جذب گردشگر خارجی به هر منظوری اعم از تاریخی و فرهنگی، طبیعتگردی، زیارتی و یا سلامت وظیفهی دفتر خدمات مسافرتی است و ورود غیر به این زمینه، علاوه بر آسیبرسانی به سیستم گردشگری، شأن کشور را نیز پایین خواهد آورد.
حلقههای بسیاری در تشکیل زنجیرهی گردشگری شرکت دارند اما سهم هر یک به میزان وظیفه و نقشی که در دایرهی گردشگری ایفا میکند تفاوت دارد؛ همچنین نتیجه مطلوب هنگامی عاید خواهد شد که هر کدام در جایگاه خود قرار داشته و کار خود را به شکل بهینه انجام دهد. یکی از مواردی که به سیستم گردشگری ضربه میزند ورود مسافر خارجی از طریقی غیر از آژانس مسافرتی است.
فرامرز سعیدی عضو انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران گفت: «این مسأله ابعاد مختلفی دارد؛ از جمله معضلات آن به هم زدن نظم و روال کار است دیگر آن که فعالیت غیرمجاز قابل کنترل نیست و در نهایت به مؤسسههای مجاز زیان وارد میشود.» وی ادامه داد: «آوردن یک جهانگرد به ایران هزینه زیادی دارد؛ بازاریابی، شرکت در نمایشگاه و چاپ بروشور و طراحی سایت لازم است تا بتوان از طریق یک مؤسسه مسافری را جذب کرد،. وقتی این مسافر آمد تمام ارگانهای مرتبط، اعم از امور خارجه و اطلاعات تا سازمان میراث و گردشگری مطلع هستند.»
سعیدی گفت: «با این شرایط اگر هم سرویس بدی داده شد، آن شخص میتواند به یک مرجع قانونی شکایت کند. از طرف دیگر با ورود مسافر از طریق آژانس دولت مالیات را میگیرد، شهرداری عوارض میگیرد، به این ترتیب دفتر سهم قانونی خود را به دولت میدهد همچنین سبب ایجاد شغل میشود. اما مؤسسه غیرمجاز نه مجوز دارد نه هزینههای مربوط را پرداخت میکند و از سوی دیگر به دفتر سرمایهگذاری مسافرتی ضرر میزند. این افراد بسیار زیادند، همان طور که زیر پلهایها حج میبرند سوپرها هم تور کیش و ترکیه و آب گرم. عراقیها بسیاری هستند که از بحرین و کویت مسافر بیمار میآورند و هزینه هنگفتی دریافت میکنند.»
عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تهران افزود: «در توریسم سلامت چندین سال است که کویتیها و خانمهای کویتی برای جراحیهایی مانند جراحی زیبایی و یا برای زیارت به ایران میآیند اما این مسافران منطقه خلیج فارس اغلب از طریق رابطان عرب زبان وارد میشوند.» سعیدی به عنوان نمونه به کشور دبی اشاره کرد: «وقتی کسی قصد سفر به این کشور را دارد باید از طریق یک آژانس و یا یک هتل ویزا بگیرد پس کنترلی صورت میگیرد ولی لازم است اتحادیه هتلداران اعلام کند که گروههای وارد شده به هتلها، از طریق آژانسها ویزا بگیرند.»
وی ادامه داد: «بیمارستان از طریق صحیح بیمار جذب کند. چند وقت پیش ترکیه برای جذب گردشگر سلامت از منطقه خلیج فارس از برخی دفاتر دعوت کرده بود. در آن کشور آژانسها را به بیمارستانها وصل کردهاند و ما با این دفاتر ارتباط داریم. هر کس کار خودش را انجام میدهد و هر صنفی با هم صنف خود در کشور دیگر ارتباط دارد. با این برنامه بیمار با توجه به نوع درمان به بیمارستان مورد نظر ارجاع داده میشود، تمام تعرفهها نیز مشخص است و در صورتی که بیمار احساس کرد سرش کلاه گذاشته شده میتواند از طریق آژانس پیگیری کند.»
سعیدی گفت: «گردشگری یک زنجیره است و مهم این است که روال کار مشخص باشد و سیستم درست کار کند. آژانس سلامت کار کند و از راهنمای کارتدار استفاده کند؛ راهنما کار خود را انجام دهد و اقدام به برگزاری تور نکند و آژانس هتل و یا رستورانی را که خوب سرویس نمیدهد از زنجیرهی کار حذف کند.»
جلیل هریسچی عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران در این رابطه گفت: «مسافرگیری یا جذب گردشگر بهوسیله دیگران اعم از اشخاص متفرقه، هتلها و یا راهنمایان یکی از مسائلی است که آژانسها با آن مواجه هستند. و متأسفانه مسألهای است که لاجرم باید به وجدان مردم سپرده شود زیرا کاری است که از طریق کارت ویزیت و اینترنت خانه به راحتی انجام میشود. معمولاً این جذب مسافر از طریق دوستانی صورت میگیرد که پیش از آن در دفاتر کار کردهاند؛ از اطلاعات خود استفاده کرده و به جذب مسافر اقدام میکنند.»
وی ادامه داد: «وقتی کار از طریق غیر انجام شده و خارج از تعرفه دولتی باشد، قطعاً خیلی از ویژگیهای لازم را نیز نخواهد داشت. به نظر من هزینه در انتها قرار میگیرد و مشکل این نیست که دفتری 5 مسافر را از دست من خارج کرده بلکه موضوع رعایت شأن و شئونات کشور است.»
هریسچی توضیح داد: «وقتی فردی علاقهمند به دیدن کشور شود، میتواند از طریق یک فرد و یا یکی از مجاری متولی حرفهای این امر وارد شود. اما اگر مسألهای از نظر امنیت جانی اتفاق بیافتد و یا نقصی در خدمات فنی و تخصصی باشد فرق خواهد داشت که یک شخص میزبان باشد و یا یک سازمان. اگر به هر دلیلی مسافر به مشکلی برخورد کند سازمان تمام تلاش خود را خواهد کرد تا نظرش را جلب کند اما یک فرد خیر.»
ایرج اخوان عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران در این باره گفت: «مسافر ورودی دو قسمت است؛ گروه اول اینجا آشنا دارد و اقامتش در خانه دوستان و فامیل خواهد بود پس شرایط جدایی دارد. ولی آن که اینجا آشنایی ندارد گردشگر محسوب میشود و اگر از طریق غیر آژانس اقدام کند، ممکن است جایی برود که امنیت و آسایش نیست و مشکل ایجاد شود. اینجا اگر میزبان شخص باشد زیر بار مسؤولیت نمیرود ولی آژانس موظف است و مسؤولیت را پذیرفته است.»
اخوان معتقد است: «بهتر است به سفارتها گفته شود مسافر را راهنمایی کنند که به محض ورود، از طریق تورهای داخلی آژانسها و با امنیت و گارانتی آمد و شد، در ایران سفر کند.» وی در توضیح آن گفت: «در سفارتها به مسافران اطلاع داده شود که در سفر با آژانس گارانتی و بیمه هستند. توجه کنیم که در حال حاضر تبلیغات منفی بسیاری دربارهی کشورمان هست و پیش آمدن هر مسألهای به این تبلیغات دامن میزند.»
اخوان تأکید کرد: «الان مهم است در مقابل تبلیغات خارجی، چیزی که در درون ما است یعنی مهماندوستی مردممان را به دیگران نشان بدهیم. مسافران وقتی با کشور و مردم ما آشنا میشوند، آسایش، امنیت و صفای مردم را میبینند، میخواهند بیشتر بمانند و سفر خود را تمدید کنند و این امر برای ما عملی نیست. ما نمیتوانیم سفر یک گروه 20 نفره را تمدید کنیم.»
وی گفت : «بهتر است در سفارتها یک اتاقی برای کار توریستی اختصاص داده شود، آژانسها حاضر هستند اطلاعات را از طریق بروشور، سیدی و یا روشهای دیگر در اختیار بگذارند.»
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی