمل کرده‌ایم چون تا کنون پایگاه آماری گردشگران داخلی و خارجی مستقلی ایجاد نکرده ایم . البته لازم است در کشور وب‌سایتی باشد که اگر نه هر ماه بلکه حداقل هر 3 ماه آمار گردشگران را ارائه دهد تا محققان، سرمایه‌گذاران و سایر افراد مرتبط با صنعت گردشگری بتوانند از آمارهای یکنواختی استفاده کنند و تناقض های آماری بروز نکند.»
 اروجی افزود: «دولت دو سال است که سالی یک میلیارد تومان برای تدوین طرح جامع آمار گردشگری کشور بودجه گذاشته که باید این وب سایت پایگاه آماری ایجاد می‌شد ولی تا کنون خبری از آن نیست. در حالی که این طرح برای برنامه ریزی بخش گردشگری یک کار کلیدی است و خیلی از مشکلات این بخش را حل می‌کند. میدانید که لازمه هر اقدام بهینه‌ای آمار متقن است که پایه علمی داشته باشد و به طور مستمر برای آحاد جامعه تخصصی ذیربط در یک پایگاه آماری منتشر شود.در این صورت است که مشکلات سرمایه‌گذاران ، برنامه‌ریزان ، مسئولان و محققان این بخش به راه حل نزدیک می‌شود و سازمان گردشگری بهتر می‌تواند برنامه‌ریزی کند.»
 به گزارش CHN با توجه به آمار ارائه شده گردشگری در کشور و عدم درج برخی از این آمارها در سایت سازمان جهانی جهانگردی، چگونه می‌توان این امر را توجیه کرد آیا تعاریف برای ما و سازمان جهانی گردشگری متفاوت‌اند.
 اروجی در پاسخ به این سوال گفت: «فرمت‌ها و سئوالات آماری آن‌ها به گونه‌ایست که صحت داده‌های آماری را اتوماتیک کنترل می‌کند. و اگر پایگاه آماری نداشته باشیم، نمی‌توانیم اطلاعات را وارد کنیم. حدود 20 مشخصه برای هر گردشگر باید در آن فرمت‌ها ثبت شود. مشخصه‌هایی مانند تعداد ، سن، جنسیت ، ملیت، مبدأ و مقصد، هدف و نقاط جذاب و دیدنی از نکاتی هستند که در برنامه‌ریزی بخش گردشگری مورد استفاده قرار می‌گیرند.»
 
 این کارشناس برنامه‌ریزی فرهنگی و گردشگری افزود: «تعاریفی که ما استفاده می کنیم با تعاریف جهانی متفاوت‌اند. ببینید در تعاریف سازمان جهانی گردشگری: گردشگر خارجی به مسافری گفته می‌شود که به کشور میزبان سفر می‌کند، و دارای سه مشخصه اصلی می باشد 1- بیش از 24 ساعت در کشور میزبان استقرار دارد 2- از خدمات صنعت گردشگری آن کشور مانند حمل و نقل و هتل استفاده می‌کند 3- انتظار درآمدزایی ندارد یعنی دنبال کار نیست. پیش از این گفته می‌شد که اساساً جهانگرد مسافری است که به منظور سلامت و تفریح سفر می‌کند اما اخیراً کسانی که برای رایزنی در امور بازرگانی و تجاری نیز سفر می کنند در صورت داشتن سه شرط فوق به این گروه اضافه می‌شوند البته منظور افرادی هستند که برای کشور میزبان ارزآوری دارند و نه آنان که ارز خارج می‌کنند.»
 اروجی ادامه داد: «بر این اساس دانشجویان، مأموران رسمی دولتی، کارکنان و سایل حمل و نقل بین‌المللی و یا ترانزیت، دیپلمات‌ها و سایر مستخدمین از دولت های خارجی شامل ارتشیانی که در کشور دیگری مستقر هستند و کارگران مهاجری که حضور موقت آنها به دلیل وظایف شغلی است گردشگر نیستند. مهمتر از همه ترددهای مرزی کمتر از 24 ساعت توقف، گردشگر محسوب نمی‌شوند. بنابراین گردشگر یک تعریف ملموس و مشخص در مفاهیم سازمان جهانی گردشگری دارد.»
  این کارشناس برنامه ریزی فرهنگی و گردشگری گفت: «در کشور ما روش علمی جمع‌آوری و تحلیل آمار و اطلاعات گردشگری هنوز وجود ندارد و لذا اعداد و ارقام قابل اعتبار نیستند چون روش جمع‌آوری آن مشخص نبوده و ارائه آن نیزبهنگام و مستمر و عمومی نیست.» وی سپس به برخی منابع آماری موجود اشاره کرد: «1- اداره کل امور اتباع خارجه نیروی انتظامی که در آن ترددهای مرزی منظور شده و همچنین لازم است 6 گروهی که در بالا به آنها اشاره شد از این آمار تفکیک شوند. 2- اداره کل اتباع امور خارجه، کسانی را که برای ورود به کشور ویزا می‌گیرند، محاسبه می‌کنند که طبق تعریف فوق همه گردشگر نیستند و یا ممکن است پس از دریافت ویزا به کشور مراجعه نکنند، ضمنا" جمع‌بندی بهنگامی هم ندارد.»
 در مورد سایر منابع اروجی به سازمان گمرک اشاره کرد: «آمار سازمان گمرک کشور نسبت به بقیه، مستمر و قابل اعتنا بود اما از اسفند سال گذشته این امر بنا به دلایل نا مشخصی پیوستگی خود را از دست داد و بدون درج آمار اسفند ماه سال 1388 آمار 3 ماه اول سال 1389 را منتشر کرد و تدریجاً پیوستگی خود را از دست داد و یافتن آمار برای پژوهشگران و دست‌اندرکاران صنعت گردشگری دچار مشکل شد. کسی هم پاسخگو نیست که اگر گمرک وظیفه داشت، چرا این کار دیگر صورت نمی‌گیرد و اگر وظیفه نداشت، چرا پیش از این آمار را ارائه می‌کرد؟ به این ترتیب کارشناسان تنها منبع قابل استناد خود را از دست دادند.»

 وی افزود: «هتل‌ها موظف‌اند آمارهای خود را به سازمان‌های میراث فرهنگی استان‌ها ارائه دهند و آنها نیز پس از جمع‌بندی، اطلاعات آماری را به سازمان میراث فرهنگی مرکزی  منتقل می‌سازند، از آنجا که زمان زیادی صرف جمع آوری و انتقال این آما می‌شود و ممکن است برخی از اقامتگاه‌ها آمارهای خود را  ارائه نکنند، از جامعیت و بهنگام بودن برخوردار نبوده و قابل استناد نیست. منبع دیگر جامعه تورگردانان کشور است که چون با دفاتر خدمات مسافرتی مرتبط است و تورهای گردشگری از طریق این دفاتر انجام می‌شود، آمار گردشگرانی را که از طریق تورها سفر می‌کنند دارد که به دلایل و مشکلات خاص خود آنها را اعلام نمی‌کنند. و به عنوان ششمین و آخرین منبع، نمونه‌گیری آمار  3 ماهه از گردشگری است که متاسفانه در کشور ما انجام نمی‌شود.»
 
 اروجی سپس در زمینه چگونگی عملکرد دیگر کشورها در این زمینه گفت: «در کشورهای دیگر به مسافران در بدو ورود به کشور، فرم‌های کوچکی در حد یک برگه 5A داده می‌شود که سئوالات مختصری در آن مطرح شده که همان 20 مشخصه سازمان جهانی جهانگردی است و فرد هنگام ورود باید آن را به گیت گمرک تحویل ‌دهد. این فرم‌ها همان‌جا وارد سیستم شده و به ترمینال اصلی جهت تحلیل منتقل می‌شوند و با توجه به ظرفیت‌های گردشگری مقاصد مختلف به طور آنلاین آمارگیری و امکان‌سنجی انجام می‌شود تا برای مقاصدی بیش از ظرفیت و برای دیگر مقاصد کمتر از ظرفیت گردشگر توزیع نشود و این تعادل بخش را از طریق اطلاع آنلاین به سفارتخانه‌های خود در کشورهای دیگر برای هدایت مقاصد گردشگران انجام می‌دهند تا برای مثال این طور نشود که بیش از ظرفیت هتل‌های اصفهان، مسافر به این شهر رفته و در عوض هتل‌های شیراز یا مقاصد دیگری خالی بماند.»
 
 اروجی در پایان به نمونه آمار ارائه شده در سال 1388 اشاره داشت: «سازمان گردشگری برای سال 88 آماری ارائه داده که فارغ از صحت و سقم آن؛ گردشگر ورودی را 2 میلیون 272هزار و 575 نفر اعلام نموده که از این میان، حدود  624 هزارو 522 نفر مسافر هوایی، حدود یک میلیون و 631هزار و 311 نفر زمینی و حدود 16هزار و 742 نفر دریایی بوده‌اند یعنی بیشتر از دو/سوم آنها زمینی بوده‌اند در حالی که با توجه به موقعیت کشور ما آنچه گردشگر واقعی است، عمدتا مسافری است که از راه دور و هوایی داشته باشیم. حال اگر 6 فاکتوری که به آنها اشاره شد را از میان مسافران زمینی، هوایی و دریایی جدا کنیم، چه تعداد گردشگر می‌ماند؟»
 وی ادامه داد: «خیلی از مسافران زمینی، ترددهای روزانه مرزی با کشورهای همسایه هستند که نه تنها در صنعت گردشگری پولی هزینه نمی‌کنند بلکه هزینه‌آور هم هستند. بنابراین اگر مسافران هوایی را مبنا قرار دهیم و همه را نیز گردشگر فرض کنیم تعداد همان حدود 624هزارو 522 نفر می‌شود ، و اگر فرض کنیم همین تعداد هم مسافر زمینی به آن افزوده شود، در حالت خوشبینی به حدود یک میلیون و 200هزار نفر گردشگر نزدیک می شویم.»

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی


آمار از ورود گردشگران می گوید
آمارگیری گردشگری در ایران