در سال جاری توسعه گردشگری مذهبی در اولویت برنامههای توسعه گردشگری کشور قرار گرفته است و دفتر توسعه گردشگری سازمان میراثفرهنگی نیز برنامههای خود را روی این مهم تمرکز داده است؛ چراکه ایران از ظرفیتهای بسیاری در این حوزه برخوردار است که برنامهریزی مناسب میتواند زمینهساز رونق گردشگری مذهبی کشور باشد. در این باره با محمدرضا پوینده؛ مدیرکل دفتر توسعه گردشگری به گفتگو نشستیم که مشروح آن در پی آمده است.
جذب گردشگران مذهبی اولویت معاونت گردشگری
محمدرضا پوینده؛ مدیرکل دفتر توسعه گردشگری در این باره گفت:اولویت نخست ما در برنامه توسعه گردشگری در سال جدید که روی آن تمرکز کردهایم توسعه گردشگری زیارتی و فرهنگی است که همواره مورد تاکید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی بوده و در راس برنامههای معاونت گردشگری نیز قرار دارد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر روی جذب شیعیان و مسلمانان سراسر دنیا در قالب گردشگری مذهبی تمرکز کردهایم، گفت: در کشور ما ظرفیتهای بسیاری برای جذب پیروان ادیان مختلف وجود دارد که با توجه به این جاذبهها میتوان تورهای خاص تعریف و از این طریق گردشگر به کشور وارد کرد.
پوینده با اشاره به تشکیل کارگروه تحرک گردشگری مذهبی تصریح کرد: اعضای این کارگروه را مدیران کل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استانهای خراسانرضوی، فارس و قم، دبیر ستاد بقاع متبرکه و برخی از فعالان توانمند بخش خصوصی در حوزه گردشگری مذهبی و فرهنگی تشکیل میدهند که احکام این افراد نیز با امضای معاون گردشگری به آنان ابلاغ شده است.
وی افزود: جلسات این گروه به شکل مداوم در حال برگزاری است و در این راستا جلساتی را نیز با نهادهای فرابخشی همچون مجمع تقریب مذاهب اسلامی، سازمان ارتباطات و جامعةالمصطفی در مجموعه حوزه علمیه قم داشتیم و این نهادها نیز آمادگی خود را برای برقراری تعاملی دو سویه به منظور توسعه گردشگری مذهبی با بهرهمندی از ظرفیتهای موجود اعلام کردند.
تکمیل فایل اطلاعاتی گردشگری مذهبی
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری با بیان اینکه در حال تکمیل فایل اطلاعاتی خود در حوزه گردشگری مذهبی هستیم، اضافه کرد: از سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورهای جهان خواستهایم تا اطلاعات شیعیان کشورهای مختلف را جمعآوری و در اختیار ما قرار دهند.
وی همچنین ادامه داد: با هدف آشنایی شیعیان کشورهای مختلف با ظرفیتهای گردشگری مذهبی ایران برگزاری کنگره گردشگری مذهبی برای ائمه جماعت کشورهای مختلف را در شهرهای تهران و مشهد برای سال جاری در دستور کار قرار دادهایم.
پوینده با اشاره به حضور ایران در نمایشگاههای گردشگری بینالمللی گفت:باید بپذیریم که تغییر ذهنیت مردم دنیا نسبت به ایران با توجه به تبلیغات منفی و غیرمنصفانهای که علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال میشود نیازمند هزینه کرد و تبلیغ بیشتری است.
وی تصریح کرد:برای کشورهای مسلمان و شیعه این کار بسیار راحتتر است، چراکه شیعیان عاشق اهل بیت هستند؛از سوی دیگر با کشور ایران و فرهنگ آن بیگانه نیستند، علاوه بر این با بسیاری از کشورها خطوط پروازی مستقیم از فرودگاه مشهد داریم که این از نکات مثبت است.
گردشگران مذهبی فرصت مغتنمی برای معرفی ایران
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری متذکر شد: در حال حاضر حدود 300 میلیون شیعه و یک میلیارد مسلمان در دنیا وجود دارند [که 70 میلیونش در ایران هستند]، چنانچه روی جذب اینها به کشور تمرکز کنیم و بتوانیم یک درصد این جمعیت را به کشور جذب کنیم، سالانه بیش از چندین میلیون گردشگر مذهبی به کشور وارد میشوند که میتوانند از اماکن مذهبی زیارتی ایران بازدید کنند.
پوینده همچنین خاطرنشان کرد: از افرادی که با عنوان گردشگر مذهبی به کشور وارد میشوند میتوانیم با عنوان مبلغان گردشگری مذهبی ایران بهره ببریم و از این طریق تبلیغات گردشگری کشور را هر سال پررنگتر کنیم. چراکه برند گردشگری کشور برند فرهنگی و مذهبی است و گردشگران مذهبی فرصت مغتنمی برای معرفی ایران در سطح جهان محسوب میشوند.
وی با بیان اینکه سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری به تنهایی نمیتواند در راستای توسعه گردشگری مذهبی اقدام کند، متذکر شد: در این رابطه بضاعت تمام سازمانها ذیربط را به کار گرفتهایم تا از طریق برگزاری جلسات فرابخشی بتوانیم از این ظرفیت به نحو احسنت استفاده کنیم.
تشکیل کمیته گردشگری مذهبی
پوینده همچنین از شکلگیری کمیته گردشگری مذهبی در آیندهای نزدیک خبر داد و گفت: توسعه گردشگری ایران بر پایه گردشگری فرهنگی مذهبی است و بیشتر گردشگران ورودی به ایران نیز گردشگران فرهنگی هستند.
وی ادامه داد: کشور ایران از ظرفیتهای بسیاری در این حوزه برخوردار است و وجود حرم امامهشتم شیعیان(ع) در شهر مقدس مشهد، حرم حضرت معصومه(س) در شهر قم، شاهچراغ در شیراز و امامزادهها و بقاع متبرکه دیگر در جای جای ایران دلیلی بر این مدعا است.
پوینده با بیان اینکه آرامگاهها و بقاع موجود در کشور از اهمیت ویژهای در نزد مردم برخوردارند و هرساله نیز مراسمهای خاص مذهبی در بسیاری از این مکانها انجام میشود؛ متذکر شد: از ظرفیتهای موجود همچنین میتوان برای جذب گردشگر مذهبی ورودی به کشور بهرهبرد.
این مقام مسئول در معاونت گردشگری سازمان میراثفرهنگی ابراز امیدواری کرد که با تشکیل کمیته مذکور و تحرک ایجاد شده در این حوزه شاهد شکلگیری تحولی جدید در حوزه گردشگری مذهبی کشور باشیم.
افزایش جذب گردشگر ورودی از عراق
افزایش جذب گردشگری ورودی از کشور عراق و فعال کردن دفاتر خدمات مسافرتی در حوزه ورود گردشگر از این کشور از سوی دفتر توسعه گردشگری در دست پیگیری است.
پوینده ضمن تاکید بر اهمیت بازیابی بازار گردشگری عراق تصریح کرد: طی پنج سال گذشته در بیشتر مرزهای زمینی با کشورهای همسایه همچون آذربایجان، ترکمنستان و ترکیه بیش از 100 تا 200 درصد افزایش ورود گردشگر را شاهد بودیم؛ این درحالی است که میزان گردشگران ورودی از مرز عراق با کاهش رو به رو بوده است.
وی اضافه کرد: میزان گردشگران ورودی به کشور در سال 86 از مرزهای چزابه، خسروی و مهران در سه استان خوزستان، کرمانشاه و ایلام 558 هزار و 872 نفر گزارش شده است که متاسفانه در سال 88 به 437 هزار 685 نفر کاهش پیدا کرد.
پوینده تصریح کرد: به دلیل انحصاری که از طریق بعضی شرکتها در بازار عراق ایجاد شده است، در عمل دفاتر خدمات مسافرتی که دارای مجوز بند "ب" از سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری هستند نمیتوانند در بازار این کشور فعالیت کنند.
وی با تاکید بر اینکه شرایط باید به سمتی برود که امکان فعالیت این افراد در بازار عراق افزایش پیدا کند، خاطرنشان کرد:در گردشگری آنچه اهمیت دارد تبادل گردشگر میان کشورها است که توسط بخش خصوصی انجام میشود، اما به دلیل انحصار انجام شده بخش خصوصی ما نمیتواند در بازار عراق فعالیت کند.
این مقام مسئول در دفتر توسعه گردشگری خاطرنشان کرد: شرایط به گونهای است که باید بخش دولتی و خصوصی با تعاملی دو سویه در این حوزه ورود پیدا کنند؛ علاوه بر این شرکتهای عربی قانونمند که مباحث اعتقادی جمهوری اسلامی ایران را رعایت میکنند میتوانند در این حوزه فعالیت کنند و با این شرکتها تعامل داشته باشیم.
وی ضمن تاکید بر اهمیت ورود به بازار عراق در حوزه گردشگری گفت: از آنجا که بیشترین آمار گردشگران ورودی به ایران از مرز عراق است و پس از آن ترکیه و عربستان قرار دارند بنابراین ورود به بازار عراق برای ما بسیار حائز اهمیت است.
بیشترین گردشگران از عراق آمدند
بیشترین آمار گردشگران خارجی ورودی به کشور در سال 88 از طریق کشور عراق و از مرزهای زمینی مهران، شلمچه، باشقاق، خسروی، تمرچین، پرویزخان و چزابه بوده است.
پوینده ضمن بیان این مطلب گفت: طی این مدت و از مرزهای مذکور تعداد 438 هزار و 685 گردشگر وارد کشور شدهاند که نسبت به مدت مشابه سال 87 تعداد 9/1 درصد کاهش و نسبت به مدت مشابه سال 86، 20 درصد کاهش را نشان میدهد.
وی ادامه داد: با استناد به آمار اخذ شده از سوی پلیس مهاجرت ناجا پس از کشور عراق بیشترین آمار گردشگران خارجی ورودی به کشور از طریق مرزهای زمینی در سال 88 به ترتیب از کشور آذربایجان به تعداد 304 هزار و 271 گردشگر، ارمنستان با 282 هزار و 263 گردشگر، پاکستان با 100 هزار و 31 گردشگر، ترکمنستان با 74 هزار و 293 گردشگر و جمهوری نخجوان با 29 هزار و 701 گردشگر بوده است.
پوینده افزود: بیشترین میزان رشد گردشگران خارجی ورودی به کشور در سال 88 از طریق مرزهای زمینی کشورهای همسایه مربوط به کشور جمهوری خودمختار نخجوان است که از 106 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال 87 برخوردار شده است.
وی دلیل اصلی این رشد را لغو روادید یکجانبه از سوی جمهوری اسلامی ایران برای شهروندان این جمهوری عنوان کرد.
پوینده متذکر شد: آمار گردشگران خارجی ورودی که از کشور ترکیه و از طریق مرزهای بازرگان و سرو به ایران وارد شدهاند، به رقم 244 هزار و 429 گردشگر رسیده است که این رقم نسبت مشابه سال 87، 6/35 درصد رشد را نشان میدهد.
این مقام مسئول در دفتر توسعه گردشگری خاطرنشان کرد: آمار ورود گردشگران خارجی از طریق مرزهای مذکور و از کشور ترکیه در سالهای 86 رقم 166 هزار و 524 گردشگر و در سال 87 تعداد 180 هزار و 202 گردشگر بوده است.
میزبانی ایران از هفتمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای اسلامی
هفتمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای عضو سازمان کنفرانس هفتم تا دهم آذرماه به میزبانی ایران برگزار میشود.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری در این باره گفت: هفتمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی که با حضور 56 کشور در روزهای هفتم تا دهم آذرماه سال جاری برگزار میشود گردهمایی بسیار بزرگی است که جمهوری اسلامی ایران مسئولیت میزبانی از این اجلاس بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه بسیاری از موضوعات این اجلاس به گردشگری و توسعه روابط کشورهای اسلامی در این حوزه مربوط میشود، متذکر شد: از این رو کمیته محتوایی هفتمین اجلاس کشورهای اسلامی که مهمترین کمیته اجرایی اجلاس فوق به شمار میرود به معاونت گردشگری محول شده است.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری تصریح کرد: در این راستا موظف به برگزاری جلسات هماهنگی متعدد با نهادهای فرابخشی و نمایندگان معاونتهای مختلف سازمان میراثفرهنگی هستیم که تعدادی از این جلسات نیز برگزار شده است.
وی ضمن ابراز امیدواری از اینکه برگزاری اجلاس فوق افزایش تبادلات گردشگری با کشورهای اسلامی را به دنبال داشته باشد بر لزوم هرچه بهتر برگزار شدن این اجلاس تاکید داشت.
پوینده خاطرنشان کرد: توسعه گردشگری مذهبی و فرهنگی و ورود گردشگر در این حوزه برای ما بسیار حائز اهمیت است و امیدواریم بتوانیم در حاشیه برگزاری این اجلاس تفاهمنامههای ارزشمندی را با کشورهای شرکتکننده منعقد کنیم.
تداوم پیگیری صدور کارتهای اعتباری برای گردشگران خارجی
پوینده با بیان اینکه صدور کارتهای اعتباری برای گردشگران ورودی به کشور در سال جاری از سوی دفتر توسعه گردشگری در دست پیگیری است اظهار داشت: معاونت گردشگری موضوع راهاندازی و صدور کارتهای اعتباری را طی یکی دو سال گذشته در دستور کار داشت و مورد پیگیری قرار داد.
وی با بیان اینکه در سال جاری نیز پیگیر این موضوع هستیم، ابراز امیدواری کرد با همکاری بانک مرکزی و بخشهای خصوصی توانمند در این حوزه بتوانیم هرچه سریعتر این موضوع را به نتیجه برسانیم.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری افزود: هم اکنون این طرح به صورت پایلوت در برخی مراکز اقامتی از سوی بخش خصوصی اجرا شده است و بسیاری از مراکز اقامتی در این راستا با بخش خصوصی فعال در این حوزه قرارداد دو جانبه بستهاند.
پوینده متذکر شد: فرهنگ استفاده از پول نقد در بین گردشگران خارجی به ندرت دیده میشود و اکثر آنان از کارت اعتباری حتی در کشور خود استفاده میکنند، بنابراین این سامانه با هدف تسهیل در امور گردشگران به عنوان گامی برای جذب گردشگر بیشتر و توسعه صنعت گردشگری راهندازی میشود.
وی با بیان اینکه اجرای سراسری این طرح در کشور نیازمند تضمین بازگشت پول است، متذکر شد: مشکلی که هم اکنون وجود دارد، این است که باید ضمانتی ایجاد شود تا در مدت 15 روز هزینهها از سوی شرکتهای مجری به حساب مراکز طرف قرارداد که گردشگران در آنجا از کارتهای اعتباری استفاده میکنند واریز شود.
پوینده با بیان اینکه مذاکرات لازم در این رابطه در دست انجام است، خاطرنشان کرد: در صورت توافق و اخذ ضمانتها در مورد پرداخت هزینهها این سامانه در سال جاری راهاندازی و کارتهای اعتباری برای تمامی گردشگران ورودی به کشور صادر خواهد شد.
منبع: میراث آریا