اعمال سلیقه‌ای قانون، گردشگری معلولان را به محاق برده است

 ماده 4 قانون حمایت از معلولان مصوبه مجلس شورای اسلامی می‌گوید که تمامی پارک‌های تفریحی، موزه‌ها، جاذبه‌های گردشگری و سایت‌های میراث فرهنگی، سینما و تئاتر و بهای بلیت هواپیما و قطار باید برای معلولان به صورت نیم‌بها باشد. این در حالی است که این ماده قانونی به صورت سلیقه‌ای اعمال شده و هیچ ضمانتی برای اجرای آن وجود ندارد.  

  پله های مترو، پله های سینما، پله های مسجد، پله های ادارات، پله های خیابان های شیب دار پله های پل عابر پیاده، پله های ... پله های ... و پله های پرتعدادی که در سرتاسر شهر جای دارد برای جمعیت سه میلیون نفری معلولان کشور فقط یک پله نیست که سدی بزرگ برای زندگی در اجتماع است. 
 رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران معتقد است با اینکه معلولان بیش از سایر اقشار جامعه نیازمند گردش و سفر هستند، اما کمترین امتیازی و امکاناتی برای سفر معلولان چه درون شهری و چه برون شهری وجود ندارد. چنانکه در شرایط حاضر معلولان در استفاده از خدمات شهری با مشکلات شدیدی دست به گریبانند. در ایران نزدیک به سه میلیون نفر معلول داریم که 3 تا 4 درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند اما به عقیده رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان کمتر از 0.01 امکانات کشور به معلولان اختصاص دارد. 
 علی‌همت محمودنژاد، رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران به CHN گفت: فراهم آوردن امکان سفر و گردشگری برای معلولان تاثیر بسیار شگرفی در روحیات ایشان دارد، اما معلولان برای کوچکترین سفرهای دورن شهری نیز با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. 
 وی در پاسخ به این سوال که سختی‌های بسیار یک معلول برای سفر مشکل فرد است یا جامعه و یا به عبارتی دیگر فرد معلول باید خود را با جامعه و فضای شهری تطبیق دهد و یا این که اینکه جامعه شرایط زندگی فرد معلول را در فضای شهری تسهیل کند، تصریح کرد: از نظر شخصی معلولیت فرد به فرد بازمی گردد اما به لحاظ برخورداری از امکانات اجتماعی و عدم بهره مندی معلول از این امکانات باید اجتماع را معلول قلمداد کرد. به عنوان مثال هنگامی که معلول امکان استفاده از خودروهای حمل و نقل عمومی را ندارد نه اینکه فرد معلول است بلکه سیستم حمل و نقل دچار مشکل بوده و معلول محسوب می شود. اگر معلول توان ورود و یا استفاده از پارک های تفریحی را نداشته باشد این فرد معلول نیست و پارک از جهت معماری و سازه دچار معلولیت و مشکل است.
 
قانون حمایت از معلولان، فاقد ضمانت اجرا
رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران گفت: بر اساس ماده 4 قانون حمایت از حقوق معلولان مصوبه مجلس شورای اسلامی، تمامی پارک‌های تفریحی، موزه‌ها، جاذبه‌های گردشگری و سایت‌های میراث فرهنگی، سینما و تئاتر و بهای بلیت هواپیما و قطار باید برای معلولان به صورت نیم‌بها ارائه شود. این در حالی است که این ماده قانونی کاملا به صورت سلیقه‌ای اعمال می‌شود چراکه هیچ ضمانتی برای اجرای این ماده قانونی وجود ندارد. 
 محمودنژاد در توضیح دلیل نبود ضمانت اجرا برای اجرای این ماده قانونی افزود: قانون حمایت از معلولان ایران با اینکه یکی از پیشرفته‌ترین قانون‌های حمایتی در جهان است اما ضمانت اجرائی ندارد. چراکه در تبصره 2 ماده 16 این قانون اجرای تمامی بندهای قانون را منوط به این دانسته است که دولت مشکل مالی نداشته باشد. در حالیکه دولت در راه اجرای این قانون نباید به نبود بودجه تکیه کند و همانطور که بودجه سایر بخش ها تامین می شود بودجه اجرای قانون حمایت از معلولان نیز تهیه و تامین اعتبار شود.
 
سفر کارت معلولان کجاست؟محمودنژاد گفت: با اینکه طی دو سه سال گذشته سازمان میراث فرهنگی وعده اعطای سفر کارت را به عموم بخش‌های جامعه داده و تا حدودی نیز از این امکان استفاده شده است، اما کماکان جامعه معلولان از سفر کارت محروم هستند و بزرگترین سوال این جامعه 3 میلیون نفری کشور از متولیان دولتی گردشگری کشور این است که سفرکارت ما کجاست؟
 وی افزود: انجمن دفاع از حقوق معلولان سالانه سفرهای زیارتی را برگزار کرده و و تعداد زیادی از اعضای جامعه را به سفر می‌برد، در مورد این سفرها نیز از سه سال پیش با سازمان میراث فرهنگی مذاکراتی را داشتیم و قرار بر این شد که امکاناتی به ما بدهند اما دریغ از ذره‌ای کمک مالی و قراردادن امکانات سفر. 
 رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران یادآرور شد: سه سال پیش معاون گردشگری وقت سازمان به انجمن معلولان آمد و دو وعده بزرگ و خوشحال کننده به جامعه معلولان داد که تاکنون هیچ‌کدام عملی نشده است. اولین وعده همان کمک به برگزاری سفرهای زیارتی انجمن و دیگری اعطای مجوز برای تاسیس یک آژانس مسافرتی مختص معلولان بود.
 
گردشگری شهری برای معلولان، تصویر یک رویا
محمودنژاد در ادامه عنوان کرد که ضعف امکانات حمل و نقلی و عدم مناسب سازی معابر شهری گردشگری در شهر را برای معلولان تبدیل به یک رویا کرده است. 
 وی گفت: قانون جامع معلولان، پس از تعریف معلولیت در ماده دو به دسترسی و مناسب سازی اماکن و امکانات عمومی تاکید کرده و می گوید که کلیه وزارتخانه ها، موسسات، شرکتهای دولتی، نهادهای عمومی و انقلابی موظف هستند در طراحی و احداث اماکن عمومی و معابرشان به نحوی عمل کنند که دسترسی آنها برای معلولان ساده باشد. بنابراین می‌توان به اهمیت موضوع پی برد و قانون نیز بر این مهم اذعان دارد. همین ماده دو در بخش دیگری می گوید تمام ساختمانهایی که از قبل ساخته شده و برای دستری معلولان دچار مشکل است باید رفع نقص شود و بهزیستی هم باید بر این موارد نظارت رسیدگی کند.
 
رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران افزود: اما گردن نهادن به قوانین در پائین ترین سطح خود قرار دارد. به عنوان مثال در تاریخ 10 دی ماه 1384 آقای قالیباف شهردار تهران بر اساس مصوبه 158 شورای شهر تهران نامه ای را برای مناسب سازی معابری شهری تا پایان سال 86 به شهرداران مناطق 22 گانه تهران ابلاغ کرد. یکی از این موارد نصب تابلو و ایجاد توقف گاه برای پارک خودروی معلولان و جریمه شدید خاطیان پارک کننده در این محل ها بود اما در حال حاضر که جلوی انجمن معلولان نیز جای پارک برای توقف معلولان وجود ندارد. این در حالی است که شهردار رم سال گذشته رئیس پلیس را به دلیل اینکه تنها دقایقی خودرویش را در محل پارک خوروی معلولان پارک کرد از کار برکنار کرد و این خبر یکی از مهمترین اخبار حوزه معلولان در دنیا شد. در مقابل تابلوهای پارک معلولان در تهران ضمانت اجرایی ندارد.
 
وی در ادامه با اشاره به برجسته‌ترین مشکلات تردد معلولان در فضای شهری تصریح کرد: یکی از موارد نامناسب و غیرقابل استفاده برای معلولان در خدمات شهری مترو است. ابتدای سال 85 مدیر عامل متروی شهری تهران نامه ای را خطاب به انجمن دفاع از حقوق معلولان دادند که تا پایان سال ایستگاه های مترو را به 88 دستگاه بالابر برای استفاده معلولان مجهز می کنیم. اما سه سال از وعده ایشان گذشته ولی عمل نشده است. لذا با گذشت 11 سال از آغاز به کار مترو، مترو برای معلولان متروکه است. موضوع دیگر اتوبوس های تندرو BRT است. برای راه اندازی این اتوبوس ها تبلیغات زیادی در جامعه شد و پس از راه اندازی مردم لذت استفاده از آنرا چشیدند ولی معلولان کماکان برای استفاده از آن با مشکلات عدیده مواجه اند. با اینکه ایستگاههای BRT دارای رمپ برای عبود ویلچر است اما پلهای هوایی که شیوه جدید دسترسی به ایستگاه این اتوبوسهاست معلولان را از استفاده از این وسیله نقلیه محروم کرده است. این پلها بالابر نداشته و امکان استفاده از آن برای معلولان وجود ندارد.
 
دو سینما برای 3 میلیون معلول
محمودنژاد به مراکز تفریحی فرهنگی هم اشاره کرد و گفت: معلولان در حوزه های تفریحی هم با مشکلاتی مواجه هستند مثل سینما و تئاتر که از حضور در آن محرومند. به جز یک یا دو سینما که مناسب حال معلولان است تمام سینماهای ما پله خور است. از سوی دیگر بر اساس قانون حمایت از حقوق معلولان باید استفاده از سینما و تئاتر برای معلولان نیم بها باشد ولی متاسفانه وزارت ارشاد در این زمینه حرکتی کند، خزنده و غیر قابل لمس را دارد. غیر از این موارد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه نهادینه کردن فرهنگ حمایت از حقوق معلوان کاری از پیش نمی برد.

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی