صنعت توریسم
مقاله ها و اخبار گردشگریصنعت توریسم
مقاله ها و اخبار گردشگریضرورت تغییر نگرش تئوریسین ها و شهرسازان بمنظور بهبود گردشگری
باسمه تعالی
ضرورت تغییر نگرش تئوریسین ها و شهرسازان به منظور بهبود صنعت گردشگری و دستیابی به صلح جهانی
نویسنده: امید یوسفی
چکیده
در حال حاضر و با توجه به شرایط استراتژیک و ژئواستراتژیک کشورهای درحال توسعه بالاخص خاورمیانه سوی سکان حرکت سیطره جهانی به سمتی متمایل شده تا تفکرات و نگرش تصمیم گیران و تئوریسین ها و مهم تر ازهمه برنامه ریزان منطقه ای و شهرسازان بیش از تنازعات نظامی و سیاسی، به ارتباط و تعامل دو سویه ی مردم و دولت ها ؛ به عنوان کم زیان ترین ریسک و عاملی در جهت توسعه کشورها معطوف شود. نا گفته پیداست که پس از شکست و عدم موفقیت نظام تک قطبی و جایگزینی نظام چند منظومه ای در قرن بیستم – جنگ نظامی، سیاست چماق و رویارویی مستقیم جای خود را به جنگ سرد و منازعات فرهنگی بخشیده است.
از آنجا که ارتباط میان مردم و فرهنگ های ملل مختلف و در دتایل کوچک تر (مقیاس کشوری) مردم شهر و روستا – تاثیری شگرف در کاهش منازعات و ایجاد گسل های طبقاتی و تضاد و سپس تعارض سیاسی – اجتماعی و نظامی دارد شایسته است به گردش گری و مقام بستر ساز آن (شهرساز) توجه و نگاه اندیشمندانه و اصلاح گرانه ای شود.
درآمد ( اساس ارتباط شهرسازی ، برنامه ریزی منطقه ای و گردشگری)
کارشناسان ژئواساتیک بر این باورند که قرن آینده قرن قومیت ها و ملیت ها و تقسیم بندی جهان بر اساس فرهنگ و مذهب خواهد بود ؛ لذا نیاز ارتباط بین اجزای مردم بیش از پیش نمود پیدا خواهد کرد که لازمه آن نظریه و تئوری هایی ست که شهرسازان و برنامه ریزان همان مرزو بوم و با درک و احساس مشکلات و موانع موجود و ملموس و شناخت اهم قابلیتها و استعدادهای بالفعل و عدم تقلید محض از مدل ها و نظریات کشور های پیشتاز غربی در زمینه شهرسازی که صرفا برای همان منطقه و کشور خاص و بر اساس شرایط اقلیمی و زمانی آن تهیه شده ؛ و استفاده از نقاط قوت مدل ها و تئوری های مزبور و تبیین و ارائه راهکارهای راهبردی به منظور پیشبرد اهداف توسعه محوری و مرتفع ساختن کاستی های موجود ، می باشد .
از منظر توسعه پایدارمنطقی ست که مقوله گردشگری را عاملی تاثیرگذار و تعیین کننده در اکثر جوامع بشری و کشورها دانست.
در حال حاضر و با توجه به شرایط استراتژیک و ژئواستراتژیک کشورهای درحال توسعه بالاخص خاورمیانه سوی سکان حرکت سیطره جهانی به سمتی متمایل شده تا تفکرات و نگرش تصمیم گیران و تئوریسین ها و مهم تر ازهمه برنامه ریزان منطقه ای و شهرسازان بیش از تنازعات نظامی و سیاسی، به ارتباط و تعامل دو سویه ی مردم و دولت ها ؛ به عنوان کم زیان ترین ریسک و عاملی در جهت توسعه کشورها معطوف شود. نا گفته پیداست که پس از شکست و عدم موفقیت نظام تک قطبی و جایگزینی نظام چند منظومه ای در قرن بیستم – جنگ نظامی، سیاست چماق و رویارویی مستقیم جای خود را به جنگ سرد و منازعات فرهنگی بخشیده است.
از آنجا که ارتباط میان مردم و فرهنگ های ملل مختلف و در دتایل کوچک تر (مقیاس کشوری) مردم شهر و روستا – تاثیری شگرف در کاهش منازعات و ایجاد گسل های طبقاتی و تضاد و سپس تعارض سیاسی – اجتماعی و نظامی دارد شایسته است به گردش گری و مقام بستر ساز آن (شهرساز) توجه و نگاه اندیشمندانه و اصلاح گرانه ای شود.
درآمد ( اساس ارتباط شهرسازی ، برنامه ریزی منطقه ای و گردشگری)
کارشناسان ژئواساتیک بر این باورند که قرن آینده قرن قومیت ها و ملیت ها و تقسیم بندی جهان بر اساس فرهنگ و مذهب خواهد بود ؛ لذا نیاز ارتباط بین اجزای مردم بیش از پیش نمود پیدا خواهد کرد که لازمه آن نظریه و تئوری هایی ست که شهرسازان و برنامه ریزان همان مرزو بوم و با درک و احساس مشکلات و موانع موجود و ملموس و شناخت اهم قابلیتها و استعدادهای بالفعل و عدم تقلید محض از مدل ها و نظریات کشور های پیشتاز غربی در زمینه شهرسازی که صرفا برای همان منطقه و کشور خاص و بر اساس شرایط اقلیمی و زمانی آن تهیه شده ؛ و استفاده از نقاط قوت مدل ها و تئوری های مزبور و تبیین و ارائه راهکارهای راهبردی به منظور پیشبرد اهداف توسعه محوری و مرتفع ساختن کاستی های موجود ، می باشد .
از منظر توسعه پایدارمنطقی ست که مقوله گردشگری را عاملی تاثیرگذار و تعیین کننده در اکثر جوامع بشری و کشورها دانست.
با استناد به آمارهای موٍثق من جمله تحقیقات سازمان جهانی جهانگردی WTO این مقوله با شدت فزاینده ای نمو داشته و قویا می توان آن را بزرگترین صنعت جهان پس از نفت و خودروسازی دانست و با توجه به رشد چشمگیرآن، قابلیت اخذ رتبه نخست در سالهای آتی را نیزدارا می باشد.با توجه به موقعیت استراتژیک ایران که به لحاظ پهنه جغرافیا و اقلیم چهارفصل و باتبع آن موجودیت گیاهان و زیست اقلام متنوع حیوانات که موجبات بالقوه جذب گردشگران خارجی را داراست و از دیدگاه دیگر آثار باستانی که موید پیشینه غنی تاریخ و فرهنگ این کهن بوم و بر است و به لحاظ توسعه پایدار ایران قوه درک هر ایرانی متعهد و معقول را به سوی تصحیح نگرشی وا می دارد که محوریت آن عدم اکتفا به منابع رو به کاهش نفت و گاز و پالایش و صادرات مشتق شده از آن است.با توجه به اقلیم خاص ایران می توان کشورمان را سرزمین تضادها دانست؛ در حالی که ارتفاع بخش بزرگی از خاک کشور بیش از 1200 متر بالاتر از سطح دریاست در مقابل آن کرانه های دریای خزر 26 متر پاین تر از سطح دریای آزاد است.اختلافات اقلیمی ایران نیز قابل تامل است ، به طوری که میانگین دمای هوا در دی ماه در سواحل خلیج فارس 20 درجه سانتی گراد است در حالی که هم زمان در شمال غرب کشور سرمای 30 درجه زیر صفر حکم فرماست!
توسعه پایدار و کاهش اتکا به ذخایر نفت و گاز
یکی از اهداف توسعه هزاره سوم مشارکت جمعی و جهانی به منظور تسهیل در روند توسعه می باشد.از منظر پیش گفته کشورهای توسعه یافته و غنی از نظر ذخایر ارزی و فن آوری مسئول ارائه فنون و بسترسازی محیط و نقدینگی به لحاظ تسامح و تساهل عرضه و تقاضا با کشورهای در حال توسعه می باشند و در سوی دیگر کشورهای در حال توسعه نیز اصلاحات سیاسی لازم به منظور بالقوه کردن استعدادها و منابع و نیروهای بالفعل ملت را انجام دهند که این امر در پیشبرد و پیشرفت اهداف والای توسعه محوری موثر و نیز متاثر از مبارزه علیه کاپیتالیسم سرمایه داری است.
نتیجه ملموس نکته مزبور در کشورهای در حال توسعه ، تحصیل ، بسط و گسترش بیش از پیش مسائل فرهنگی و پیشینه تاریخی به دیگر جوامع و عامل تبادل فرهنگ و بسترسازو جایگزین سیاست های تبادل نظر و تفهیم خواسته های منطقی و احقاق حق شفاف - با سیاست های چماق و تحریم های ناعادلانه است ؛ ناگفته پیداست همواره کشورهای در حال توسعه در معرض این گونه سیاست های خصمانه و تحریم ها و تهدیدهای گاه و بی گاه - بی گانه و با گانه بوده اند، و آن را به مثابه تنها رهگذر مجاور به دره های دهشناک و طویلی می انگارند که منتهی به مقصد ناکجاآباد جهت استمرار بقای انسانیت می باشد وخود را محکوم به طی کردن آن می دانند.ولی با استفاده از روش های نوین علمی و تبین منافع و تعیین منابع بالفعل وآماده سازی زمینه های تبدیل آن به دست آورد های بالقوه ، می توان اساس حکومت این گونه کشورها را تقویت کرد.
در بررسی مفاهیم پیش گفته می توان از توسعه پایدار به مفهوم برآوردن نیازهای نسل فعلی بدون مخاطره انداختن توانایی های بالفعل نسل آتی یاد کرد و فرق میان توریسم و اکوتوریسم را در این دانست که توریسم به سیاحت در زمان و مکان گسترده که حاکی از پیوند سفر با فرهنگ است – می باشد، در صورتی که اکوتوریسم محصول ترکیب بیولوژی با توریسم است . این واژه توسعه صنعت گردشگری بدون اثر گذاری هرگونه صدمه به محیط می باشد – در پی تحولات سیاسی اجتماعی و اقتصادی اروپا درطی قرون 18 و 19 میلادی و از انقلاب کشاورزی و صنعتی نشات گرفت که به دنبال آن وضع معیشت و کسب ودرآمد افراد نیز دچار تحول شد و مسافرت های سنتی و آموزشی اشراف جای خود را به مسافرت های تفریحی برای استفاده از نواحی ساحلی با هدف سرگرمی و استراحت داد، افرادی که به این منظور عزم خود را برای عزیمت به فرانسه جذب می کردند و تن به سفرمی دادند توریست نامیده شدند و با گذشت زمان و به سبب تواتر سفر و تبادل فرهنگ و گفتگو های ناگریز، راه ورود این واژه به زبان های دیگر نیزهموار گشت و ماحصل آن ترویج واژه توریسم است.
نتیجه ملموس نکته مزبور در کشورهای در حال توسعه ، تحصیل ، بسط و گسترش بیش از پیش مسائل فرهنگی و پیشینه تاریخی به دیگر جوامع و عامل تبادل فرهنگ و بسترسازو جایگزین سیاست های تبادل نظر و تفهیم خواسته های منطقی و احقاق حق شفاف - با سیاست های چماق و تحریم های ناعادلانه است ؛ ناگفته پیداست همواره کشورهای در حال توسعه در معرض این گونه سیاست های خصمانه و تحریم ها و تهدیدهای گاه و بی گاه - بی گانه و با گانه بوده اند، و آن را به مثابه تنها رهگذر مجاور به دره های دهشناک و طویلی می انگارند که منتهی به مقصد ناکجاآباد جهت استمرار بقای انسانیت می باشد وخود را محکوم به طی کردن آن می دانند.ولی با استفاده از روش های نوین علمی و تبین منافع و تعیین منابع بالفعل وآماده سازی زمینه های تبدیل آن به دست آورد های بالقوه ، می توان اساس حکومت این گونه کشورها را تقویت کرد.
در بررسی مفاهیم پیش گفته می توان از توسعه پایدار به مفهوم برآوردن نیازهای نسل فعلی بدون مخاطره انداختن توانایی های بالفعل نسل آتی یاد کرد و فرق میان توریسم و اکوتوریسم را در این دانست که توریسم به سیاحت در زمان و مکان گسترده که حاکی از پیوند سفر با فرهنگ است – می باشد، در صورتی که اکوتوریسم محصول ترکیب بیولوژی با توریسم است . این واژه توسعه صنعت گردشگری بدون اثر گذاری هرگونه صدمه به محیط می باشد – در پی تحولات سیاسی اجتماعی و اقتصادی اروپا درطی قرون 18 و 19 میلادی و از انقلاب کشاورزی و صنعتی نشات گرفت که به دنبال آن وضع معیشت و کسب ودرآمد افراد نیز دچار تحول شد و مسافرت های سنتی و آموزشی اشراف جای خود را به مسافرت های تفریحی برای استفاده از نواحی ساحلی با هدف سرگرمی و استراحت داد، افرادی که به این منظور عزم خود را برای عزیمت به فرانسه جذب می کردند و تن به سفرمی دادند توریست نامیده شدند و با گذشت زمان و به سبب تواتر سفر و تبادل فرهنگ و گفتگو های ناگریز، راه ورود این واژه به زبان های دیگر نیزهموار گشت و ماحصل آن ترویج واژه توریسم است.
با توجه به عرق ملی و ملیت نگارنده ، یکی از روش های تثبیت منابع کسب درآمد غیرنفتی بهره جویی از چشم انداز های طبیعی و جاذبه های تاریخی و یادآوری سنن و فرهنگ ایران باستان است که باعث جلب و جذب توریسم و اکوتوریسم شده و همان طور که پیش تر به آن اشاره شده حصول این گونه تبادلات (فرهنگی و اجتماعی و مالی و ...)به ثبات صلح جهانی میان کشورهای بالاخص کشورهای در حال توسعه و غنی از نظر منابع نفت و گاز می انجامد.
تاریخ توریسم در ایران
قبل از ورود اسلام به این دیار ، مسافر و جهانگرد از امتیازات و حقوق خاصی برخوردار بوده اند و با در نظرر گرفتن انگیزه و هدف سفر، حدود آن تعیین و احقاق حق شان نیز میسر می شد.
میزان سهم خاورمیانه و ایران از صنعت گردشگری سازمان جهانی جهانگردی (WTO)
سازمان جهانی جهانگردی در گزارش سال 2005 اعلام کرد که رشد قابل توجه توریست به منطقه خاورمیانه باعث تبدیل شدن این منطقه به عنوان چهارمین نقطه جهانگردی جهان شده است و بنا بر گزارش این سازمان مبنی بر روند رو به رشد تعداد سفرهای توریستی به خاورمیانه می توان دریافت که با تبیین و تعیین جاذبه های ایران و تحقیق و تخمین میزان تقاضای سفر های خارجی به ایران و سپس هموارسازی ناهمواری ها و ناملایمتی های اجتماعی ، سیاسی و بستر سازی محیطی نئولیبرال که دولت را موظف به گشایش راه برای تحقق آزادی هایی که به اشتغال زایی منتهی می شود که از نکات بارز این این قاعده محترم شمردن مالکیت خصوصی قدرتمند و تجارت ازاد در بازارهای آزاد است- به منظور جذب و هدایت و توسعه پایدار توریسم و اکوتوریسم موجب افزایش سهم ایران از این صنعت و در نهایت بهره مندی از منافع فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی خواهد شد.
سهم ناچیز ایران از توریست
سهم ایران در حال حاضر حدود یک دهم درصد از توریست خارجی است و با توجه به افق 20 ساله می بایست رقم 25 میلیارد دلار را از این صنعت کسب درآمد کند ؛ شایان ذکر است در سال 2006 حدود 880 میلیون گردشگر از کشورهای مختلف جهان دیدن کرده اند که نشان از رشد 5.5 درصدی نسبت به سال 2005 میلادی دارد.این میزان درآمدزایی حاصل از گردشگری با 10 % تولید ناخالص جهان و 11.4 % اشتغال و 11 % درآمد کل دنیا برابری می کند .
یقینا مایه مباهات نخواهد بود که سهم ایران به عنوان کشوری ازآسیا تنها چهار صدم درصد باشد !
از بسترهای مذکور می توان به تغییر نظریه های شهرسازی که غالبا به صورت کپی برداری از نظریه های مطرحه در کشورهای بلوک غرب است ،یاد کنیم که مسبب آن تحصیل مدرسان و نظریه پردازان و برنامه ریزان مطرح ایران در مکتب افرادی مانند جان فریدمن و فرنسواپرو می باشد.نظریه مرکز- پیرامون توسط جان فریدمن ارئه شده و متاسفانه غافل از شناخت و درک و لمس اجزاء و عناصر تشکیل دهنده فرهنگ و ... که متاثر از اجتماع و اقلیم ایران است و فارغ از کاستی هایی که بر این طرح وارد بود در چندین نقطه حساس ایران این طرح پیاده شده و با نقایص موجود که با توجه به شرایط ایران پدیدار شدند موجبات عدم تحقق برنامه های کوتاه و بلند مدت را فراهم آورده؛ بنا بر این طرح ، شهر اصل و پیرامون فرع تلقی می شد و همواره برقراری رابطه بین شهر و پیرامون را بدیهی و نتیجه تعامل و تفاهم حتمی بین نیروی شهر و پیرامون را منتهی به وحدت و یکپارچگی و ملی میدانست ؛ ولیکن روابط دوسویه میان علت ومعلول و چیستی و هستی در ارتباط با شهر و پیرامون به صورت آشکارا لحاظ نشده و با استناد به این که اکثر جاذبه های توریستی و گردشگری که منبع اصلی آن طبیعت چهار فصل و نواحی تاریخی می باشد این گونه نظریه ها و فاجعه آمیز تر ازآن اینگونه طرز تفکر و نگرش و کپی بردار ی بدون مطالعه و عدم سعی و تلاش در تربیت تئورسین های قابل و عدم تغییر نگرش باعث ضربه خوردن به صنعت گردشگری که نتیجه این ضربه رکود اقتصادی ، انباشت سرمایه ، افزایش نرخ تورم ، تحریم ها و تهدید ها و بسیاری موارد دیگر است که برای عدم تحقق این چنین شرایطی بی شک می بایست در مورد مالکیت اشتراکی بر زمین و ابزار تولید و سوسیالیسم و نهایتا هدایت اقتصادی ، تجدید نظر شود.
پس از گذشت سالیان دراز و به سبب رشد چمگیر شهر و شهرنشینی – و با توجه به مطالب و معایب مذکور مرتبط با طرح های اجرا شده مانند طرح مرکز- پیرامون ، این گونه کپی برداری از نظریات برنامه ریزان آمریکایی و اروپایی و القاء آن در کشوری متفاوت مانند ایران و عدم امکان سنجی پیاده سازی تئوری ها ومدل های مزبور ؛ مسبب و بستر ساز بروز اختلافات رفتاری و تبعیضات اجتماعی ، ایجاد گسل های طبقاتی و در پی آن وارد شدن ضربه بر پیکره ی صنعت گردشگری و عدم نیل به اهداف توسعه پایدار وعدم ترویج و ترغیب نگرش ضد کاپیتالیسمی می باشد- لذا می بایست با در نظر گرفتن شرایط موجود ، نیاز به برنامه ریزی ، تببین اهداف و تسهیل مواضع جهت تثبیت منبع کسب درآمد ازصنعت گردشگری و به دنبال آن تقویت موقعیت سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی مملکت ؛ احساس ومرتفع گردد.بنابراین چون برنامه ریزی به مفهوم هدایت عقلانی سیستم هاست نتیجتا می بایست بهترین راهکار و عملیات اجرایی به منظور نظم فضایی انتخاب شود و با توجه به این که برنامه ریزی یک جریان تلقی شده و امری آگاهانه و مبتنی بر اندیشه و تفکر است و بر اساس سلسله ای از اقدامات باید در آینده دنبال و پیش بینی شود لذا شخص برنامه ریز نیز می بایست توانایی برقراری ارتباط بین گذشته ، حال و آینده را داشته باشد ولی متاسفانه در ایران از دیر باز تاکنون از این اصول منطقی پیروی نشده مضاف بر این ، هیچ تلاشی در ارائه راهکاری عملی و مدلی مختص کشور ایران از سوی صاحب نظران نشده است!
ضرورت استفاده از فن آوری اطلاعات در گردشگری
صنعت گردشگری در زمینه فن آوری اطلاعات در ایران بسیار بی برنامه و بی منطق عمل نموده و نتوانسته چرخ خود را در این مدار با سرعت لازم به گردش درآورد واز منافع این تکنولوژی جهانی جهت بستر سازی آینده و توسعه و اصلاح خود چنان که شایسته است بهره جوید. تلفیق دو پدیده گردشگری و فن آوری اطلاعات که امروزه از فعالیت های مهم جهان درایجاد درآمد به شمار می آید، به لحاظ خلق فرصت های شغلی در ایران رونق چندانی نداشته که این خود ضعف عمده بشمار می آید.
ضرورت تغییر نگرش شهرسازان و برنامه ریزان
با علم بر این که گردشگری در هزاره سوم ارزنده ترین صنعت پول ساز در جهان می باشد، به ناچار دولتمردان و نظریه پردازان شهرسازی و سیاسی بایستی با همبستگی وجزم عزم ملی در این راه کوشش بسزایی کنند تا باعث جذب توریست و معرفی فرهنگ اصیل – خواست ملت و اقلیم و جاذبه های کشور در سطح جهانی و ارتقای رشد ناخالص ملی شوند.درآمدی که ناشی از تلفیق علمی و پراتیک فن آوری اطلاعات و گردشگری عاید کشور می شود به هیچ وجه قابل قیاس با درآمد ناشی از فروش ذخایر نفت وگازنخواهد بود!اختلاف درآمد مبتنی بر عرضه ذخایرو سرمایه نفت و گاز که در ازای دریافت ارز بین المللی حاصل می گردد با درآمد گردشگری در این است که هیچ چیز با ارزشی را از دست نداده ایم و سرمایه هنگفتی را عاید کشور می کنیم.
گردشگری و لزوم توسعه فضای شهری CDS
توسعه فضای شهری فرآیندی است به منظور تهیه چشم انداز بلند مدت از آینده که برنامه ای را با تکیه بر فعالیت بهره وران و کاربران به منظور بهبود سطح کیفی زندگی تهیه و تنظیم می کند، گردشگری باعث افزایش تبادلات و تعاملات فرهنگ و اجتماع و سرمایه گذاران بخش خصوصی شده که نتیجه این موارد افزایش رویکردهاوهنجارها و کاهش بزه اجتماعی و به عبارت دیگر هدایت شهر به بهترین نقطه ایده آل است.پیدایش شهرهای مدرن و گسترش شهرنشینی منجر به دگرگونی در ساختار اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشورها شده است و با موتوریزه شدن نقل و انتقالات و بهبود ساختار زیربنایی و گسترش مفاهیم شهر نشینی شاهد رشد چشم گیر و فروغ فزاینده رجوع ناگزیر به صادرات غیر نفتی و بهبود چرخش چرخ صنعت توریسم و اصلاح نگرش به این صنعت جهانی می باشیم.
چه باید کرد؟
می بایست اولا برخی از مولدان ومدرسان فکری و تربیتی برنامه و نظریه پردازان جدید را در آموزشگاه ها و دانشگاه ها مورد بازبینی و بازآموزی قرار داد و دوما تئوریسین و برنامه ریز تربیت شده می بایست بومی بوده تا توانایی درک و لمس وقایع گذشته و حال و پیش بینی نسبی تغییرات و نیاز آینده وقدرت برقراری ارتباط بین موارد مذکور را داشته باشد و سوم این که آزاد در تصمیم گیری بوده و جدا ازقیود هر گرایشی، ساعی در حداکثر بهره وری از قابلیت های موجود با در نظر گرفتن نیاز اجتماع و مختار در بیان عقاید و اصول شهرسازی و شهرنشینی باشد؛ چهارم این که مطالعه مستمر و به روز رسانیدن اطلاعات و معلومات شخص برنامه ریزو ریشه کنی فرهنگ منسوخ کپی پیست و تقلیدگرانه مورد نیاز مبرم باشد.
فارغ از جریان های اجتماعی و سیاسی که در بعضی موارد به جهت حفظ ارزش های خود ، خواسته یا نا خواسته در روند رشد و نمو ساقه نو پای صنعت توریسم و اکو توریسم خلل وارد می کنند باید برای تنظیم روابط فضا و انسان ،فعالیت و برنامه ریزی علمی صورت پذیرد که به لحاظ پراتیک و با در نظر گرفتن جریان های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اثرگذار وجه عقلانی داشته باشد.
با در نظر گرفتن پارادایم اکو توریسم، تغییر نگرش لازم و مرتبط با عدم استمرار استمداد از منابع رو به کاهش نفت و گاز و تصحیح پارادایم مزبور و به سبب آن تسهیل و تصویب و تثبیت صلح و آرامش منطقه ای و جهانی و توسعه پایدار مبتنی بر صنعت جهانی گردشگری است، ضروری می باشد.از موارد مذکور می توان نتیجه گرفت تنها راه حل هموار ساختن موانع موجود در این بحث استفاده از نظریه نظریه پردازانی ست که در متن جوامع مورد نظر قرار داشته و با روحیات و مناطق بد و خوب عادات مردم و اقلیم و توانایی های بالفعل منطقه آشنایی کامل داشته و از منظر علمی نیز فاکتورهای لازم را در دارا می باشند .
با پذیرش این که، نظریه همان قلب علم است و همه علوم نیز با استفاده از نظریه و تئوریها توسعه پیدا می کنند – نظریه کمک به تبیین و پیش بینی پدیده های پیرامون می کند و در مراحل تکوین با روش های ملحوظ شده ، زمینه های مطالعاتی را فراهم می آورد .به این دلیل که در سال های اخیر اکثر نظریات ازجمله نظریه های مکتب شهرسازی که ارتباط تنگاتنگ با صنعت گردشگری جهانی دارد،از جانب تئوریسین های جوامع غربی با در نظر گرفتن موقعیت های اجتماعی و اقتصادی و اقلیمی همین جوامع مطرح شده و متاسفانه با بیشتر کشورهای جهان سوم همخوانی ندارد لاجرم نیاز به تئوریسین های نظریه پرداز بومی و خلاق شدیدا احساس می شود .
شهر نشینی در ایران به دو دوره تاریخی دوره باستان ودوره اسلامی تقسیم می شود که به لحاظ شکل گیری شهرها در کشور ایران، پیدایش شهرها و رشد آرام شهر نشینی در زمان مادها و هخامنشی ها صورت گرفته که خود گواه اصالت فرهنگ شهر نشینی است . در این دوره تجربه بزرگ تاریخی در مورد شهرهایی که خودفرمان و خودگردان بودند اتفاق افتاده ولی دراین دوره به لحاظ کم جمعیت بودن و به سبب آن کم اهمیت بودن مسائل اقتصادی و زیر سلطه بودن شهرها توسط حکومت مرکزی – شهرها رونق چندانی نداشته اند و شهر جدیدی نیز شکل نگرفته است ولی در دوره اسلامی به لحاظ سیاست گذاری های موجود شهرهای جدیدی به سبک جدید بنا شدند و ازدیاد جمعیت و مطرح شدن مسائل مختلف سیاسی فرهنگی خود عاملی اساسی برای احداث این دسته از شهرها شد .با رشد این شهرها و تبدیل شدن شهر به شهر بزرگ ،هم جاذبه ایجاد می شود و هم دافعه و به دنبال آن تخصص و فعالیت ها وعوامل بازدارنده و از تقلید طرح هایی مانند نظریه قطب رشد که توسط فرانسوا پرو ارئه شده که به ناچار در سال 1327 درایران به اجرا در آمده و به لحاظ اختلافات اساسی میان کشور فرانسه و ایران نتوانسته به سوی هدف نهایی خود گام بردارد واطراف قطب رشد را به توسعه منطقی برساند ، در این راهبرد اولویت با شهر هاست تا با توسعه اجتماعی و اقتصادی شان موجب توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها شوند ؛ اما آنچه در کشورما اتفاق افتاد این بود که با اجرای کورکورانه این سیاست، شهرها نتوانستند خدمات لازم را به دیگران و ساکنین روستاها ارائه دهند و باعث حرکت نقاط روستایی شدند.
در ایرانی که فعالیت های صنعتی وارداتی بوده و عموم درآمد ها با اتکا به ذخایر رو به کاهش نفت و گاز و پالایش و عرضه آنهاست و حتی نیروی متخصص جهت بهروری از منابع مذکور نیز از کشورهای بی گانه تامین می شود ، اجرای راهبرد قطب رشد و حتی نظریه مرکز – پیرامون که توسط جان فریدمن ارائه شده به طرز قابل ملاحظه ای سبب ایجاد فقرازپایین ترین رده تا بالاترین مرتبه های اجتماعی و همچنین باعث بروز گسل های طبقاتی بین روستائیان و شهرنشینان شده و مهاجرت بی رویه روستائیان (پیرامون) به شهر (مرکز) به فاصله طبقاتی این دو قشر دامن زده و باعث بالا رفتن نرخ افسارگسیخته تورم و عدم استفاده ازجذابیت های گردشگری طبیعی و دیدنیها و آثار باستانی که عموما در پیرامون قرار دارند، می شود و نتیجه اجرا شدن این نظریه در کشور ما با اصل قطب رشد که " مبتنی بر حداکثر بهره برداری در یک فضای محدود و استفاده بیشتر از ظرفیتهای محیط مورد بهره برداری و توسعه پایدار که به تعادل انسان و محیط با توجه به ابعاد اقتصادی – اجتماعی است" نیز مغایرت دارد.
با توجه به مسائل فضایی ، فرهنگ و نوع سکونت و حکومت ، برخلاف کشورهایی مانند فرانسه تعداد زیادی از جمعیت کشور ایران در روستاها زندگی می کنند که ممر درآمد آنها عمدتا بر پایه اشتغال در فعالیت ها و داد و ستد در بخش کشاورزی استوار است با علم به این که منابع پایه در بخش منابع طبیعی به روستاها تعلق دارد جای تاسف است که افراد ساکن در پیرامون در ردیف فقیرترین و آسیب پذیرترین اقشار جامعه قرار گرفته اند.جامعه روستایی ایران با نگاه اصالت در تاریخ و فرهنگ از منظر سکونت گزینی تا به حال در مقایسه با شهر در بحث توسعه کشور به نوعی در حاشیه قرار داشته و با استناد به آمارها میزان درآمد سالیانه یک فرد روستایی حدود یک چهارم درآمد فردی ساکن درشهر است ( با همان استعداد و اسحقاق).
باید به این اصل توجه وافر شود که مبحث توسعه ، مبتنی بر جستارهایی ست تا گسل های طبقاتی و درآمدی موجود بین شهر و روستا را کاهش و رویه ناترازمند موجود را که مدت مدیدی ست جوامع روستایی اکثر کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده متعادل و اصلاح کند و از طریق اکوتوریسم و توریسم به اقتصاد این قشرودرنتیجه کل سرزمین بهبود بخشد و از مهاجرت جوانان روستایی به شهر ها و شهرهای بزرگ که به دنبال آن رشد بی رویه جمعیت شهرنشین و عدم توازن جمعیت میان شهر ورستا نتیجه می شود ، جلوگیری کند.توریسم علاوه برمعرفی فرهنگ و تمدن بشریت برروابط اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی کشورها تحکیم بخشیده و عداوت و کینه را کاهش و در نهایت به صلح جهانی می اندیشدلذا می بایست، فرهنگ جامعه را تغییروسرنوشت جهان را به سوی صلح و دوستی پایدار سوق داد.
ارزش استراتژیکی گردشگری برای ساختار ژئو استراتژیک ایران مثال زدنی با هیچ صنعتی نیست!
امید یوسفی- دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی منطقه ای
Omid.Yousefi471@Gmail.com
قبل از ورود اسلام به این دیار ، مسافر و جهانگرد از امتیازات و حقوق خاصی برخوردار بوده اند و با در نظرر گرفتن انگیزه و هدف سفر، حدود آن تعیین و احقاق حق شان نیز میسر می شد.
میزان سهم خاورمیانه و ایران از صنعت گردشگری سازمان جهانی جهانگردی (WTO)
سازمان جهانی جهانگردی در گزارش سال 2005 اعلام کرد که رشد قابل توجه توریست به منطقه خاورمیانه باعث تبدیل شدن این منطقه به عنوان چهارمین نقطه جهانگردی جهان شده است و بنا بر گزارش این سازمان مبنی بر روند رو به رشد تعداد سفرهای توریستی به خاورمیانه می توان دریافت که با تبیین و تعیین جاذبه های ایران و تحقیق و تخمین میزان تقاضای سفر های خارجی به ایران و سپس هموارسازی ناهمواری ها و ناملایمتی های اجتماعی ، سیاسی و بستر سازی محیطی نئولیبرال که دولت را موظف به گشایش راه برای تحقق آزادی هایی که به اشتغال زایی منتهی می شود که از نکات بارز این این قاعده محترم شمردن مالکیت خصوصی قدرتمند و تجارت ازاد در بازارهای آزاد است- به منظور جذب و هدایت و توسعه پایدار توریسم و اکوتوریسم موجب افزایش سهم ایران از این صنعت و در نهایت بهره مندی از منافع فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی خواهد شد.
سهم ناچیز ایران از توریست
سهم ایران در حال حاضر حدود یک دهم درصد از توریست خارجی است و با توجه به افق 20 ساله می بایست رقم 25 میلیارد دلار را از این صنعت کسب درآمد کند ؛ شایان ذکر است در سال 2006 حدود 880 میلیون گردشگر از کشورهای مختلف جهان دیدن کرده اند که نشان از رشد 5.5 درصدی نسبت به سال 2005 میلادی دارد.این میزان درآمدزایی حاصل از گردشگری با 10 % تولید ناخالص جهان و 11.4 % اشتغال و 11 % درآمد کل دنیا برابری می کند .
یقینا مایه مباهات نخواهد بود که سهم ایران به عنوان کشوری ازآسیا تنها چهار صدم درصد باشد !
از بسترهای مذکور می توان به تغییر نظریه های شهرسازی که غالبا به صورت کپی برداری از نظریه های مطرحه در کشورهای بلوک غرب است ،یاد کنیم که مسبب آن تحصیل مدرسان و نظریه پردازان و برنامه ریزان مطرح ایران در مکتب افرادی مانند جان فریدمن و فرنسواپرو می باشد.نظریه مرکز- پیرامون توسط جان فریدمن ارئه شده و متاسفانه غافل از شناخت و درک و لمس اجزاء و عناصر تشکیل دهنده فرهنگ و ... که متاثر از اجتماع و اقلیم ایران است و فارغ از کاستی هایی که بر این طرح وارد بود در چندین نقطه حساس ایران این طرح پیاده شده و با نقایص موجود که با توجه به شرایط ایران پدیدار شدند موجبات عدم تحقق برنامه های کوتاه و بلند مدت را فراهم آورده؛ بنا بر این طرح ، شهر اصل و پیرامون فرع تلقی می شد و همواره برقراری رابطه بین شهر و پیرامون را بدیهی و نتیجه تعامل و تفاهم حتمی بین نیروی شهر و پیرامون را منتهی به وحدت و یکپارچگی و ملی میدانست ؛ ولیکن روابط دوسویه میان علت ومعلول و چیستی و هستی در ارتباط با شهر و پیرامون به صورت آشکارا لحاظ نشده و با استناد به این که اکثر جاذبه های توریستی و گردشگری که منبع اصلی آن طبیعت چهار فصل و نواحی تاریخی می باشد این گونه نظریه ها و فاجعه آمیز تر ازآن اینگونه طرز تفکر و نگرش و کپی بردار ی بدون مطالعه و عدم سعی و تلاش در تربیت تئورسین های قابل و عدم تغییر نگرش باعث ضربه خوردن به صنعت گردشگری که نتیجه این ضربه رکود اقتصادی ، انباشت سرمایه ، افزایش نرخ تورم ، تحریم ها و تهدید ها و بسیاری موارد دیگر است که برای عدم تحقق این چنین شرایطی بی شک می بایست در مورد مالکیت اشتراکی بر زمین و ابزار تولید و سوسیالیسم و نهایتا هدایت اقتصادی ، تجدید نظر شود.
پس از گذشت سالیان دراز و به سبب رشد چمگیر شهر و شهرنشینی – و با توجه به مطالب و معایب مذکور مرتبط با طرح های اجرا شده مانند طرح مرکز- پیرامون ، این گونه کپی برداری از نظریات برنامه ریزان آمریکایی و اروپایی و القاء آن در کشوری متفاوت مانند ایران و عدم امکان سنجی پیاده سازی تئوری ها ومدل های مزبور ؛ مسبب و بستر ساز بروز اختلافات رفتاری و تبعیضات اجتماعی ، ایجاد گسل های طبقاتی و در پی آن وارد شدن ضربه بر پیکره ی صنعت گردشگری و عدم نیل به اهداف توسعه پایدار وعدم ترویج و ترغیب نگرش ضد کاپیتالیسمی می باشد- لذا می بایست با در نظر گرفتن شرایط موجود ، نیاز به برنامه ریزی ، تببین اهداف و تسهیل مواضع جهت تثبیت منبع کسب درآمد ازصنعت گردشگری و به دنبال آن تقویت موقعیت سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی مملکت ؛ احساس ومرتفع گردد.بنابراین چون برنامه ریزی به مفهوم هدایت عقلانی سیستم هاست نتیجتا می بایست بهترین راهکار و عملیات اجرایی به منظور نظم فضایی انتخاب شود و با توجه به این که برنامه ریزی یک جریان تلقی شده و امری آگاهانه و مبتنی بر اندیشه و تفکر است و بر اساس سلسله ای از اقدامات باید در آینده دنبال و پیش بینی شود لذا شخص برنامه ریز نیز می بایست توانایی برقراری ارتباط بین گذشته ، حال و آینده را داشته باشد ولی متاسفانه در ایران از دیر باز تاکنون از این اصول منطقی پیروی نشده مضاف بر این ، هیچ تلاشی در ارائه راهکاری عملی و مدلی مختص کشور ایران از سوی صاحب نظران نشده است!
ضرورت استفاده از فن آوری اطلاعات در گردشگری
صنعت گردشگری در زمینه فن آوری اطلاعات در ایران بسیار بی برنامه و بی منطق عمل نموده و نتوانسته چرخ خود را در این مدار با سرعت لازم به گردش درآورد واز منافع این تکنولوژی جهانی جهت بستر سازی آینده و توسعه و اصلاح خود چنان که شایسته است بهره جوید. تلفیق دو پدیده گردشگری و فن آوری اطلاعات که امروزه از فعالیت های مهم جهان درایجاد درآمد به شمار می آید، به لحاظ خلق فرصت های شغلی در ایران رونق چندانی نداشته که این خود ضعف عمده بشمار می آید.
ضرورت تغییر نگرش شهرسازان و برنامه ریزان
با علم بر این که گردشگری در هزاره سوم ارزنده ترین صنعت پول ساز در جهان می باشد، به ناچار دولتمردان و نظریه پردازان شهرسازی و سیاسی بایستی با همبستگی وجزم عزم ملی در این راه کوشش بسزایی کنند تا باعث جذب توریست و معرفی فرهنگ اصیل – خواست ملت و اقلیم و جاذبه های کشور در سطح جهانی و ارتقای رشد ناخالص ملی شوند.درآمدی که ناشی از تلفیق علمی و پراتیک فن آوری اطلاعات و گردشگری عاید کشور می شود به هیچ وجه قابل قیاس با درآمد ناشی از فروش ذخایر نفت وگازنخواهد بود!اختلاف درآمد مبتنی بر عرضه ذخایرو سرمایه نفت و گاز که در ازای دریافت ارز بین المللی حاصل می گردد با درآمد گردشگری در این است که هیچ چیز با ارزشی را از دست نداده ایم و سرمایه هنگفتی را عاید کشور می کنیم.
گردشگری و لزوم توسعه فضای شهری CDS
توسعه فضای شهری فرآیندی است به منظور تهیه چشم انداز بلند مدت از آینده که برنامه ای را با تکیه بر فعالیت بهره وران و کاربران به منظور بهبود سطح کیفی زندگی تهیه و تنظیم می کند، گردشگری باعث افزایش تبادلات و تعاملات فرهنگ و اجتماع و سرمایه گذاران بخش خصوصی شده که نتیجه این موارد افزایش رویکردهاوهنجارها و کاهش بزه اجتماعی و به عبارت دیگر هدایت شهر به بهترین نقطه ایده آل است.پیدایش شهرهای مدرن و گسترش شهرنشینی منجر به دگرگونی در ساختار اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشورها شده است و با موتوریزه شدن نقل و انتقالات و بهبود ساختار زیربنایی و گسترش مفاهیم شهر نشینی شاهد رشد چشم گیر و فروغ فزاینده رجوع ناگزیر به صادرات غیر نفتی و بهبود چرخش چرخ صنعت توریسم و اصلاح نگرش به این صنعت جهانی می باشیم.
چه باید کرد؟
می بایست اولا برخی از مولدان ومدرسان فکری و تربیتی برنامه و نظریه پردازان جدید را در آموزشگاه ها و دانشگاه ها مورد بازبینی و بازآموزی قرار داد و دوما تئوریسین و برنامه ریز تربیت شده می بایست بومی بوده تا توانایی درک و لمس وقایع گذشته و حال و پیش بینی نسبی تغییرات و نیاز آینده وقدرت برقراری ارتباط بین موارد مذکور را داشته باشد و سوم این که آزاد در تصمیم گیری بوده و جدا ازقیود هر گرایشی، ساعی در حداکثر بهره وری از قابلیت های موجود با در نظر گرفتن نیاز اجتماع و مختار در بیان عقاید و اصول شهرسازی و شهرنشینی باشد؛ چهارم این که مطالعه مستمر و به روز رسانیدن اطلاعات و معلومات شخص برنامه ریزو ریشه کنی فرهنگ منسوخ کپی پیست و تقلیدگرانه مورد نیاز مبرم باشد.
فارغ از جریان های اجتماعی و سیاسی که در بعضی موارد به جهت حفظ ارزش های خود ، خواسته یا نا خواسته در روند رشد و نمو ساقه نو پای صنعت توریسم و اکو توریسم خلل وارد می کنند باید برای تنظیم روابط فضا و انسان ،فعالیت و برنامه ریزی علمی صورت پذیرد که به لحاظ پراتیک و با در نظر گرفتن جریان های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اثرگذار وجه عقلانی داشته باشد.
با در نظر گرفتن پارادایم اکو توریسم، تغییر نگرش لازم و مرتبط با عدم استمرار استمداد از منابع رو به کاهش نفت و گاز و تصحیح پارادایم مزبور و به سبب آن تسهیل و تصویب و تثبیت صلح و آرامش منطقه ای و جهانی و توسعه پایدار مبتنی بر صنعت جهانی گردشگری است، ضروری می باشد.از موارد مذکور می توان نتیجه گرفت تنها راه حل هموار ساختن موانع موجود در این بحث استفاده از نظریه نظریه پردازانی ست که در متن جوامع مورد نظر قرار داشته و با روحیات و مناطق بد و خوب عادات مردم و اقلیم و توانایی های بالفعل منطقه آشنایی کامل داشته و از منظر علمی نیز فاکتورهای لازم را در دارا می باشند .
با پذیرش این که، نظریه همان قلب علم است و همه علوم نیز با استفاده از نظریه و تئوریها توسعه پیدا می کنند – نظریه کمک به تبیین و پیش بینی پدیده های پیرامون می کند و در مراحل تکوین با روش های ملحوظ شده ، زمینه های مطالعاتی را فراهم می آورد .به این دلیل که در سال های اخیر اکثر نظریات ازجمله نظریه های مکتب شهرسازی که ارتباط تنگاتنگ با صنعت گردشگری جهانی دارد،از جانب تئوریسین های جوامع غربی با در نظر گرفتن موقعیت های اجتماعی و اقتصادی و اقلیمی همین جوامع مطرح شده و متاسفانه با بیشتر کشورهای جهان سوم همخوانی ندارد لاجرم نیاز به تئوریسین های نظریه پرداز بومی و خلاق شدیدا احساس می شود .
شهر نشینی در ایران به دو دوره تاریخی دوره باستان ودوره اسلامی تقسیم می شود که به لحاظ شکل گیری شهرها در کشور ایران، پیدایش شهرها و رشد آرام شهر نشینی در زمان مادها و هخامنشی ها صورت گرفته که خود گواه اصالت فرهنگ شهر نشینی است . در این دوره تجربه بزرگ تاریخی در مورد شهرهایی که خودفرمان و خودگردان بودند اتفاق افتاده ولی دراین دوره به لحاظ کم جمعیت بودن و به سبب آن کم اهمیت بودن مسائل اقتصادی و زیر سلطه بودن شهرها توسط حکومت مرکزی – شهرها رونق چندانی نداشته اند و شهر جدیدی نیز شکل نگرفته است ولی در دوره اسلامی به لحاظ سیاست گذاری های موجود شهرهای جدیدی به سبک جدید بنا شدند و ازدیاد جمعیت و مطرح شدن مسائل مختلف سیاسی فرهنگی خود عاملی اساسی برای احداث این دسته از شهرها شد .با رشد این شهرها و تبدیل شدن شهر به شهر بزرگ ،هم جاذبه ایجاد می شود و هم دافعه و به دنبال آن تخصص و فعالیت ها وعوامل بازدارنده و از تقلید طرح هایی مانند نظریه قطب رشد که توسط فرانسوا پرو ارئه شده که به ناچار در سال 1327 درایران به اجرا در آمده و به لحاظ اختلافات اساسی میان کشور فرانسه و ایران نتوانسته به سوی هدف نهایی خود گام بردارد واطراف قطب رشد را به توسعه منطقی برساند ، در این راهبرد اولویت با شهر هاست تا با توسعه اجتماعی و اقتصادی شان موجب توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها شوند ؛ اما آنچه در کشورما اتفاق افتاد این بود که با اجرای کورکورانه این سیاست، شهرها نتوانستند خدمات لازم را به دیگران و ساکنین روستاها ارائه دهند و باعث حرکت نقاط روستایی شدند.
در ایرانی که فعالیت های صنعتی وارداتی بوده و عموم درآمد ها با اتکا به ذخایر رو به کاهش نفت و گاز و پالایش و عرضه آنهاست و حتی نیروی متخصص جهت بهروری از منابع مذکور نیز از کشورهای بی گانه تامین می شود ، اجرای راهبرد قطب رشد و حتی نظریه مرکز – پیرامون که توسط جان فریدمن ارائه شده به طرز قابل ملاحظه ای سبب ایجاد فقرازپایین ترین رده تا بالاترین مرتبه های اجتماعی و همچنین باعث بروز گسل های طبقاتی بین روستائیان و شهرنشینان شده و مهاجرت بی رویه روستائیان (پیرامون) به شهر (مرکز) به فاصله طبقاتی این دو قشر دامن زده و باعث بالا رفتن نرخ افسارگسیخته تورم و عدم استفاده ازجذابیت های گردشگری طبیعی و دیدنیها و آثار باستانی که عموما در پیرامون قرار دارند، می شود و نتیجه اجرا شدن این نظریه در کشور ما با اصل قطب رشد که " مبتنی بر حداکثر بهره برداری در یک فضای محدود و استفاده بیشتر از ظرفیتهای محیط مورد بهره برداری و توسعه پایدار که به تعادل انسان و محیط با توجه به ابعاد اقتصادی – اجتماعی است" نیز مغایرت دارد.
با توجه به مسائل فضایی ، فرهنگ و نوع سکونت و حکومت ، برخلاف کشورهایی مانند فرانسه تعداد زیادی از جمعیت کشور ایران در روستاها زندگی می کنند که ممر درآمد آنها عمدتا بر پایه اشتغال در فعالیت ها و داد و ستد در بخش کشاورزی استوار است با علم به این که منابع پایه در بخش منابع طبیعی به روستاها تعلق دارد جای تاسف است که افراد ساکن در پیرامون در ردیف فقیرترین و آسیب پذیرترین اقشار جامعه قرار گرفته اند.جامعه روستایی ایران با نگاه اصالت در تاریخ و فرهنگ از منظر سکونت گزینی تا به حال در مقایسه با شهر در بحث توسعه کشور به نوعی در حاشیه قرار داشته و با استناد به آمارها میزان درآمد سالیانه یک فرد روستایی حدود یک چهارم درآمد فردی ساکن درشهر است ( با همان استعداد و اسحقاق).
باید به این اصل توجه وافر شود که مبحث توسعه ، مبتنی بر جستارهایی ست تا گسل های طبقاتی و درآمدی موجود بین شهر و روستا را کاهش و رویه ناترازمند موجود را که مدت مدیدی ست جوامع روستایی اکثر کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده متعادل و اصلاح کند و از طریق اکوتوریسم و توریسم به اقتصاد این قشرودرنتیجه کل سرزمین بهبود بخشد و از مهاجرت جوانان روستایی به شهر ها و شهرهای بزرگ که به دنبال آن رشد بی رویه جمعیت شهرنشین و عدم توازن جمعیت میان شهر ورستا نتیجه می شود ، جلوگیری کند.توریسم علاوه برمعرفی فرهنگ و تمدن بشریت برروابط اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی کشورها تحکیم بخشیده و عداوت و کینه را کاهش و در نهایت به صلح جهانی می اندیشدلذا می بایست، فرهنگ جامعه را تغییروسرنوشت جهان را به سوی صلح و دوستی پایدار سوق داد.
ارزش استراتژیکی گردشگری برای ساختار ژئو استراتژیک ایران مثال زدنی با هیچ صنعتی نیست!
امید یوسفی- دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی منطقه ای
Omid.Yousefi471@Gmail.com
کرمان، ایران ناشناخته
کره زمین، مجموعه‌ای از فراوانی‌ها و جلوه‌های متنوعی است که جدای از تقسیمات سیاسی و جغرافیایی به شکل خاصی سطح آن را پوشانده‌اند. ایران بخش کوچکی از این کره بزرگ و عجیب است که به خاطر شرایطی که همواره در طول تاریخ با خود همراه داشته، سرزمینی قابل توجه بوده است. سرزمینی که شرایط ویژه تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی آن باعث شده که در ادوار مختلف، سرنوشت‌های متفاوتی را تجربه کند و کرمان، ویترینی از این سرزمین است. ویترینی که آراسته به ترین‌های متنوع و جذابی است که هر یک جلوه‌ای از شکوه ارزش‌های ایران زمین است. در این مقاله نگاهی گذرا خواهیم داشت به بخشی از آنچه که در استان کرمان جای دارند و در ایران و در جهان بی‌همتا و منحصر به فرد می‌باشند.
کلوتهای شهداد، شگفت انگیزترین عارضه‌های کویری جهان
کویر لوت به عنوان بخش قابل توجهی از استان کرمان، میزبان شگفت انگیزترین عارضه‌های طبیعی و منحصر به فردی است که با توجه به ساختار و فضای بیرونی که از خود به نمایش می‌گذارند تحسین و تامل هر بیننده‌ای را بر می‌انگیزد. شهر ارواح، بزرگترین شهر کلوتی جهان، سرزمین عجایب و ... نامهایی است که بسیاری از گردشگران، عابران و خصوصاً شرق شناسانی چون «سون هدین سرپرسی سایکس» پس از رسیدن به کلوتها بر لب آوردند. منطقه ای به وسعت 80×140 کیلومتر که در وسط لوت به شکلی مواج تشکیل شده است. منطقه ای که در 150 کیلومتری شرق شهر کرمان و در 30 کیلومتری شهداد قرار گرفته است.
تل گندم بریان، گرمترین نقطه کره زمین
از دیگر نقاط شگفت‌انگیز کویر لوت، منطقه‌ای پوشیده از سنگ‌های سیاه آذرین است. پهنه‌ای وسیع در دل شن‌ها، سنگ‌ریزه‌ها و نمک‌زارها که میزبان سنگ‌های سیاه است پهنه‌ای تپه مانند که 400 متر ارتفاع دارد و در این منطقه گود، ارتفاع آن قابل توجه است. از گندم بریان به عنوان گرمترین نقطه کره زمین یاد میکنند. این بخش از کویر لوت به دلیل ارتفاع پست و نیز شدت گرمایی که حاصل تابش خورشید بر سنگ‌های سیاه است و به دلیل هوای وحشتناکی که در ماههای تیر و مرداد دارد بی‌شک هیچ رقیبی در سطح دنیا ندارد. «پرویز کردوانی» کویرشناس برجسته ایرانی دمای 70 درجه سانتیگراد را در این منطقه مدعی است. بهتر است بدانیم که در 13 دسامبر 1922 ثبت گرمای 7/57 درجه سانتیگراد در بیابان الغزیزیه لیبی باعث شد تا از آن به عنوان گرم ترین نقطه کره زمین یاد کنند و این در حالی است که در ده سیف زیارت که به عنوان آخرین آبادی ایستگاه‌های شهداد قبل از ورود به دل کویر لوت به حساب میآید به راحتی 53 و 54 درجه گرما در ایستگاه‌های هواشناسی به ثبت می‌رسانند. پس می‌توان شرایط گندم بریان را بسیار مستعد برای بالا بردن دمای هوا تا سطح گرمترین نقطه کره زمین متصور شد. منطقه‌ای با طول 48 و عرض 10 کیلومتر در 35 کیلومتری شمال کلوتها و در قسمت جنوبی لوت شمالی.
غارایوب، بزرگترین غار ایران
کوه ایوب با ارتفاعی بیش از 3 هزار و 368 متر در شمال غرب استان کرمان میزبان بزرگترین غار آذرین ایران است. این غار در 7 کیلومتری دهستان دهج از توابع شهرستان شهر بابک است. منشاء این غار گدازه‌های آتشفشانی هستند و با توجه به بررسی‌های باستان‌شناسی مسکن و محل استقرار انسانها در دوران‌های گذشته بوده است. آثاری از دوران اشکانی به راحتی در این غار قابل دیدن است که هر ساله پذیرای بسیاری از گردشگران است. اما آنچه که این غار را در ایران منحصر به فرد جلوه میدهد دهانه عظیم این غار است دهانه‌ای با 50 متر طول و 40 متر ارتفاع دارد. خمیازه‌ای تمام نشدنی و غول آسا در بخش جنوبی کوه ایوب و حالا مقایسه کنید آن را با فراخ‌ترین دهانه غار ایران یعنی رود اخشان فیروزکوه که دهانه آن 50 در 18 متر است.
آبشارهای جبال بارز، بلندترین آبشارهای ایران
بخش قابل توجهی از استان کرمان را ارتفاعات فرا گرفته‌اند. درست مثل ایران. ارتفاعاتی که چشم‌اندازها و تصاویر بی‌مانند طبیعت را به وفور در آنها شاهدیم. یکی از این چشم‌اندازهای ارزشمند وجود آبشارها در گوشه و کنار استان کرمان است. اگر چه اکثر آبشارهای ایران در زاگرس مرکزی و البرز می‌باشند اما ارتفاعات این بخش از ایران نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارند و برای طبیعت‌گردان و ماجراجویان سرزمین بکر و بی‌مانند محسوب میشوند. در رشته کوه 240 کیلومتری جبال بارز که در مسیر جنوب استان قرار دارد دو آبشار رودفرق (وروار) در شهرستان عنبرآباد و سرنکوه در شهرستان جیرفت ارتفاع 120 و 176 متری را از ریزش آب به نمایش می‌گذارند، آبشارهایی که از آبشار شوی استان لرستان که بلندترین آبشار ایران محسوب میشود دهها متر بلندترند.
قله هزار، چهارمین قله بلند ایران
بلندترین قله ارتفاعات مرکزی ایران با ارتفاع 4 هزار و 501 متر که به تنهایی از کل قله‌های رشته کوه یکهزار و 400 کیلومتری زاگرس (عظیم‌ترین و طولانی‌ترین رشته کوه ایران) بلندتر است و پس از دماوند (5671 متر) علم کوه (4850 متر) و سبلان (4811 متر) چهارمین قله ایران به حساب میآید. ارتفاعات هزار پوشیده از انواع گیاهان دارویی و وحشی است و چشمه سارها، جنگلهای بید، رودخانه و آبشار از دیگر چشم‌اندازهای آن به حساب می‌آیند. قله‌ای که مهربانی آن با طبیعت‌گردان و کوه‌نوردان زبان زد است.
روستای اوردیکان، بلندترین منطقه مسکونی ایران
بلندترین منطقه مسکونی ایران در ارتفاع 3 هزار متری که در سینه قله بلند لاله‌زار (4311 متر) به آرامی جای گرفته و ساکنان آن در تمام طول سال خانه و کاشانه خود را آباد نگه می دارند و هرگز ترک آن نمیکنند.
دشت ساردوئیه، بلندترین دشت ایران
در حرکت به سمت جنوب استان و پس از گذر از قله بلند هزار به دشت مرتفع ساردوئیه که بخش شمالی شهرستان جیرفت محسوب میشود برخورد می‌کنیم. دشتی که با 2 هزار و 700 متر ارتفاع از سطح دریا بلندترین دشت ایران محسوب میشود. که در پایین‌دست آن دره زیبا و خارق‌العاده دلفارد قرار گرفته است و یکی از زیباترین مسیرهای گردشگری جنوب کشور است.
گودال تکاب، گودترین چاله داخلی ایران
بخش مرکزی کویر لوت پست‌ترین و خشک‌ترین نقطه ایران محسوب میشود منطقه‌ای که بارش باران در آن کمتر از 50 میلیمتر است و ممکن است سالهای پی در پی شاهد هیچ بارانی در آن نباشیم. گودال تکاب که مثل کف یک قیف است گودترین چاله داخلی ایران است که در برخی نقاط آن ارتفاع به 76 متر می‌رسد و بسیاری نقاط دیگر آن ارتفاعی بین 150 تا 250 متر دارند.
بازار تاریخی کرمان، بزرگترین بازار سرپوشیده جهان
از دیگر عجایب استان کرمان بازار تاریخی شهر کرمان است که در کنار زیبایی‌های خاص بازارهای سنتی به دلیل طولانی بودن آن یکی از منحصر به فردترین جلوه‌های معماری سنتی در ایران و جهان محسوب میشود. طول راسته بازار کرمان یکهزار و 100 متر است که با بازارهای فرعی وابسته به آن به 3 هزار متر می‌رسد. رشته‌ای در هم تنیده که طولانی‌ترین بازار سرپوشیده جهان را تشکیل داده است. بازاری که مجموعه‌های تاریخی زیبایی چون گنجعلی‌خان و وکیل را در دل خود دارد.
خانه حاج آقا علی، بزرگترین خانه خشتی جهان
شهر رفسنجان به دلیل مجاورت با مناطق گرم کویری، میزبان بسیاری از بناهای خشتی استان کرمان است. بناهایی که برخی با توجه به امتیازهایی که دارند از شرایط ویژه‌ای برخوردارند. یکی از این عظمت‌های خشتی خانه حاج آقا است که با 7 هزار مترمربع زیر بنا بزرگترین خانه خشتی در سطح جهان محسوب میشود. همچنین استان کرمان با بیش از 180 هزار کیلومتر مربع وسعت (بدون احتساب مرزهای آبی ایران در سیستان و بلوچستان) پهناورترین استان کشور است که اگر چه بخش قابل توجهی از آن را وحشتناک‌ترین مناطق کویری جهان فرا گرفته‌اند اما به دلیل غنی بودن خاک آن یکی از مهمترین و برجسته‌ترین استان‌های کشور در بحث کشاورزی و معدن نیز به حساب میآید. همچنین وجود انواع آب و هوا و تنوع اقلیمی خاص این استان باعث شده علاوه بر منابع ارزشمند طبیعی و محیط زیست با ارزش، در موارد زیادی، ما تجربه دار موجودیت سه فصل در کمتر از 12 ساعت باشم و در مناطق زیادی شاهد تلاقی درختان مناطق سردسیری و گرمسیری در یک نقطه بوده و اختلاف دمای خنک ترین و گرمترین روزهایمان در همین فصل تابستان به بیش از 40 درجه برسد.
پارک ملی خبر و چندین منطقه حفاظت شده از جمله مهروئیه کهنوج که باقی مانده جنگلهای کهور جنوب شرق ایران محسوب می‌گردند، پناهگاه خرس سیاه آسیایی و زاغ بور همچنین وجود گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فردی مثل مرغ جیرفتی از دیگر نشانه‌های غنی بودن استان کرمان به حساب می‌آیند. موارد مذکور در این یادداشت بخشی از پتانسیل‌های بی‌شمار استان کرمان است که در بخش‌های مختلف تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران زمین از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و صد افسوس همانگونه که قدر ایران عزیز را نمی دانیم قدر کرمان را هم ....
منبع: خبرگزاری میراث آریا
جاذبه گردشگری ایران خرده‌فرهنگ‌هاست نه زیرساخت‌ها
خرده فرهنگها، شامل آداب و رسوم و افکار مردم جاذبههای اصلی هستند که گردشگر می‌آورند و راهنمایان باید روحیه پژوهشگری داشته باشند تا این جزئیات را بیابند و به گردشگر منتقل کنند.
خرده فرهنگ ها جاذبه اصلی گردشگری
سیداحمد وکیلیان پژوهشگر و مدیر مسئول نشریه فرهنگ و مردم سخنان خود را در جلسه هفتگی انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران با آیه 13 سوره حجرات آغاز کرد: «ای مردم ما شما را از نری و مادهای بیافریدیم، و شما را جماعتها و قبیلهها کردهایم تا یکدیگر را بشناسید. هر آینه گرامی ترین شما نزد پروردگار پرهیزگارترین شماست». وقتی این آیه را بشکافیم میبینیم که 1400 سال پیش این مسأله عنوان شده و در یکی دو قرن گذشته انسانشناسان بعد از تجارب زیادی توانستهاند راهکاری برای فرهنگ و اقوام پیدا کنند. از این آیه برابری انسانها در نظر خداوند مشخص میشود و الا هیچ قومی بر دیگری رجحان ندارد. چقدر معنی این آیه با اهداف ما نزدیک است.
مدیر مسئول نشریه فرهنگ و مردم گفت: بحث راجع به ارتباط متقابل بین فرهنگ و گردشگری هست؛ چگونه میتوانیم از گردشگری به فرهنگ و از فرهنگ به گردشگری برسیم. هر کشور و هر سرزمینی بتواند این دو پدیده را با هم جمع کند و به کار ببرد مسلماً پیشرفت خواهد کرد و در صنعت گردشگری موفق خواهد شد.
وی افزود: بعضیها میگویند ما به خاطر این که امکاناتی مانند اروپا نداریم، نمیتوانیم توریست داشته باشیم، این اشتباه محض است. اروپایی اگر بخواهند آن مسایل را داشته باشد خوب خودشان دارند ولی وقتی سفر میکند، میخواهد جاهای ندیده و نشناخته را ببیند. فرهنگهای دیگر را دریافت کند. این وظیفه ماست که به بهترین نحو فرهنگ خودمان و آداب و رسوم و افکار را نشان بدهیم، ادا درنیاوریم. نکته اصلی اینجاست که نمیتوانیم داشتههای خود را نشان بدهیم و هیچ برنامهریزی صحیحی برای انجام این کار نداریم. اگر بتوانیم به این نکته برسیم مطمئن باشید میتوانیم بیشترین توریست بهویژه توریسم را داشته باشیم.
فرهنگ مردم که به مرور تغییر میکند، جاذبه اصلی گردشگری است
وکیلیان تأکید کرد: اگر سری به اصفهان بزنید، مسجد امام، شیخ لطف الله . یا سایر آثار تاریخی چند سال بعد تغییری نمیکنند. پل سیسه پل اگر خراب نشود همان است. آنچه که مهم است مردم هستند که هر سال عوض میشوند یعنی اگر یک توریست به فاصله چند سال بیاید یک فرهنگ نو و رفتار دیگر میبیند. کار و مسایل جدید میبنید و برایش خیلی جذاب خواهد بود. پس میراث معنوی بسیار مهمتر از میراث مادی است چون اگر یک خشت از تخت جمشید برداشته شود، صدای همه درمیآید و داد و فریاد که میراث از بین رفت. اما این مادربزرگهای ما که قصه میگفتند، این قصهها چه شد؟ اصلاً فهمیدیم چگونه از یاد رفت؟ این همه قصه شیرین، آداب و رسوم و سنتها چه شد؟ آیا فهمیدیم چگونه از بین رفت؟
این پژوهشگر فرهنگ مردم به نوشیدنیهای سنتی کشور که میتوانند برای مسافر جذابیت داشته باشند اشاره کرد: عرقیات و نوشابه های خودمان چه شد، جایش کوکاکولا آمد. اصلاً فهمیدیم که ما همه چیز داشتیم و همه را از دست دادیم. بخش فرهنگ مردم به انسانی میماند که سرطان گرفته و هیچ مشخص نیست و از درون پژمرده شده و از بین میرود. روزی میفهمیم که دیگر چیزی از آن نمانده است.
وی از سنت کهن قصهگویی گفت: 3 سال پیش پژوهشی داشتیم با عنوان ریشهشناسی قصههای مثنوی. برای هر قصه توانستیم مأخذ و ریشهها را در ایران و جهان پیدا کنیم. به همین دلیل دعوت شدیم به مرکز فرهنگی دانشگاه نروژ که نزدیک به 10 سال است کنگره مولانا برگزار میکند. در یکی از جلسات چند نفر آمدند قصه موسی و شبان را با کمال زیبایی و ظرافت بازی و دکلمه کردند؛ برای ما تعجبآور بود.
سرزمین اصلی قصه، ایران است اما قصه گویی ندارد
وکیلیان ادامه داد: با آن گروه صحبت کردیم و فهمیدیم قصهگو هستند و قصه تعریف میکنند. کشور 5/4 میلیون نفری نروژ که 10 سال است بافرهنگترین و ثروتمندترین کشور جهان انتخاب میشود 2هزار قصهگوی حرفهای دارد. میروند به کافیشاپ، رستوران، مهمانیها یا مجالس و برای مردم قصه تعریف میکنند و مردم استقبال میکنند ولی در کشور ما که نقالها، گوسانها و مادربزرگها را داشتیم و قصه تعریف میکردند الان یک قصهگو هم نداریم. یکی از سرزمینهای اصلی قصه ایران است.
وی افزود: همین کشور نروژ اگر درِ چاههای نفت را ببندد همچنان برای 300 سال ذخیره ارزی دارد. به طور معمول کسی که پول زیادی دارد هوس میکند دکور خانه، خانه یا ماشین را عوض کند، یعنی موردی برای خرج کردن پول پیدا میکند در حالی که در نروژ در شهر اسلو فقط دو ساختمان 10 طبقه وجود دارد یکی هتل و دیگری بانک است و بقیه همان ساختمانهای قدیمی است که حفظ شدهاند. یعنی نیامدهاند چون پول دارند بهانهای برای خرج کردن تعریف کنند و بافت شهریشان تغییر کند. اتفاقاً توریستها میروند که همین را ببینند. ساختمانهای بلند جهان را رها کرده و میبیند ثروتمندترین کشور دنیا این طور زندگی میکند و این جذاب است و هویت دارد. اگر ما آن خانهها و حیاطها با باغچه و درختان نارنج داشتیم، هویتی داشتیم.
سفرههای نذری یک نمونه از خرده فرهنگها هستند
وکیلیان بر اهمیت فرهنگ معنوی تأکید کرد: چند سال پیش یک کودک آلمانی و بعد از آن یک کودک امریکایی همکلاسیهایش را با تفنگ از بین برد. دادگاه آلمان مادر کودک را مقصر دانست که نتوانسته فرهنگ معنوی به کودک منتقل کند. از همان سال سازمان یونسکو طرح انتقال فرهنگ معنوی از مادر به کودک را مطرح کرد. اتفاقاً اولین دوره این همایش در ایران برگزار شد؛ حدود 20 کشور به ایران آمدند و تمام مهمانان خارجی زن بودند، مادر بودند در صورتی که تمام شرکتکنندههای ایرانی مرد بودند و فقط یک زن در میان آنها بود. مهمانان میخندیدند که طرح انتقال فرهنگ معنوی از مادر به کودک است چرا پدرها آمدهاند. و این یعنی هیچ چیز سر جای خودش نیست. خوب همه مسایل جمع میشود و کشوری را تشکیل میدهد که توریست میآید. بیاید چه ببیند؟
وی به سفرههای نذری به عنوان خرده فرهنگ اشاره کرد: 5 سال پیش گروهی از دانشگاه اوزاکا آمدند و میخواستند راجع به سفرههای نذری زنان ایرانی تحقیق کنند. چون در بررسی به این نتیجه رسیده بودند که مردم دنیا دچار بیماریهای روانی و افسردگی و بسیاری از تنشهای این گونه دچار هستند. حال دنبال خرده فرهنگهایی بودند که از این تنشها کم میکند و دریافتند که سفرههای نذری راهی است برای تخلیه روانی زنان.
این پژوهشگر فرهنگ مردم نمونهای از کشور ژاپن آورد: هنگامی که برای ارائه پروژه تحقیقی سفرههای نذری به ژاپن رفته بودیم در شهر کیوتو باغی دیدیم که همه جا سفید بود، نزدیک شدیم، متوجه شدیم کاغذهای سفید را به درختان گره زدهاند مانند دخیل خودمان. جای دیگر چشمهی مقدسی بود و مردم از آب آن مینوشیدند. همان زمان در اخبار شنیدیم درخت تنومندی را که مردم به آن پارچه یا دخیل گره میزدند در شمال کشور به بهانه شرک، قطع کردند. در حالی که به نظر من درختان تنومند نشانه عظمت پروردگار هستند. در آلمان پردرخت، دور درخت تنومندی که پیش از این برای مردم مقدس بود، حصار کشیدهاند که کسی آسیب نرساند.
وکیلیان خاطرنشان ساخت: راهنما باید این جزئیات و خردهفرهنگها را به گردشگر نشان دهد و با غذاهای محلی پذیرایی کند. باید بگردیم خردهفرهنگها مانند نقالی یا نوروزخوانی را که در شهرهای مختلف داریم، پیدا کنیم و این ارتباطی هم به بخش دولتی ندارد تا بخواهیم منتظر بمانیم انجام شود.
وی از موارد جذاب اماکن تاریخی نیز گفت: چند وقت پیش به شهر کاشان رفته بودیم، راهنمای خانه طباطباییها توضیحاتی درباره معماری داد، ولی ما دنبال داستان خانه و زندگی ساکنان آن بودیم نه عدد و رقم و معماری و شاهنشین. مسجد امام تهران، تا به حال چند نفر سنگ نوشتهی مسجد را که نشانهی مردمداری شاهعباس است به گردشگر نشان دادهاند که در آن آمده به میمنت ساخت مسجد، برخی مشاغل از پرداخت مالیات معاف شدهاند. کاری که دیگر نمیبینیم، به عنوان مثال به میمنت ساخت برج میلاد نان را ارزان کنیم.
پژوهشگر فرهنگ مردم تأکید کرد: لازم است روحیه پژوهشگری بین هدایتگران تور ایجاد شود تا بتوانند به گردشگران منتقل کرده و جذابیت ایجاد کنند.
خرده فرهنگ ها جاذبه اصلی گردشگری
سیداحمد وکیلیان پژوهشگر و مدیر مسئول نشریه فرهنگ و مردم سخنان خود را در جلسه هفتگی انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران با آیه 13 سوره حجرات آغاز کرد: «ای مردم ما شما را از نری و مادهای بیافریدیم، و شما را جماعتها و قبیلهها کردهایم تا یکدیگر را بشناسید. هر آینه گرامی ترین شما نزد پروردگار پرهیزگارترین شماست». وقتی این آیه را بشکافیم میبینیم که 1400 سال پیش این مسأله عنوان شده و در یکی دو قرن گذشته انسانشناسان بعد از تجارب زیادی توانستهاند راهکاری برای فرهنگ و اقوام پیدا کنند. از این آیه برابری انسانها در نظر خداوند مشخص میشود و الا هیچ قومی بر دیگری رجحان ندارد. چقدر معنی این آیه با اهداف ما نزدیک است.
مدیر مسئول نشریه فرهنگ و مردم گفت: بحث راجع به ارتباط متقابل بین فرهنگ و گردشگری هست؛ چگونه میتوانیم از گردشگری به فرهنگ و از فرهنگ به گردشگری برسیم. هر کشور و هر سرزمینی بتواند این دو پدیده را با هم جمع کند و به کار ببرد مسلماً پیشرفت خواهد کرد و در صنعت گردشگری موفق خواهد شد.
وی افزود: بعضیها میگویند ما به خاطر این که امکاناتی مانند اروپا نداریم، نمیتوانیم توریست داشته باشیم، این اشتباه محض است. اروپایی اگر بخواهند آن مسایل را داشته باشد خوب خودشان دارند ولی وقتی سفر میکند، میخواهد جاهای ندیده و نشناخته را ببیند. فرهنگهای دیگر را دریافت کند. این وظیفه ماست که به بهترین نحو فرهنگ خودمان و آداب و رسوم و افکار را نشان بدهیم، ادا درنیاوریم. نکته اصلی اینجاست که نمیتوانیم داشتههای خود را نشان بدهیم و هیچ برنامهریزی صحیحی برای انجام این کار نداریم. اگر بتوانیم به این نکته برسیم مطمئن باشید میتوانیم بیشترین توریست بهویژه توریسم را داشته باشیم.
فرهنگ مردم که به مرور تغییر میکند، جاذبه اصلی گردشگری است
وکیلیان تأکید کرد: اگر سری به اصفهان بزنید، مسجد امام، شیخ لطف الله . یا سایر آثار تاریخی چند سال بعد تغییری نمیکنند. پل سیسه پل اگر خراب نشود همان است. آنچه که مهم است مردم هستند که هر سال عوض میشوند یعنی اگر یک توریست به فاصله چند سال بیاید یک فرهنگ نو و رفتار دیگر میبیند. کار و مسایل جدید میبنید و برایش خیلی جذاب خواهد بود. پس میراث معنوی بسیار مهمتر از میراث مادی است چون اگر یک خشت از تخت جمشید برداشته شود، صدای همه درمیآید و داد و فریاد که میراث از بین رفت. اما این مادربزرگهای ما که قصه میگفتند، این قصهها چه شد؟ اصلاً فهمیدیم چگونه از یاد رفت؟ این همه قصه شیرین، آداب و رسوم و سنتها چه شد؟ آیا فهمیدیم چگونه از بین رفت؟
این پژوهشگر فرهنگ مردم به نوشیدنیهای سنتی کشور که میتوانند برای مسافر جذابیت داشته باشند اشاره کرد: عرقیات و نوشابه های خودمان چه شد، جایش کوکاکولا آمد. اصلاً فهمیدیم که ما همه چیز داشتیم و همه را از دست دادیم. بخش فرهنگ مردم به انسانی میماند که سرطان گرفته و هیچ مشخص نیست و از درون پژمرده شده و از بین میرود. روزی میفهمیم که دیگر چیزی از آن نمانده است.
وی از سنت کهن قصهگویی گفت: 3 سال پیش پژوهشی داشتیم با عنوان ریشهشناسی قصههای مثنوی. برای هر قصه توانستیم مأخذ و ریشهها را در ایران و جهان پیدا کنیم. به همین دلیل دعوت شدیم به مرکز فرهنگی دانشگاه نروژ که نزدیک به 10 سال است کنگره مولانا برگزار میکند. در یکی از جلسات چند نفر آمدند قصه موسی و شبان را با کمال زیبایی و ظرافت بازی و دکلمه کردند؛ برای ما تعجبآور بود.
سرزمین اصلی قصه، ایران است اما قصه گویی ندارد
وکیلیان ادامه داد: با آن گروه صحبت کردیم و فهمیدیم قصهگو هستند و قصه تعریف میکنند. کشور 5/4 میلیون نفری نروژ که 10 سال است بافرهنگترین و ثروتمندترین کشور جهان انتخاب میشود 2هزار قصهگوی حرفهای دارد. میروند به کافیشاپ، رستوران، مهمانیها یا مجالس و برای مردم قصه تعریف میکنند و مردم استقبال میکنند ولی در کشور ما که نقالها، گوسانها و مادربزرگها را داشتیم و قصه تعریف میکردند الان یک قصهگو هم نداریم. یکی از سرزمینهای اصلی قصه ایران است.
وی افزود: همین کشور نروژ اگر درِ چاههای نفت را ببندد همچنان برای 300 سال ذخیره ارزی دارد. به طور معمول کسی که پول زیادی دارد هوس میکند دکور خانه، خانه یا ماشین را عوض کند، یعنی موردی برای خرج کردن پول پیدا میکند در حالی که در نروژ در شهر اسلو فقط دو ساختمان 10 طبقه وجود دارد یکی هتل و دیگری بانک است و بقیه همان ساختمانهای قدیمی است که حفظ شدهاند. یعنی نیامدهاند چون پول دارند بهانهای برای خرج کردن تعریف کنند و بافت شهریشان تغییر کند. اتفاقاً توریستها میروند که همین را ببینند. ساختمانهای بلند جهان را رها کرده و میبیند ثروتمندترین کشور دنیا این طور زندگی میکند و این جذاب است و هویت دارد. اگر ما آن خانهها و حیاطها با باغچه و درختان نارنج داشتیم، هویتی داشتیم.
سفرههای نذری یک نمونه از خرده فرهنگها هستند
وکیلیان بر اهمیت فرهنگ معنوی تأکید کرد: چند سال پیش یک کودک آلمانی و بعد از آن یک کودک امریکایی همکلاسیهایش را با تفنگ از بین برد. دادگاه آلمان مادر کودک را مقصر دانست که نتوانسته فرهنگ معنوی به کودک منتقل کند. از همان سال سازمان یونسکو طرح انتقال فرهنگ معنوی از مادر به کودک را مطرح کرد. اتفاقاً اولین دوره این همایش در ایران برگزار شد؛ حدود 20 کشور به ایران آمدند و تمام مهمانان خارجی زن بودند، مادر بودند در صورتی که تمام شرکتکنندههای ایرانی مرد بودند و فقط یک زن در میان آنها بود. مهمانان میخندیدند که طرح انتقال فرهنگ معنوی از مادر به کودک است چرا پدرها آمدهاند. و این یعنی هیچ چیز سر جای خودش نیست. خوب همه مسایل جمع میشود و کشوری را تشکیل میدهد که توریست میآید. بیاید چه ببیند؟
وی به سفرههای نذری به عنوان خرده فرهنگ اشاره کرد: 5 سال پیش گروهی از دانشگاه اوزاکا آمدند و میخواستند راجع به سفرههای نذری زنان ایرانی تحقیق کنند. چون در بررسی به این نتیجه رسیده بودند که مردم دنیا دچار بیماریهای روانی و افسردگی و بسیاری از تنشهای این گونه دچار هستند. حال دنبال خرده فرهنگهایی بودند که از این تنشها کم میکند و دریافتند که سفرههای نذری راهی است برای تخلیه روانی زنان.
این پژوهشگر فرهنگ مردم نمونهای از کشور ژاپن آورد: هنگامی که برای ارائه پروژه تحقیقی سفرههای نذری به ژاپن رفته بودیم در شهر کیوتو باغی دیدیم که همه جا سفید بود، نزدیک شدیم، متوجه شدیم کاغذهای سفید را به درختان گره زدهاند مانند دخیل خودمان. جای دیگر چشمهی مقدسی بود و مردم از آب آن مینوشیدند. همان زمان در اخبار شنیدیم درخت تنومندی را که مردم به آن پارچه یا دخیل گره میزدند در شمال کشور به بهانه شرک، قطع کردند. در حالی که به نظر من درختان تنومند نشانه عظمت پروردگار هستند. در آلمان پردرخت، دور درخت تنومندی که پیش از این برای مردم مقدس بود، حصار کشیدهاند که کسی آسیب نرساند.
وکیلیان خاطرنشان ساخت: راهنما باید این جزئیات و خردهفرهنگها را به گردشگر نشان دهد و با غذاهای محلی پذیرایی کند. باید بگردیم خردهفرهنگها مانند نقالی یا نوروزخوانی را که در شهرهای مختلف داریم، پیدا کنیم و این ارتباطی هم به بخش دولتی ندارد تا بخواهیم منتظر بمانیم انجام شود.
وی از موارد جذاب اماکن تاریخی نیز گفت: چند وقت پیش به شهر کاشان رفته بودیم، راهنمای خانه طباطباییها توضیحاتی درباره معماری داد، ولی ما دنبال داستان خانه و زندگی ساکنان آن بودیم نه عدد و رقم و معماری و شاهنشین. مسجد امام تهران، تا به حال چند نفر سنگ نوشتهی مسجد را که نشانهی مردمداری شاهعباس است به گردشگر نشان دادهاند که در آن آمده به میمنت ساخت مسجد، برخی مشاغل از پرداخت مالیات معاف شدهاند. کاری که دیگر نمیبینیم، به عنوان مثال به میمنت ساخت برج میلاد نان را ارزان کنیم.
پژوهشگر فرهنگ مردم تأکید کرد: لازم است روحیه پژوهشگری بین هدایتگران تور ایجاد شود تا بتوانند به گردشگران منتقل کرده و جذابیت ایجاد کنند.
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی
فیروزه، نگینی که نگاه‌ها را به سوی شرق ایران می‌کشاند
نیشابور را با فیروزه آن می‌شناسند چرا که مقام اول فیروزه را در جهان داراست و مرغوبترین فیروزه جهان از گذشته با نیشابور شناخته شده است.
اما امروز نام فیروزه تنها برای یک نوع کانی خاص که خاستگاه آن نیشابور است، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد بلکه فیروزه نام شهرستانی در فاصله 17 کیلومتری غرب نیشابور است که بزرگترین معدن فیروزه جهان در فاصله 35 کیلومتری آن قرار دارد.
شهرستان فیروزه در سال 88 از نیشابور جدا و به عنوان یک شهرستان مستقل شناخته شد.
قدمت این شهر به دوران قاجار می‌رسد و وجود بزرگترین و مشهورترین معدن فیروزه جهان، کارخانه قند و عظیم‌ترین سیلوی 2 هزار و 800 تنی آن را به یکی از قطب‌های صنعتی و کشاورزی تبدیل کرده است.
معدن فیروزه با وسعتی حدود 40 کیلومتر مربع دارای تونل‌های متعدد بوده که از داخل آن 16 نوع فیروزه به دست میآید. این فیروزه‌ها بهترین و مرغوبترین فیروزه عجمی بوده که رنگ آنها آبی تیره است و در سطوح جهانی خواهان بسیاری دارد.
در واقع فیروزه یک کانی کمیاب و ارزشمند است که امروز به دست فیروزه‌تراشان صیقل داده میشود و به عنوان نگین در انواع زیورآلات سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اهمیت این سنگ و معدن کهن آن در کنار معادن ارزشمند سایر سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی امروز خراسان رضوی را به مرکز فعالیت‌های مرتبط با این حوزه تبدیل کرده است.
در شرایطی که امروز فیروزه‌های بی‌کیفیت خارجی تشخیص اصل این کانی را از تولیدات مصنوعی دشوار کرده‌اند اما همچنان فیروزه ایران از ارزش و جایگاه ویژه خود در جهان برخوردار است.
مشهورترین معدن فیروزه جهان با وجود پتانسیل‌های بالا چه از لحاظ استخراج و چه از لحاظ جذب توریست و گردشگر نیازمند توجه بیشتری است. با توجه به حجم سرمایه‌گذاری کشورهای مختلف در عرصه سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، امروز در کنار فیروزه سایر کانی‌ها چون یاقوت، عقیق، گارنت و زمرد نیز ارزش و جایگاه خود را یافته‌اند. سالانه دهها میلیارد دلار سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی در بازار جهانی فروخته میشود و در برخی کشورها صدها هزار نفر در عرصه سنگ‌های قیمتی مشغول فعالیت هستند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند وجود سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی متنوع در ایران به همراه نیروهای آموزش‌دیده و متخصص از امتیازات و مزیت‌های کشورمان در این بخش هستند.
در ایران ایجاد یک شغل در حرفه سنگ‌های قیمتی به سرمایه‌گذاری بین 300 هزار تا یک میلیون تومان نیاز دارد و این در حالی است که این حرفه دارای تنوع بسیاری است. ساخت مجسمه‌ها با استفاده از سنگ‌های مختلف و همچنین ساخت نگین انگشتر، گوشواره، دستبند و دیگر زیورآلات که با تلفیق طلا و نقره به همراه انواع سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی زیبا انجام می‌گیرد، از مجموعه فعالیت‌های این حرفه به شمار میروند.
با بررسی وضعیت موجود می‌توان نتیجه گرفت که ایران به دلیل داشتن مزیت‌های ویژه و امتیازات خاص قادر است با یک برنامهریزی پنج ساله، سالانه میلیاردها دلار صادرات سنگ قیمتی داشته باشد که به دنبال آن اشتغال بیش از یک میلیون نفر فراهم خواهد شد.
منبع: خبرگزاری میراث آریا
کاهش ورود گردشگر خارجی به کشور
رئیس جدید سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در تازه‌ترین اظهارات خود از رشد 300درصدی ورود گردشگران خارجی به کشور خبر داد.
این در حالی است که شرکت‌های خدمات گردشگری که در بخش تورهای ورودی کشور فعالیت میکنند فرایند زیاندهی در بخش گردشگری ورودی را طی میکنند. به گفته برخی مدیران شرکت‌های خدمات گردشگری به کشور ورود تورهای خارجی به ایران از سالهای 86 به اینسو با کاهش چشمگیری مواجه بوده است. مصطفی شفیعی مدیرعامل یکی از شرکت‌های خدمات گردشگری کشور به همشهری گفت: به‌عنوان یکی از فعالان بخش گردشگر ورودی کشور می‌گویم که امسال تاکنون نسبت به سال گذشته 70درصد کاهش ورود گردشگر به کشور داشته‌ایم.
وی افزود: خوشبین‌ترین حالت نسبت به وضعیت ورود گردشگر به کشور این است که بگوییم 40 درصد ریزش توریست خارجی در کشور داشته‌ایم. شفیعی با اشاره به تعریف سازمان تجارت جهانی از گردشگری ادامه میدهد: پس از 15 سال که در امر گردشگری کشور فعالیت می‌کنم هنوز نتوانستم بدانم که آقایان این آمارهای گردشگری را از کجا می‌آورند. وی درخصوص اعلام آمار افزایش 300 درصدی ورود گردشگر خارجی به کشور گفت: ممکن است آمارها از گمرک جمع‌آوری شود که در این صورت حتی پیله ورانی را که به دو سوی مرز رفت وآمد میکنند و یا افرادی که برای تغییر ویزا نیز به کشور می‌آیند محاسبه میشوند درحالی‌که این افراد گردشگر نیستند. مصطفی شفیعی ادامه داد: ممکن است خیلی‌ها در روز از مرز خارج یا وارد شوند ولی به این معنا نیست که آنها گردشگر هستند. اگر ترکیه اعلام میکند که 27 میلیون گردشگر به آن کشور رفته‌اند منظور از آن افرادی است که بلیت هواپیما خریده‌اند و با هدف گردشگری به آن کشور رفته از خدمات هتل بهره‌مند شدهاند و جاذبههای آن کشور را دیده‌اند.
وی با طرح این سؤال که بهتر است مرکز توسعه صادرات ایران اعلام کند که تاکنون چند جایزه 40 دلاری و 20 دلاری به ازای هر گردشگر خارجی که به کشور وارد شده است به شرکت‌هایی که در امر ورود گردشگر خارجی به کشور فعالیت میکنند داده است افزود: اگر سال گذشته 270 هزار گردشگر خارجی به ایران سفر کرده باشند جایزه وارد کردن این افراد به کشور برای جایزه 40 دلاری 10 میلیون و 800 هزار دلار و برای جایزه 20 دلاری 5 میلیون و 400 هزار دلار میشود حالا باید حساب کرد که آیا جایزه این افراد پرداخت شده است یا آنکه مرکز توسعه صادرات اصلا اینقدر پول برای پرداخت جایزه‌ها دارد؟
شفیعی تاکید کرد: مرکزی که قادر به ارائه آمار درست و مستدل باشد وجود ندارد ضمن آنکه براساس کارکرد گذشته و حال شرکتی که مدیریت آن را برعهده دارم و فعالیتی که دیگر همکاران در حوزه ورود گردشگر به کشور دارند باید بگویم ورود گردشگر به کشور شرایط وحشتناکی دارد. وی با اشاره به این موضوع که به‌عنوان نمونه شرکتی که وی مدیریت آن را برعهده دارد سال 85 و 86 برای هر سال نزدیک به 500 گردشگر خارجی به کشور وارد کرده که این میزان در سال 87 به حدود 400 نفر و در سال 88 نیز به همین میزان و در 89 نزدیک به 300 نفر و در سال جدید تاکنون حدود 200 گردشگر را به ایران وارد کرده است، می‌گوید: گردشگری ورودی به کشور وضعیت خوبی ندارد.
عباسعلی علیجانی مدیر یکی دیگر از شرکت‌های خدمات ورود گردشگر به ایران می‌گوید: فعالیت ورودی این شرکت در حال حاضر و به‌دلیل مسائل پیش آمده در کشور حدود 25 درصد نسبت به سال گذشته افت کرده است. وی با تاکید بر این موضوع که باید از رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پرسید که واقعا آمار رشد 300 درصدی ورود گردشگر خارجی به کشور از کجا آمده است، گفت: معتقدم که افت گردشگری ورودی داشته‌ایم و اگر ایشان معتقدند که گردشگری ورودی به کشور 300 درصد افزایش داشته می‌تواند توضیح بدهد که این آمار چگونه تهیه شده است.
علیجانی افزود: ایران یکی از کشورهای بسیار گران برای گردشگران خارجی است و گاه تنها یکی از خدمات گردشگری کشور به اندازه یک تور دبی یا ترکیه برای گردشگر خارجی هزینه دارد. علیجانی در پاسخ به این سؤال که آیا قادر به ارائه آمار درخصوص تعداد گردشگر خارجی که وی به ایران وارد کرده هست یا خیر می‌گوید: متأسفانه اکنون قادر به ارائه آمار نیستم چون آمار باید دقیق ارائه شود و به‌گونه‌ای نباشد که با حدس و گمان موجب آبروریزی یا هرج و مرج شود.
اردشیر اروجی کارشناس برنامهریزی گردشگری و میراث فرهنگی نیز درباره اعلام آمار رشد 300درصدی ورود گردشگران خارجی به کشور از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: وقتی کانال‌های آماری مستمر، مستند و قابل دسترس وجود نداشته باشد، قضاوت کردن درباره حرف‌هایی که از رشد 300 درصدی ورود گردشگران خارجی زده میشود، سخت است. نمی‌توان این رقم‌ها را قبول کرد چون مبنای علمی صحیحی ندارد. برای همین، آمارهایی که در گردشگری اعلام میشود، برای سرمایه‌گذاران و پژوهشگران جدی نیست. اروجی تاکید کرد: اگر خواهان توسعه گردشگری هستیم، باید آمار صحیح بدهیم.
این کارشناس برنامهریزی میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: هتل‌های ما از یک سو از درصد پایین اشغال رنج می‌برند و از سوی دیگر، مسئولان کشور از «رشد 300 درصدی ورود گردشگران خارجی» خبر می‌دهند، در حالی که باید آماری داده شود که دست‌کم اصناف گردشگری آن را تأیید کنند.
این در حالی است که شرکت‌های خدمات گردشگری که در بخش تورهای ورودی کشور فعالیت میکنند فرایند زیاندهی در بخش گردشگری ورودی را طی میکنند. به گفته برخی مدیران شرکت‌های خدمات گردشگری به کشور ورود تورهای خارجی به ایران از سالهای 86 به اینسو با کاهش چشمگیری مواجه بوده است. مصطفی شفیعی مدیرعامل یکی از شرکت‌های خدمات گردشگری کشور به همشهری گفت: به‌عنوان یکی از فعالان بخش گردشگر ورودی کشور می‌گویم که امسال تاکنون نسبت به سال گذشته 70درصد کاهش ورود گردشگر به کشور داشته‌ایم.
وی افزود: خوشبین‌ترین حالت نسبت به وضعیت ورود گردشگر به کشور این است که بگوییم 40 درصد ریزش توریست خارجی در کشور داشته‌ایم. شفیعی با اشاره به تعریف سازمان تجارت جهانی از گردشگری ادامه میدهد: پس از 15 سال که در امر گردشگری کشور فعالیت می‌کنم هنوز نتوانستم بدانم که آقایان این آمارهای گردشگری را از کجا می‌آورند. وی درخصوص اعلام آمار افزایش 300 درصدی ورود گردشگر خارجی به کشور گفت: ممکن است آمارها از گمرک جمع‌آوری شود که در این صورت حتی پیله ورانی را که به دو سوی مرز رفت وآمد میکنند و یا افرادی که برای تغییر ویزا نیز به کشور می‌آیند محاسبه میشوند درحالی‌که این افراد گردشگر نیستند. مصطفی شفیعی ادامه داد: ممکن است خیلی‌ها در روز از مرز خارج یا وارد شوند ولی به این معنا نیست که آنها گردشگر هستند. اگر ترکیه اعلام میکند که 27 میلیون گردشگر به آن کشور رفته‌اند منظور از آن افرادی است که بلیت هواپیما خریده‌اند و با هدف گردشگری به آن کشور رفته از خدمات هتل بهره‌مند شدهاند و جاذبههای آن کشور را دیده‌اند.
وی با طرح این سؤال که بهتر است مرکز توسعه صادرات ایران اعلام کند که تاکنون چند جایزه 40 دلاری و 20 دلاری به ازای هر گردشگر خارجی که به کشور وارد شده است به شرکت‌هایی که در امر ورود گردشگر خارجی به کشور فعالیت میکنند داده است افزود: اگر سال گذشته 270 هزار گردشگر خارجی به ایران سفر کرده باشند جایزه وارد کردن این افراد به کشور برای جایزه 40 دلاری 10 میلیون و 800 هزار دلار و برای جایزه 20 دلاری 5 میلیون و 400 هزار دلار میشود حالا باید حساب کرد که آیا جایزه این افراد پرداخت شده است یا آنکه مرکز توسعه صادرات اصلا اینقدر پول برای پرداخت جایزه‌ها دارد؟
شفیعی تاکید کرد: مرکزی که قادر به ارائه آمار درست و مستدل باشد وجود ندارد ضمن آنکه براساس کارکرد گذشته و حال شرکتی که مدیریت آن را برعهده دارم و فعالیتی که دیگر همکاران در حوزه ورود گردشگر به کشور دارند باید بگویم ورود گردشگر به کشور شرایط وحشتناکی دارد. وی با اشاره به این موضوع که به‌عنوان نمونه شرکتی که وی مدیریت آن را برعهده دارد سال 85 و 86 برای هر سال نزدیک به 500 گردشگر خارجی به کشور وارد کرده که این میزان در سال 87 به حدود 400 نفر و در سال 88 نیز به همین میزان و در 89 نزدیک به 300 نفر و در سال جدید تاکنون حدود 200 گردشگر را به ایران وارد کرده است، می‌گوید: گردشگری ورودی به کشور وضعیت خوبی ندارد.
عباسعلی علیجانی مدیر یکی دیگر از شرکت‌های خدمات ورود گردشگر به ایران می‌گوید: فعالیت ورودی این شرکت در حال حاضر و به‌دلیل مسائل پیش آمده در کشور حدود 25 درصد نسبت به سال گذشته افت کرده است. وی با تاکید بر این موضوع که باید از رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پرسید که واقعا آمار رشد 300 درصدی ورود گردشگر خارجی به کشور از کجا آمده است، گفت: معتقدم که افت گردشگری ورودی داشته‌ایم و اگر ایشان معتقدند که گردشگری ورودی به کشور 300 درصد افزایش داشته می‌تواند توضیح بدهد که این آمار چگونه تهیه شده است.
علیجانی افزود: ایران یکی از کشورهای بسیار گران برای گردشگران خارجی است و گاه تنها یکی از خدمات گردشگری کشور به اندازه یک تور دبی یا ترکیه برای گردشگر خارجی هزینه دارد. علیجانی در پاسخ به این سؤال که آیا قادر به ارائه آمار درخصوص تعداد گردشگر خارجی که وی به ایران وارد کرده هست یا خیر می‌گوید: متأسفانه اکنون قادر به ارائه آمار نیستم چون آمار باید دقیق ارائه شود و به‌گونه‌ای نباشد که با حدس و گمان موجب آبروریزی یا هرج و مرج شود.
اردشیر اروجی کارشناس برنامهریزی گردشگری و میراث فرهنگی نیز درباره اعلام آمار رشد 300درصدی ورود گردشگران خارجی به کشور از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: وقتی کانال‌های آماری مستمر، مستند و قابل دسترس وجود نداشته باشد، قضاوت کردن درباره حرف‌هایی که از رشد 300 درصدی ورود گردشگران خارجی زده میشود، سخت است. نمی‌توان این رقم‌ها را قبول کرد چون مبنای علمی صحیحی ندارد. برای همین، آمارهایی که در گردشگری اعلام میشود، برای سرمایه‌گذاران و پژوهشگران جدی نیست. اروجی تاکید کرد: اگر خواهان توسعه گردشگری هستیم، باید آمار صحیح بدهیم.
این کارشناس برنامهریزی میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: هتل‌های ما از یک سو از درصد پایین اشغال رنج می‌برند و از سوی دیگر، مسئولان کشور از «رشد 300 درصدی ورود گردشگران خارجی» خبر می‌دهند، در حالی که باید آماری داده شود که دست‌کم اصناف گردشگری آن را تأیید کنند.
منبع: همشهری آنلاین