استان کرمان

  استان کرمان در جنوب شرقی ایران واقع شده و از شمال بااستان‌های خراسان و یزد، از جنوب با استان هرمزگان، از شرق با سیستان و بلوچستان و از غرب با استان فارس همسایه است.

مساحت این استان در حدود 175069 کیلومتر مربع و پس از استان خراسان دومین استان پهناور کشور می‌باشد که در حدود 11 درصد از خاک ایران را در بر گرفته است.
  این استان یکی از مرتفع ترین استانهای کشور و شهرستان بافت آن با 2250 متر ارتفاع از سطح دریا مرتفع ترین شهرستان استان می‌باشد. ارتفاعات این استان از رشته کوه‌های مرکزی ایران چین خوردگی‌های آتشفشانی آذربایجان شروع می‌شود و تا بلوچستان امتداد دارد و دنباله آن چندین بار در فلات مرکزی به وسیله حوزه‌های پست داخلی و کویر قطع می‌شود.
  رشته کوه‌های مرکزی در این منطقه دشت‌های وسیع استان را از یکدیگر جدا می‌سازند. این کوه‌ها به طور کلی 2 رشته عمده هستند که از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌اند و مهم ترین آن رشته کوه‌های بشاگرد کوهبنان است.
  این رشته کوه‌ها دنباله کوه‌های جندق و بیابانک هستند که تا کرمان و بم گسترش یافته‌اند. رشته دوم کوه‌هایی هستند که از یزد تا کرمان و چال جازموریان کشیده شده‌اند و به موازات رشته اول امتداد دارند. سابقه سکونت و استقرار انسان در سرزمین کرمان به هزاره چهارم قبل از میلاد می‌رسد.
  این منطقه یکی از قدیمی ترین نواحی ایران به شمار می‌رود و در گذر زمان، گنجینه‌های فرهنگی تاریخی گرانبهایی در آن پدید آمده که نمایانگر روند تاریخی و حیات اقتصادی، اجتماعی آن است. 

 

ویژگی‌های فرهنگی: 

استان کرمان محل سکونت مردمی با عقاید متنوع دینی و مذهبی است که عمدتاً تحت تاثیر فضای فرهنگی اسلامی و ایرانی شکل گرفته است.علاوه برمسلمانان شیعه، پیروان زرتشت، فرقه شیخیه، اهل حق و. . . . نیز در محدوده استان زندگی می‌کنند که هر کدام از آنها آیین و مراسم مذهبی و دینی خاصی دارند.
  به طور کلی فرهنگ منطقه کرمان بر بنیاد دو عامل شکل گرفته است. از یکسو زیستگاه طبیعی و اقلیمی خاص و از سوی دیگر تاریخ سخت و پر جنگ و جدال آن. این جدال دایمی با طبیعت کویری منطقه و دور افتادگی جغرافیایی، سالیان متمادی ادامه داشته و به قناعت و صبوری مردم منطقه منجر گردیده است. 
 

فرهنگ زرتشتی:
در حال حاضر نزدیک دو هزار زرتشتی در کرمان زندگی می‌کنند. این اقلیت مذهبی دارای آیین‌ها و مراسمی هستند که از اعتقادات دینی آنها سرچشمه می‌گیرد و اجرای بعضی از مراسم آنها در تمام جامعه کرمان به چشم می‌خورد. آیین‌هایی مثل جشن سده و جشن مهرگان از جمله آنها می‌باشد. 
 

اعیاد مذهبی
مراسم جشن‌های مذهبی مسلمانان از قبیل عید قربان، عید فطر،. . . . با شکوه تمام در سراسر استان برگزار می‌شوند. برگزاری مراسم مذهبی این اعیاد در روستاها و در میان عشایر استان رونق ویژه‌ای بر خوردار است و در مناطق شهری نیز به ویژه در میان خانواده‌هایی که عقاید عمیق مذهبی دارند به نحو برجسته‌ای برگزار می‌شود.
 

جشن سده:
جشن سده از آیین‌های زایش و رویش است که هم در میان عشایر کرمان و هم کشاورزان و باغداران، زمستانی به پایان می‌رسد و بهار آغاز می‌شود، برگزار می‌گردد.
سده به معنی آتش کشنده و آتش شعله بلند است و نام روز دهم بهمن است. آتش و اجاق کانون آغازین حیات است بقایای آتش، نشانه دوام نسل خانواده است. بقای آتش، نشانه دوام نسل و خانواده است.
آیین سده در میان عشایر بافت و سیرجان "سده سوزی چوپانی" خوانده می‌شود. زرتشتیان کرمان پنجاه روز پیش از جشن نوروز در گبر محله باغچه بوداغ آباد این مراسم را برگزار می‌کنند.
 

جشن مهرگان:  

در اوستا روایت است که مهر همان ایزد مهر است که در روز آغازین زمستان زاده شده است و میترا نام دارد. در ایران باستان این جشن را میترا کانا می‌نامند، که بعدها به مهرگان تبدیل شد.
از طرفی آیین مهر پرستی که روزی جهان را در بر گرفته بود بر دین زرتشت اثر گذاشته و در سده‌های بعد به جشن مهرگان تبدیل شده است. روایت دیگر آن است که مهر همان مهر خورشید، نور و گرمی، مهربانی و محبت و فروز مینویی و عهد و پیمان می‌باشد و نیز چیرگی شاه فریدون پیشدادی بر ضحاک تازی است.
  در این روز در بسیاری از مکان‌ها بازار بر پا می‌شود و مردم شادی می‌کنند. در تقویم اوستا جشن مهرگان برابر 16 مهر است اما چون در تقویم کشوری شش ماه از سال 31 روز است، بنابر این جشن شش روز جلوتر و روز دهم مهر خواهد بود.
  از مراسم دیگر ایزد مهر، مراسم قوچ اندازون است، در آیین مهر قوچ، نماد مهر است. قوچ یا پازن را در گله میش و نر می‌اندازند. نخست آن را بارنگ‌های سرخ و سبز به طرز دل انگیزی می‌آرایند و بر پشت آنها نقوش مختلفی از جمله نقش چهارخال یا چهار سوی چلیپا برای دفع چشم زخم و گزند رنگ آمیزی می‌کنند و سپس طلب فراوانی و باروری قربانی می‌کنند.
 

زیارت پنج تن یا جشن سر سال نوروز: 

این مراسم همه ساله از آغاز سال نو به مدت سه روز در اطراف آرامگاه یا زیارتگاه پنج ‌تن در مهناباد در خاک رودبار جیرفت برگزار می‌شود و همزمان با آن بزرگترین بازار سالانه منطقه نیز تشکیل می‌شود.در این هنگام مهناباد به صورت بازاری در می‌آیند که از سادوئید تا منوجان و از فاریاب تا دلگان بلوچستان برای شرکت در بزرگترین اجتماع روستایی عشایری منطقه گرد آمده‌اند.
 

پته دوزی:  

پته دوزی خاص زنان است. نقشه‌های پته از نقشه قالی مایه گرفته و با بوته، جقه و گلبرگ‌هایی همراه است پته دوزی به عنوان یک سرگرمی و ذوق شخصی و هم به منظور تامین قسمتی از مخارج زندگی به صورت یک حرفه خانگی در آمده است. 
 

قالی بافی:  

قالی کرمان از قدیم به عنوان نفیس ترین و ظریف ترین قالی ایران و دنیا شهرت داشته که در سال‌های اخیر تا حدودی از اهمیت و کیفیت آن کاسته شده است. کرمان پشم بسیار مرغوبی برای قالی بافی دارد. نوع آن شبیه پشم خراسان است و از پشم کرمانشاه قدری سبک‌تر و ظریف‌تر می‌باشد. همچنین چربی پشم کرمان بیش از چربی پشمی است که در نواحی شمال به دست می‌آید.
  دو شهر بم و رفسنجان مراکز اصلی تهیه پشم کرمان به شمار می‌آیند. شهرت قالی کرمان به در آمیزی رنگ و طرح آن است. طرح و رنگ قالی کرمان یکی از نفیس ترین، زیبا ترین و خوش سبک ترین بافته‌های جهان به شمار می‌آید.
  علاوه بر قالی، قالیچه، گلیم، جاجیم و دیگر صنایع دستبافت که جزء‌ سوغاتی‌های این منطقه محسوب می‌شود، پسته کرمان و رفسنجان و سایر شهرهای استان به عنوان اصلی‌ترین سوغاتی آن است که نه تنها شهرت ملی، بلکه از شهرت جهانی نیز برخوردار هستند.

منبع: iran-tourism.ir